Dokumentuaren akzioak
Juan Antonio Urbeltz: "Dantzak mugitzen diren sinboloak dira"
Jua Antonio Urbeltz. Soka-dantza politikoa hitzaldia, Beasain, 2019-10-17. Argazkia: Josu Garate - Dantzan CC-BY-SA
Soka-dantzen sinbologiaz aritu da Juan Antonio Urbeltz, Iñaki Arregi eta Mikel Sarriegirekin batera eskaini duen "Soka-dantza, koreografia politikoa" hitzaldian. Gipuzkoako alkatetzen protokolo koreografikoa den soka-dantza edo aurreskua izan da hizketagaia Dantzan Ikasik Igartza jauregian antolatutako solasaldian. Urbeltz mundu kontzeptualean sartu da, ideien munduan, Argia dantza taldearen planteamenduak sortzen diren inspirazioaren munduan. Bai urbeltz eta bai Arregi "Dantzak mugitzen diren sinboloak dira" esalditik abiatu dira.
Sokan-dantzak gurean eta munduan
Euskal Herriko soka-dantzek eta Europako beste lurraldeetakoek dituzten harremanak azaltzen hasi da Urbeltz; "Oso zabalduta dagoen eredua da, modu askotan garatzen da. Sarri ikusten dira zubiak. Berezitasunak baditugu guk edo alderantziz". Bulgarian esaterako sokan ordena jakin bat mantentzen dutela beti azaldu du: gizon zaharrak, ezkonduak, andregaia dutenak, andregairik ez dutenak eta gero soka batekin emakume helduak, ezkonduak, gizongaia dutenak, gizongaia ez dutenak. Bretoiek, berriz, adinekoak kokatzen dira hasieran eta bukaera-bukaeran haur txikiak joaten dira.
Aurrendariak eta azkenkiak ere askotan ageri direla dio, beste izen batzuekin, noski. Grezian adibidez, azkenkiari antikristo izena ematen zaiola dio, "beraz, antikristoa bukaeran bada, kristok sokaren buruan egon behar du". Grezian zubien azpitik pasatzean idien moduan uztarriari eutsita daudela diote. Sinbolo hori Zuberoako Branlean ere agertzen dela dio Urbeltzek.
Testuinguruari begiratuta, soka-dantza ohikoenak gazteek igandeetan edo festa egun handietan ondo pasatzeko eta neska eta mutilak harremantzeko dantzatzen zituzten dantzak izan direla dio. Hala ere Juan Inazio Iztuetak hainbat soka-dantza izendatu zituen: gizon-dantza, etxekoandre-dantza, esku-dantza galaiena, esku-dantza neskatxena, edate-dantza... Iztuetak soka-dantzen Goierriko herrien loturen inguruko datuak ere aurkezten ditu eta lotura horien irudia erakutsi du Urbeltzek. Lotura horien inguruan, Mikel Sarriegik hitz egingo du.
Azeri-dantza
Soka-dantzan hainbat sinbolo ikusten ditu Urbeltzek, baita animaliak ere. Azeri-dantzaren edo abarketen partean, dantzariek batak bestearen atzetik dantzatuz bizi-bizi, azeria biraka irudikatzen dutela dio, "Azeria korrika ari dela konturatzen da goitik arranoa datorrela, erritmoa ez du aldatzen eta arranoaren hegoek egindako itzala alde banatan sumatzen duenean bira azkar bat ematen du, muturra ipurdira hurbildu du eta biraka hasten da. Arranoa nahastu egiten da, orain ikusten duen animalia beste bat baita. Ez da atrebitzen borobilean mugitzen ari den hori harrapatzera".
Soka eta ehungintza
Ehungintzari lotutako sinboloak ere ikusten ditu soka-dantzan Urbeltzek, "Soka-dantzak hirugarren zenbakian deskantsatzen du, hiru zenbakiarekin haria egiten da. Haria ez da bi zuntzekin egiten, tiratzen badugu zuntz bakoitza bere lekura joaten baita. Hirurekin egiten da, bat erdian eta beste biak bere inguruan. Hori sendotzeko modu bakarra, atzeko zatia korapilatu eta aurreko zatia korapilatzea da". Hori soka-dantzan irudikatzen dela dio, lehenengo zubia aurreko korapiloa da eta bigarren zubia, atzeko korapiloa, "Horrela inork ez du soltatuko soka".
Ehuna eta destinoa lotuta daudela ere kontatu du, baita bizitza ere, "Greziako mitologiako hiru Morak, batak haritu egiten du besteak, ehundu, bizitza izango litzatekeena eta azkenak moztu egiten du bizitzako haria". Askotan zubiak herritarrak baztertzeko tresnak zirela esan ohi da, baina irakurketa hori okerra dela dio Urbeltzek. Soka, herritarrak batzeko korapiloak direla uste du.
"Soka-dantza, koreografia politikoa" hitzaldiaren kronika hiru ataletan argitaratuko dugu. Hurrengo atalak:
- Iñaki Arregi: "Alderdi guztietako ordezkariak eskutik helduta joatea lortu genuen"
- Mikel Sarriegi: "Gure interesek eta Ikerfolken nahiak bat egin zuen"
Dokumentuaren akzioak
Erantzun
Dantzan Ikasi
Dantza tradizionalaren irakaskuntzan laguntzeko asmoz Gipuzkoako Foru Aldundiak abian jarritako programa da Dantzan Ikasi. Gipuzkoako Dantzaguneak dantza sustapenean egiten dituen ekintzen baitan, dantza tradizionala irakasgai duten irakasleei eta ikasten jarraitu nahi duten dantzariei, beren formazioan sakontzen jarraitu ahal izateko aukera eskaintzea da helburua. http://dantzanikasi.com
__ __ __
Hurrengo saioak
Mintegia: Gipuzkoako dantza-maisuen puntuak eta aldairak
Egindakoak
2024
Mintegia: Nola dantzatzen da Antzuolan? Antzuolako dantza-sistemak zein harreman du inguruko eta Gipuzkoako beste dantza-eskolekin? // Kronika
Topaketak 2024 // Kronika
Ikastaroa: Tipi-tapa! Klakearen teknikara hurbiltzea // Kronika
2023
Mintegia: Zer dantzatzen da Elgoibarren? Elgoibarko dantza-sistemaren bilakaera Gipuzkoako dantza-eskolaren testuinguruan // Kronika
Ikastaroa: Dantzan irakasteko baliabideak Eibar // Kronika
Ikastaroa: Aragoiko jota // Bertan behera
2022
Aurkezpena: Euskal Herriko plazetarako dantza berriak // Kronika
Ikastaroa: Haurrekin dantzan jolasteko baliabideak // Kronika
Dantzan Ikasi Topaketak 2022 // Kronika
Hitzaldi dantzatua: Jon Olazkuaga: Pamperruque // Kronika
Ikastaroa: Dantzan irakasteko baliabideak Eibar I // Beasain // Eibar II // kronika // Bideoa
2021
Sorkuntzaren bideak: Argiaren Martin Zalakain // Kronika // Bideoa
Topaketak 2021: Dantzaren transmisioa, proposamenak eta lanketak // Kronika
Maialen Araolaza: Dantzaren onurak // Bideoa
Oier Araolaza: Genero-identitate euskal dantzan II // Bideoa II
2020
Ikastaroa: Lau urrats eta kitto! // Kronika
Oier Araolaza: Genero-identitate euskal dantzan I // Bideoa I
Ikastaroa: Dantzan irakasteko baliabideak // Bertan behera
Gaskoiniako herri-dantzak // Kronika
2019
Gogoeta saioa: Sorkuntzaren soka // Kronika
Bisita-dantzatua Patxi Labordarekin // Kronika
Urbeltz, Arregi, Sarriegi: Soka-dantza // Kronika I, Kronika II, Kronika III
Lantzeko zortzikoa Bizkai Elkartea // Kronika
Gaskoiniako herri-dantzak // Kronika
Ibis Albizu: Euskal dantza eta balleta // Kronika
Dantza-luzeak Carles Mas // Kronika
2018
Zuberoako dantzakera // Kronika
Arantzako dantza-luzea // Kronika
Thierry Truffaut: Lapurdiko inauteriak // Kronika
Mikel Alberdi: XIX. mendeko euskal aisia // Kronika
2017
Berastegiko San Juan dantzak // Kronika
Rapper ezpata-dantzak // Kronika
Makilaria // Kronika
Hirunangoak: balsa, mazurka, fandangoa eta ingrutxoak // Kronika
Patxi Perez: Mutxiko dantzaldien bilakera aztergai // Kronika
2016
Kontra-dantzen sistema // Kronika
Dantza lotua aberasten // Kronika
Larrain-dantza, Lizarrako ingurutxoa // Kronika
Gipuzkoako dantzak IV // Kronika
Gipuzkoako dantzak III // Kronika
2015
Berpizkundeko dantza-maisuen sistema // Kronika
Gipuzkoako dantzak I // Kronika
Dantzan irakasteko baliabideak // Kronika
Dantzan irakasteko baliabideak // Kronika
Jean Michel Guilcherri esker ona // Kronika
Zuberoako dantzak // Kronika
Zuberoako dantzak // Kronika
2014
Antton Luku: Dantza libertitzeko? // Kronika
Gipuzkoako urratsak, aldairak eta dantzak // Kronika
Arabako dantzak // Kronika
Durangaldeko dantzari-dantza // Kronika
Erromerien bidaiak // Kronika
Nafarroako Erriberako Paloteadoak // Kronika
Dantza-jauzietatik aitzineko püntüetara //Kronika
Lesakako dantzak // Kronika Ikastaroa eta bisita
2013
Nondik nora // Kronika
Luzaideko dantzak // Kronika
Nafarroa Behereko dantzak // Kronika
Emakumea euskal dantzan // Kronika
2012
Lizartzako dantzak // Kronika
Lau urrats eta kitto // Kronika
Lapurdiko inauteriak // Kronika
Axeri-dantza // Kronika
2011
Ingurutxoak // Kronika
Musika eta dantza // Kronika
Haur folklorea // Kronika
Rapper dantzak // Kronika
2010
Zarauzko folklorea // Kronika
Dantza kantatuak borobilean// Kronika
Xemeingo ezpata-dantza// Kronika
Araba Errioxako dantzak // Kronika
Gorputz prestaketa // Kronika
Dantza-jauziak // Kronika
2009
Zuberoako dantzak // Kronika
Argiaren inguruan // Kronika
Pedagogia // Kronika
Goierriko dantzak // Kronika
Mutil-dantzak // Kronika
Jotak // Kronika
Boletinak
Dantzan Ikasi 1(pdf) - Apirila 2009
Dantzan Ikasi 2(pdf) - Urria 2009
Dantzan Ikasi 3(pdf) - Apirila 2010
Dantzan Ikasi 4(pdf) - Azaroa 2010
Dokumentazioa
Dantza curriculuma(pdf) - 2010
Gipuzkoako dantza irakasleak(pdf) - 2010
Dantzan Ikasi Gipuzkoako Foru Aldundiaren ekimena da. Dantzan elkartea arduratzen da egitasmoaren kudeaketa teknikoaz. Gipuzkoako Euskal Dantzarien Biltzarra eta Ikerfolk elkarteek gainbegiratzen dute proiektuaren ibilbidea Dantzan Ikasiren Jarraipen Batzordetik.
Dantzan Ikasi
ikasi@dantzan.com
Tfnoa. 943 53 04 40
www.dantzanikasi.com
Jasotako azken erantzunak
- Patxi Montero on Ba al datoz gazteak euskal dantzara?
- Amaia Irastorza Otamendi on Euskal dantzaren ikasketak aldarri
- Patxi Montero on Plazako dantzen errepertorioa berritzen eta aberasten
- Patxi Montero on Biribilketa: jakina da edo lantzea komeni da?
- Patxi Montero on Genero identitatea euskal dantzan I
- Oier Araolaza on Genero identitatea euskal dantzan I
- Lide Azkue on Genero identitatea euskal dantzan I
- bea on Gaztemundu eta Dantzan Ikasiren ikastaro eskaintza 2014/06/16
- bea on Gaztemundu eta Dantzan Ikasiren ikastaro eskaintza 2014/06/16
- Patxi Montero on Gaztemundu eta Dantzan Ikasiren ikastaro eskaintza 2014/06/16