Gaztemundu dantzan 08: Ezpata-dantzak, tradizioa eta generoa

Ezpata-dantzei begira esnatu zen uztailaren 14a. Ezpata-dantzak, eta zehazki katean, sokan egiten diren ezpata-dantzen nondik norakoak aztertu zituzten Oier Araolazaren laguntzarekin. "Hilt and point" edo "helduleko eta punta" erako ezpata-dantzen historia, hedadura geografikoa eta figura koreografiko nagusiak (formazioak, zubiak, arrosak, zintzarriak, ganbarak, e.a.) identifikatu eta Europa eta Euskal Herriko ezpata-dantzei begirada zabala eskaini zitzaien.

Ondoren, praktikara pasa, eta Josu Garate eta Oier Araolazarekin Gipuzkoako ezpata-dantza ikasi zuten Gaztemunduko partaideek. Juan Inazio Iztuetak 1824ko liburuan ezpata-dantza ikasteko eskaintzen dituen instrukzioak aplikatuz lerroka egin beharreko mugimenduetan trebatu eta ondoren lau lerro elkartu eta ezpata-dantzaren zubiak aurrera eta atzera egiten aritu ziren. Ganbaradun zubia, oinez hasieran eta korrika ondoren, osatzen ikasi zuten baita ere.

Tradizioa, generoa

Arratsaldean euskal dantza tradizionalaren alorrean kezka, gogoeta eta debate ugari eragiten dituzten zenbait alor izan genituen aztergai. Tradizioa definitzeko ahaleginak, zein ezaugarri dituen, nola ulertu eta erabiltzen den aztertu genuen lehenik eta behin. Euskal dantzan ditugun zenbait tradizio koreografikoren ezaugarriak aztertu genituen ondoren, eta zehazki Berpizkundeko dantza-maisuen (Piacenza, Arbeau, Negri, Esquivel...) eta Juan Inazio Iztuetaren artean konpartitzen duten tradizio koreografikoa bistaratzen saiatu ginen.

Gaur egun euskal dantzaren alorrean bizi-bizi dagoen generoari buruzko kezkari heldu genion ondoren. Emakumeak euskal dantzetan izan duen parte hartzea, horri buruz egin den argazki faltsuketa, azken hamarkadetan genero berdintasunaren bidean emandako urratsak, eta sortzen diren kezka eta oztopoak izan genituen hizpide.