Edukira salto egin | Salto egin nabigazioara

Tresna pertsonalak
Hemen zaude: Hasiera Komunitatea Dantzan Ikasi Xemeingo ezpata-dantza Zerutxukoen eskutik

Dokumentuaren akzioak

Xemeingo ezpata-dantza Zerutxukoen eskutik

2010/12/30 16:31
Irailaren 29an, San Migel egunez, meza nagusiaren ondoren, Xemein-en, Arretxinagako San Migelen ermitaren ondoan dantzatzen da Xemeingo ezpata-dantza. Zerutxu dantza taldea arduratzen da horretaz, eta talde horretako bi dantzari, Alex Larrinaga eta Aitor Urriolabeitiak eskaini zuten abenduaren 28an, Elgoibarko Musika eta Dantza Eskolan, ezpata-dantzaren inguruko ikastaro trinkoa.

2010-12-28_DantzanIkasi-Elgoibar-Xemeingo-ezpata-dantza_AF_6900

Felipe Amutxastegi, Zerutxu dantza taldeko arduradun eta bultzatzaileak, eta Iñaki Irigoien-ek, Xemeingo ezpata-dantzaren inguruko hainbat ikerketa egin izan dituzte (ikus, besteak beste, Dantzariak 29 eta 37 aldizkariak), eta ezpata-dantza eder honi buruzko xehetasunak jarri dituzte agerian.

2010-12-28_DantzanIkasi-Elgoibar-Xemeingo-ezpata-dantza_AF_6881

Irigoien eta Amutxastegik jasotako datuen arabera, Xemein-en dantzari buruzko datu zaharrena 1604koa da, baina ez dago argi zein dantza motaz ari den. Ezpata-dantzaren lehen aipamena 1714koa da, San Migel eguneko dantza aipatzen baita kontu liburuetan.

2010-12-28_DantzanIkasi-Elgoibar-Xemeingo-ezpata-dantza_AF_6883

1743ko San Migel egunean ezpata-dantza egiten 30 dantzarik parte hartu zutela aipatzen da. XX. mende hasieran utzi egin zen dantzatzeari eta 1915ean berreskuratu zen, baina urte batzutan egin ondoren berriz ere utzi zitzaion.

2010-12-28_DantzanIkasi-Elgoibar-Xemeingo-ezpata-dantza_AF_6895

1934an berriz berreskuratu zuten 1915ean dantzatu zutenek lagunduta. Joseba Aginagak idatziz jaso zituen dantzaren xehetasunak eta doinuak. Urte horretan bertan Segundo Olaeta aritu zen ezpata-dantza ikasten Markinan. Gerrak dena eten zuen. Eta gerra-ostean, 1943an Segundo Olaeta Markinara etorri zen lanera. Artibai dantza taldea sortu, eta Xemeingo ezpata-dantzari buruz ikasitakoan oinarrituta dantza berria sortuz uen: San Migel de Arretxinaga. San Migel jarri zuen buruzagi maisu-zaharraren ordez, eta zortziko bat sortu zuen propio beretzat. Ezpata txikiekin aritzen diren dantzariak aingeru-on eta aingeri-gaizto bihurtu zituen, eta bien arteko borroka irudikatu ezpata-dantzan. Azkenean San Migelek parrilla gainetik salto egin eta ongiari lagunduz erabakitzen du borroka. 

2010-12-28_DantzanIkasi-Elgoibar-Xemeingo-ezpata-dantza_AF_6896


Baina Olaetaren ezpata-dantza ez zen inoiz dantzatu San Migel egunean. 1955an berriz ere berreskuratzen da ezpata-dantza Xemein-en San Migel egunean. Molde zaharrean egin zuten. 1952an elkartu ziren Markina eta Xemein, eta ordutik udalerri bakarra osatzen dute.

1969tik Zerutxu arduratzen da dantza egiteaz San Migel egunean. 1978an Joseba Aginagaren paperak ekarri zizkien bere semeak Zerutxukoeri eta horietan oinarrituta, ezpata-dantzan gertatutako aldaketa batzuk konpondu zituzten.


2010-12-28_DantzanIkasi-Elgoibar-Xemeingo-ezpata-dantza_AF_6937

Joseba Aginagak zioen 25 dantzarirekin egin ohi zutela XX. Mende hasieran (2 parrilla). Gutxieneko zenbakia 13 da, eta gaur egun ohikoena 15 edo 17 (12 ezpata luzeekin, maisu zaharra, eta 2 edo 4 ezpata-txikiekin).

Zerutxuko Alex Larrinaga eta Aitor Urriolabeitiak ezpata-dantzaren zati guztiak irakatsi zituzten Elgoibarko ikastaroan:

  • Sarrerako biribilketa eta bi ganbarako zubia.

  • Taldearen urratsak eta oinarria egitea.

  • Ezpata txikien jokoa.

  • Taldearen urratsak eta oinarria egitea (beste aldera begira)
  • Ezpata txikien jokoa (beste aldera begira)

  • Irteera biribilketa eta ganbara bakarreko zubia.


2010-12-28_DantzanIkasi-Elgoibar-Xemeingo-ezpata-dantza_AF_6906

Urrats, ezpatekin egin beharreko mugimendu eta estiloari buruzko gomendioez gain, ezpata-dantzarako erabiltzen diren jantziak erakutsi zituzten. Maisu zaharra (buruzagia), ezpata txikiekin aritzen diren dantzariak, eta ezpata luzeekin aritzen diren dantzariak, bakoitzak daramatzan jantzi eta apaingarriak azaldu zituzten.

2010-12-28_DantzanIkasi-Elgoibar-Xemeingo-ezpata-dantza_AF_6948

Dokumentuaren akzioak

Erantzun

Erantzuna emateko identifikatu egin behar zara, gure webgunean erabiltzaile bat sortuz.

Dantzan Ikasi

Dantzan Ikasi

Dantza tradizionalaren irakaskuntzan laguntzeko asmoz Gipuzkoako Foru Aldundiak abian jarritako programa da Dantzan Ikasi. Gipuzkoako Dantzaguneak dantza sustapenean egiten dituen ekintzen baitan, dantza tradizionala irakasgai duten irakasleei eta ikasten jarraitu nahi duten dantzariei, beren formazioan sakontzen jarraitu ahal izateko aukera eskaintzea da helburua. http://dantzanikasi.com

__ __ __

Dantza irakasleen lan-poltsa

 

Hurrengo saioak

 

Egindakoak

2023

Ikastaroa: Dantzan irakasteko baliabideak Eibar // Kronika

Ikastaroa: Aragoiko jota // Bertan behera

2022

Aurkezpena: Euskal Herriko plazetarako dantza berriak // Kronika

Ikastaroa: Haurrekin dantzan jolasteko baliabideak // Kronika

Dantzan Ikasi Topaketak 2022 // Kronika

Hitzaldi dantzatua: Jon Olazkuaga: Pamperruque // Kronika

Ikastaroa: Dantzan irakasteko baliabideak Eibar I // Beasain // Eibar II // kronika // Bideoa

2021
Sorkuntzaren bideak: Argiaren Martin Zalakain // Kronika // Bideoa
Topaketak 2021: Dantzaren transmisioa, proposamenak eta lanketak // Kronika
Maialen Araolaza: Dantzaren onurak // Bideoa
Oier Araolaza: Genero-identitate euskal dantzan II // Bideoa II
2020
Ikastaroa: Lau urrats eta kitto!  // Kronika
Oier Araolaza: Genero-identitate euskal dantzan I // Bideoa I
Ikastaroa: Dantzan irakasteko baliabideak // Bertan behera
Gaskoiniako herri-dantzak // Kronika
2019
Gogoeta saioa: Sorkuntzaren soka // Kronika
Bisita-dantzatua Patxi Labordarekin // Kronika
Urbeltz, Arregi, Sarriegi: Soka-dantza // Kronika I, Kronika II, Kronika III
Lantzeko zortzikoa Bizkai Elkartea // Kronika
Gaskoiniako herri-dantzak // Kronika
Ibis Albizu: Euskal dantza eta balleta // Kronika
Dantza-luzeak Carles Mas // Kronika
2018
Zuberoako dantzakera // Kronika
Arantzako dantza-luzea // Kronika
Thierry Truffaut: Lapurdiko inauteriak // Kronika
Mikel Alberdi: XIX. mendeko euskal aisia  // Kronika
2017
Berastegiko San Juan dantzak // Kronika
Rapper ezpata-dantzak // Kronika  
Makilaria // Kronika 
Hirunangoak: balsa, mazurka, fandangoa eta ingrutxoak // Kronika 
Patxi Perez: Mutxiko dantzaldien bilakera aztergai // Kronika
2016
Kontra-dantzen sistema // Kronika
Dantza lotua aberasten // Kronika
Larrain-dantza, Lizarrako ingurutxoa // Kronika
Gipuzkoako dantzak IV // Kronika
Gipuzkoako dantzak III // Kronika
2015
Berpizkundeko dantza-maisuen sistema // Kronika
Gipuzkoako dantzak I // Kronika
Dantzan irakasteko baliabideak // Kronika
Dantzan irakasteko baliabideak  // KronikaJean Michel Guilcherri esker ona // Kronika
Zuberoako dantzak // Kronika
Zuberoako dantzak // Kronika
2014
Antton Luku: Dantza libertitzeko? // Kronika
Gipuzkoako urratsak, aldairak eta dantzak // Kronika
Arabako dantzak // Kronika
Durangaldeko dantzari-dantza // Kronika
Erromerien bidaiak // Kronika
Nafarroako Erriberako Paloteadoak // Kronika
Dantza-jauzietatik aitzineko püntüetara //Kronika
Lesakako dantzak // Kronika Ikastaroa eta bisita
2013
Nondik nora // Kronika
Luzaideko dantzak // Kronika
Nafarroa Behereko dantzak // Kronika
Emakumea euskal dantzan // Kronika
2012
Lizartzako dantzak // Kronika
Lau urrats eta kitto // Kronika
Lapurdiko inauteriak // Kronika
Axeri-dantza // Kronika
2011
Ingurutxoak // Kronika
Musika eta dantza // Kronika
Haur folklorea // Kronika
Rapper dantzak // Kronika
2010
Zarauzko folklorea // Kronika
Dantza kantatuak borobilean// Kronika
Xemeingo ezpata-dantza// Kronika
Araba Errioxako dantzak // Kronika
Gorputz prestaketa // Kronika
Dantza-jauziak // Kronika
2009
Zuberoako dantzak // Kronika
Argiaren inguruan // Kronika
Pedagogia // Kronika
Goierriko dantzak // Kronika
Mutil-dantzak // Kronika
Jotak // Kronika

Boletinak
Dantzan Ikasi 1(pdf) - Apirila 2009
Dantzan Ikasi 2(pdf) - Urria 2009
Dantzan Ikasi 3(pdf) - Apirila 2010
Dantzan Ikasi 4(pdf) - Azaroa 2010

Dokumentazioa
Dantza curriculuma(pdf) - 2010
Gipuzkoako dantza irakasleak(pdf) - 2010

Dantzan Ikasi Gipuzkoako Foru Aldundiaren ekimena da. Dantzan elkartea arduratzen da egitasmoaren kudeaketa teknikoaz. Gipuzkoako Euskal Dantzarien Biltzarra eta Ikerfolk elkarteek gainbegiratzen dute proiektuaren ibilbidea Dantzan Ikasiren Jarraipen Batzordetik.

Dantzan Ikasi
ikasi@dantzan.com
Tfnoa. 943 53 04 40
www.dantzanikasi.com

logoa