Orain arteko ekarpenak
Altzai-Lakarri: Agota pastorala 1999
2022/01/01
Junes Casenave-Harigilek idatzitakoa, agotek pairatu zuten zokoraketa lotsagarria kontatzen du: auzune berezietan bereiz bizi behar izan zuten, elikadurari lotutako edozein lanbide –laborari, errotari- debekaturik zuten, ezin zuten lur-jabe izan eta ezin ziren agot ez zirenekin ezkondu. Elizara sartzean alboko ate batetik egiten zuten eta ur-bedeinkatuko aska berezia zerabiltzaten. Hala ere dohain bereziak bazituzten: gaixotasunak sendatzekoa gaitasuna; zurgin trebeak ere baziren. Nafarroako Erresumak agoten zokoraketa legez kanpokotzat jo zuen XII. mendean. Baina agot edo cagot hitza irain hitzak izan ziren XV eta XVI. mendera arte. Argazkiak: Jonmikel Intsausti. Agota pastorala, Altzai, 1999-08-08.
Eskiula: Madalena Jauregiberry pastorala 2000
2022/01/01
Pier Paul Berzaitzek idatzitako pastorala da, Eskiülatarrek maisuki plazaratu zutena. Madalena (1884 - 1977) bederatzi haurretatik hirugarrena, 1906an Pauen ikasketak amaitu ostean, Argentinara joan eta 6 urtez frantsesezko irakasle izan zen. 1914an Zuberoara itzuli zen. Lehen Mundu Gerran senargaia hil zuten; harrezkero ezkondu ez eta amarekin bizi izan zen Zibozeko Sibasia etxean (adi! 2023ko pastorala sibastarrei buruz izango da). Euskara-irakaskuntzan eta kulturaren sustapenean aritu zen, baita Bigarren Mundu Gerran ere nazien aurkako erresistentzian. Euskaltzain urgazlea zen, eta 1975ean Euskaltzaindiak ohorezko euskaltzain izendatu zuen. Pastorala maisuki interpretatu zuten eskiülarrek; gogoan dugu oraindik zein zoragarri dantzatu zuten oholtzan tangoa!!! Argazkiak: Jonmikel Intsausti. Madalena de Jaureguiberry pastorala, Eskiula, 2000-07-29.
Sohuta: Xiberoko Makia pastorala 2001
2022/01/01
Jean-Louis Davant-ek idatzitako pastoral ederra. Zuberoan II. Mundu Gerran nazien okupazioaren aurka aritu ziren bi maki-taldeen (CFP eta AS) jarduna kontatzen du. Allande Sokarrosek hilaren 17ko Egunkarian hala zioen: “Txaloak ugari izan ziren, ordea, hainbat aldiz, hala nola, isiltasuna osoan gozatu ziren abestiak aditzean. Guztiak ziren zirraragarriak izan, baina, baten bat azpimarratzekotan, Makien Kantorea, Ospitalepe-Sohütako itxetsa edo Julio Lopezena aipa daitezke. Ospitalepe eta Sohütan, 1944/06/27an, Spielberg batailoiko alemanek egindako basakeriak sentiberatasun handiz bizitu zituen publikoak, gertakari latz horiek gogorarazi zituen jelkaldia amaitu zeneko eskuzartak lekuko.” Argazkiak: Jonmikel Intsausti Xiberoko makia pastorala, Sohüta, 2001-07-15.
54. [Ene] Azken kantorea
2021/04/27
Hauxe da argazki erakusketa birtual honetako azken argazkia. Erakusketa honekin hasi nintzenean, -Maskaradarik gabeko urtean- Maskaradak argitara, kalera ekartzeko helburua nuen, Interneteko txoko honetan bada ere. Ez nuen espero izan duen erantzuna, eta pozik nago lortutakoarekin.
Argazkieki...
53. Munduaren itzultzea
2021/04/26
Ondorengo testuan François Fourquet Maskaradetan gertatzen den munduaren itzultzearen, iraultzearen inguruan mintzo zaigu. Zer dago Maskaraden gibelean? Kontra-mundua, gure baitan dagoen basa izate hori, eta damu gara bai, etxekotu, otzandu gintuztenik.
Munduaren itzultzea maskaradetan. Fra...
52. Belagileak
2021/04/26
2019an Urdiñarbeko Maskaradetan Belagileak agertu ziren. «Beltzerian usu mutikoak» izanda, sorginak (hots belagileak) sortu zituzten. Belagileak, belarretatik abiatuta edari sendagai egitearen jakintsu izanik, joko bat asmatu eta zopa berezi bat prestatu zuten, hartz baten iratzarrarazteko. ...
51. Jokoak zer diren
2021/04/26
51 - #HouPitxuHou2021 – Barrikadetan - Altzürükü – 2001 – Ligi-Athereiko taldea
Aurreko argazkietan joko guztiak deskribatu ditugu, baina Maskaraden urratsen egitarau osoa ez dugu jorratu orain arte. Pertsonaia desberdinak izanik, halaxe Maskaradak desberdinak iza...
50. Arropen berritzea
2021/04/26
Denborarekin ikusi dugu nola dantzarien jantziak aldatu diren belaunaldiz belaunaldi. Urdiñarbek ateratako küküileroak edo Aitzindari beltzak adibide hurbila dira. Jean-Louis Davant, Allande Socarros eta Christophe de Pradak egindako liburuan, 2000. Urtetik aitzina garatu den aldaketa deskr...
49. Desagertu diren pertsonaiak
2021/04/26
Maskaraden historian zehar hainbat pertsonaia desagertu dira; egun iraun duten pertsonaiek euren rolak edo ofizioak ere aldatu dituzte denboraren poderioz. Aldaketa h orie k pertsonaiekin batera deskribatu ditugu. Oraingo honetan desagertu diren pertsonaiak aipagai dituzu hemen.
Sohü...
