Edukira salto egin | Salto egin nabigazioara

Tresna pertsonalak
Hemen zaude: Hasiera Komunitatea Dantzan Ikasi Dantza lotuarekin jolasten

Dokumentuaren akzioak

Dantza lotuarekin jolasten

2016/11/16 08:55
Dantza lotuarekin jolasten

Dantzan Ikasi, 2016-10-29. Argazkia: Josu garate - dantzan CC BY-SA

Edukiz ondo betetako ikastaroa aurkeztu zigun Patxi Monterok. Goizeti biak launa ordura luzatu bagenituen ere, motz gelditu ziren dantza lotuek badutela zer landu, zerekin jolastu, gozatu eta azken finean, dantzatu erakusteko. Agurne Arizmendi, laguntzaile lanetan aritu zenarekin batera, bikoteka dantzan aritzeko proposamen berriak ekarri zituen, besteak beste Frantzian abiatutako "balfolk" dantza jaialdi arrakastatsuetatik zabaldutako ereduen oihartzunak. Baina batez ere eta horretaz gain, musika eta bikotea sentitzetik abiatuta, dantza lotuan aritzeko lanketa interesgarria erakutsi zigun.

Lehenengo saioa: polka, balsa, eta boleroa vs habanera

Errespetuzko bost minutuak pasatzen utzi eta beste denborarik galdu gabe ekin genion ikastaroari. Ordurako aurrerantzean sarritan begiratuko genuen arbelean idatziak zituen ikastaroaren nondik norakoak. Gorriz jasoak zituen: PD (pasadoblea), polka, schottisch, bals, mazurka, bolero, habanera eta zortzikoa, eta hauen azpian, urdinez berriz zenbait kontzepturen eskema: oinarria (pultsua-patroia), espazioa, zapaldu, jolastu, dantzakera eta musika. Bi eguneko ikastaroa izaki, lehenengoan pasodoblea, polka, balsa, boleroa eta habanera jorratuko genituela, bigarren saiorako utziz gainontzeko errepertorioa, ezkotix, mazurka eta zortzikoa alegia.

Dantzan Ikasi: Dantza lotua aberasten. 2016-10-15_0
Dantzan Ikasi, 2016-10-15. Argazkia: Oier Araolaza - dantzan CC BY-SA

Hain zuzen ere, lehen ikasgaia horixe izan zen, errepertorioa. Dantza lotua aberastu nahi izanez gero errepertorioaren abanikoa zabal dezagun proposatu zigun; balsa eta pasadoble edo rantxerak entzun eta dantzatzera ohituak gaudela gure dantzaldietan, baina euskal tradizioan aspaldi txertatuakoak direla arbelean izendatutakoak.

Lehendabizi soka bat osatu eta oinak martxan jarri genituen irakasleak buruan markatzen zuen urratsari jarraiki. Soka desegin eta bikoteka jarri ginen lotuan aritzeko. Bigarren ikasgaia: baina nola lotu? Nahiko bistakoak izan daitezkeen zenbait argibide eman zizkigun: nola heldu eta besoen artean sortu beharreko bolantea erakutsi zizkigun berarekin laguntzaile etorria zen zuen Agurne Arizmendirekin. Horretxetan jardun genuen hasieran bikoteka; bolante hura zer izan zitekeen deskubritzen. Dantza lotua dibertigarria ere izan litekeela konprobatu genuen.

Dantzan Ikasi: Dantza lotua aberasten. 2016-10-15_1
Dantzan Ikasi, 2016-10-15. Argazkia: Josu Garate - dantzan CC BY-SA

Erritmo binarioei bide eginez pasodoblea saltatu eta zuzenean bolero eta habanerei heldu genien; apropos landu zituen elkarrekin, erritmikoki oso gertu egonda eta berdin markatu edo dantzatu bagenitzakeen ere, bazuela bakoitzak bere airea, eta hori transmititzen ahalegindu zen Montero.

Dantzan Ikasi: Dantza lotua aberasten. 2016-10-15_3
Dantzan Ikasi, 2016-10-15. Argazkia: Josu Garate - dantzan CC BY-SA

Binarioekin jarraituz polkaren txanda iritsi zen. Gure inguruetan ezagunak zaizkigun ereduei errepaso azkar bat eginez hasi zen. Polka-pik moduan ezaguna dena gogora ekarriz punta orpoz egiten den jokoa aberasteko aukerak proposatu zizkigun. Berak han azaldutakoetatik, norberak irudimenari eragin eta gureak sortzera animatu gintuen.

Dantzan Ikasi: Dantza lotua aberasten. 2016-10-15_2
Dantzan Ikasi, 2016-10-15. Argazkia: Josu Garate - dantzan CC BY-SA
Ur pixkat edan eta atseden txiki baten ondoren, binarioa utzi eta ternarioraren txanda iritsi zen. Segituan jarri gintuen tresporcuatroarekin jolasean. Horretarako erritmoa mantsotu eta bals geldoak proposatu zituen hasieran, ia dantza genero moduan. Ohitua ez zegoenari dexente kosta zitzaion halako erritmo 
geldoan dantzatzea. Berriz dantzakeraz insistitu zigun; musika eta dantza sentitzeaz, barnean sartzeaz eta inguruaz pixkat abstraitzeaz gozatu ahal izateko.

Balsarekin baina oraindik bagenuen zerekin jolastu. Lau konpas idatzi zizkigun arbelean eta 1-2-3 oinarrizko pultsuarekin ixiltasun eta geldiuneekin jolastuz, arbelean egiten zituen konbinazio matematikoak dantzaz erreproduzitzen ahalegindu ginen. Izerdiak nagusitu ziren ariketa honetan ere. Honetan genbiltzala laugarren ordua ere gainera etorri zaitzaigun oharkabean eta amaitzeko, lantzeko astirik emango ez bazuen ere, bals irregularrak, 5 eta 11 denboratako balsak eta balsean egindako kontradantzak ere utzi zizkigun zintzilik, oinetan gabe, belarrietan behintzat gurekin eraman genitzan.

Bigarren saioa: ezkotixa, mazurka eta zortzikoa

Dantzan Ikasi: Dantza lotua aberasten. 2016-10-29_1
Dantzan Ikasi, 2016-10-29. Argazkia: Josu Garate - dantzan CC BY-SA
Hamabost egun beranduago, berriz Elgoibarko Inazio bereziartua musika eskolako azken pisuko dantzagelan batu ginen. Lehen saioaren ondotik irtendako zenbait galdera eta komentariori erantzun eta argituz ekin zion Monterok. Denok korroan eserita eta, oraingoan etxetik prestatuta ekarritako arbel txiki batean, lehen egunean hasieran azaldutako eskema gogora arazi zigun. Gaurko saioan ezkotixa, mazurka eta bere esperimentu moduan deskribatu zuen zortzikoaren txanda ziren.

Atzetik aurrera hasita, zapi batzuek banatu eta soka luze bat eginez zortziko bat dantzatu genuen Patxik markatutakoaren harira. Gero hori oinarri hartuta zortzikoa bikoteka dantzatzeko proposatu zigun. Berak ez zuela ezagutzen, tradizioz behintzat, horretarako ohiturarik baina zortziko baten melodia ederrik entzun zueneko batean lotuan dantzatzeko aukera pasa zitzaiola burutik, eta orduz geroztik ematen dituen eskola eta ikastaroetan proposatzen zuela. 

Dantzan Ikasi: Dantza lotua aberasten. 2016-10-29_2
Dantzan Ikasi, 2016-10-29. Argazkia: Josu Garate - dantzan CC BY-SA

5/8 erritmoa alde batera utzita mazurkarekin "burrukatzeko" txanda iritsi zen. Erritmo ternarioa izaki bals moduan dantza zitekeela azaldu zigun lehendabizi, baina jarraian mazurka beren-beregi markatzeko moduak lantzen hasi ginen; alegia, hanka beraren gainean 2 eta 3 puntuak markatzea lehenengo eta hirugarren konpasetan, mazurka-bals-mazurka-bals sekuentziarekin. Pixkanaka sekuentzia aldatuz joan ginen eta balsarekin egindakoren antzera zenbakizko konbinazioak dantzan jarri  ahalegindu... genituen. Europa aldeko tendentzia ziren doinuak jarri zizkigun dantzarako, doinu ederrak. Mazurka irregularrik ere jarri zigun probatzeko. Nahikoa lan izan genuen...

Dantzan Ikasi: Dantza lotua aberasten. 2016-10-29_3
Dantzan Ikasi, 2016-10-29. Argazkia: Josu Garate - dantzan CC BY-SA

Bukatzeko ezkotixa utzia genuen. Europan oso ohiko erritmo eta dantzakera aberatsa duena, guregana ekartzen ahalegindu ziren Montero eta Arizmendi. Beste behin lau konpas hartu genituen eta irakasleak arbelean egindako zenbaki eta zeinu bidez ezkotixa markatzeko aukerak aberasten joan ginen.

Denbora aurrera ezin bestean eta amaitzeko ordua iritsi zitzaigunean, Monterok hamar minutu eskatu zizkigun bals kontra-dantza batekin –lehen egunean egin ezinda gelditu zitzaiona asti falta zela eta– amaitzea proposatu zigun. Gustura onartu ere! Taldeko argazkia egin eta nekatu bezain irribartsu amaitu genuen.

Dantzan Ikasi: Dantza lotua aberasten. 2016-10-29_4
Dantzan Ikasi, 2016-10-29. Argazkia: Josu Garate - dantzan CC BY-SA

Dokumentuaren akzioak

Erantzun

Erantzuna emateko identifikatu egin behar zara, gure webgunean erabiltzaile bat sortuz.

Dantzan Ikasi

Dantzan Ikasi

Dantza tradizionalaren irakaskuntzan laguntzeko asmoz Gipuzkoako Foru Aldundiak abian jarritako programa da Dantzan Ikasi. Gipuzkoako Dantzaguneak dantza sustapenean egiten dituen ekintzen baitan, dantza tradizionala irakasgai duten irakasleei eta ikasten jarraitu nahi duten dantzariei, beren formazioan sakontzen jarraitu ahal izateko aukera eskaintzea da helburua. http://dantzanikasi.com

__ __ __

Dantza irakasleen lan-poltsa

 

Hurrengo saioak

 

Egindakoak

2023

Ikastaroa: Dantzan irakasteko baliabideak Eibar // Kronika

Ikastaroa: Aragoiko jota // Bertan behera

2022

Aurkezpena: Euskal Herriko plazetarako dantza berriak // Kronika

Ikastaroa: Haurrekin dantzan jolasteko baliabideak // Kronika

Dantzan Ikasi Topaketak 2022 // Kronika

Hitzaldi dantzatua: Jon Olazkuaga: Pamperruque // Kronika

Ikastaroa: Dantzan irakasteko baliabideak Eibar I // Beasain // Eibar II // kronika // Bideoa

2021
Sorkuntzaren bideak: Argiaren Martin Zalakain // Kronika // Bideoa
Topaketak 2021: Dantzaren transmisioa, proposamenak eta lanketak // Kronika
Maialen Araolaza: Dantzaren onurak // Bideoa
Oier Araolaza: Genero-identitate euskal dantzan II // Bideoa II
2020
Ikastaroa: Lau urrats eta kitto!  // Kronika
Oier Araolaza: Genero-identitate euskal dantzan I // Bideoa I
Ikastaroa: Dantzan irakasteko baliabideak // Bertan behera
Gaskoiniako herri-dantzak // Kronika
2019
Gogoeta saioa: Sorkuntzaren soka // Kronika
Bisita-dantzatua Patxi Labordarekin // Kronika
Urbeltz, Arregi, Sarriegi: Soka-dantza // Kronika I, Kronika II, Kronika III
Lantzeko zortzikoa Bizkai Elkartea // Kronika
Gaskoiniako herri-dantzak // Kronika
Ibis Albizu: Euskal dantza eta balleta // Kronika
Dantza-luzeak Carles Mas // Kronika
2018
Zuberoako dantzakera // Kronika
Arantzako dantza-luzea // Kronika
Thierry Truffaut: Lapurdiko inauteriak // Kronika
Mikel Alberdi: XIX. mendeko euskal aisia  // Kronika
2017
Berastegiko San Juan dantzak // Kronika
Rapper ezpata-dantzak // Kronika  
Makilaria // Kronika 
Hirunangoak: balsa, mazurka, fandangoa eta ingrutxoak // Kronika 
Patxi Perez: Mutxiko dantzaldien bilakera aztergai // Kronika
2016
Kontra-dantzen sistema // Kronika
Dantza lotua aberasten // Kronika
Larrain-dantza, Lizarrako ingurutxoa // Kronika
Gipuzkoako dantzak IV // Kronika
Gipuzkoako dantzak III // Kronika
2015
Berpizkundeko dantza-maisuen sistema // Kronika
Gipuzkoako dantzak I // Kronika
Dantzan irakasteko baliabideak // Kronika
Dantzan irakasteko baliabideak  // KronikaJean Michel Guilcherri esker ona // Kronika
Zuberoako dantzak // Kronika
Zuberoako dantzak // Kronika
2014
Antton Luku: Dantza libertitzeko? // Kronika
Gipuzkoako urratsak, aldairak eta dantzak // Kronika
Arabako dantzak // Kronika
Durangaldeko dantzari-dantza // Kronika
Erromerien bidaiak // Kronika
Nafarroako Erriberako Paloteadoak // Kronika
Dantza-jauzietatik aitzineko püntüetara //Kronika
Lesakako dantzak // Kronika Ikastaroa eta bisita
2013
Nondik nora // Kronika
Luzaideko dantzak // Kronika
Nafarroa Behereko dantzak // Kronika
Emakumea euskal dantzan // Kronika
2012
Lizartzako dantzak // Kronika
Lau urrats eta kitto // Kronika
Lapurdiko inauteriak // Kronika
Axeri-dantza // Kronika
2011
Ingurutxoak // Kronika
Musika eta dantza // Kronika
Haur folklorea // Kronika
Rapper dantzak // Kronika
2010
Zarauzko folklorea // Kronika
Dantza kantatuak borobilean// Kronika
Xemeingo ezpata-dantza// Kronika
Araba Errioxako dantzak // Kronika
Gorputz prestaketa // Kronika
Dantza-jauziak // Kronika
2009
Zuberoako dantzak // Kronika
Argiaren inguruan // Kronika
Pedagogia // Kronika
Goierriko dantzak // Kronika
Mutil-dantzak // Kronika
Jotak // Kronika

Boletinak
Dantzan Ikasi 1(pdf) - Apirila 2009
Dantzan Ikasi 2(pdf) - Urria 2009
Dantzan Ikasi 3(pdf) - Apirila 2010
Dantzan Ikasi 4(pdf) - Azaroa 2010

Dokumentazioa
Dantza curriculuma(pdf) - 2010
Gipuzkoako dantza irakasleak(pdf) - 2010

Dantzan Ikasi Gipuzkoako Foru Aldundiaren ekimena da. Dantzan elkartea arduratzen da egitasmoaren kudeaketa teknikoaz. Gipuzkoako Euskal Dantzarien Biltzarra eta Ikerfolk elkarteek gainbegiratzen dute proiektuaren ibilbidea Dantzan Ikasiren Jarraipen Batzordetik.

Dantzan Ikasi
ikasi@dantzan.com
Tfnoa. 943 53 04 40
www.dantzanikasi.com

logoa