Dokumentuaren akzioak
17. Bedezia
Argazki erakusketan ez nuen Bedezia edo Garretaren argazkirik erakutsi, ez bederen berari soilik eskainirikorik. Bedeziak (Garreta izenarekin ere ezaguna da) Pitxu hil ondoren Pitxu bera berpizteko helburua du. Bedezia, hain zuzen, kauteretako bat da eta Beltzerian dago prefosta!
Pitxu hilik dela dakitenean, Kauterek Bedeziari deitzen diote eta lasterka etorriko da beti plaza erdira Pitxu larrialdian operatzeko. Sarritan sirena artean, operatzeko behar diren tresna guztiak gorderik omen dituen maletin batekin eta askotan orgatxo batekin zalapartaka etorriko da txaketa zuri zikinez jantzita. Hala ere, Maskarada batetik bestera, Bedeziaren jantzia alda daiteke.
Pitxu artatzearren buhameak lau hankatan jarriko dira eta Pitxuren gorpua etzanik jarriko dute euren gainean, atari zabaleko ebakuntza-gela inprobisatuz. Ebakuntza aurrera joan ahala Bedeziak Pitxuren sabeletik -Pitxuren heste-zatiak aterako balitu bezala-, mota guztietako objektuak, denetariko haragi puskak, oilo hankak eta buruak… aterako ditu inguruan garrasi den publikoari jaurtiz (egia esan gertu dagoen jendeak okerrena pentsatzen du beti). Noizbait ere maluruski hildako katakumeak airean ere ikusia naiz, baita ere gozokiak haragi pusken ordez haurren poz eta ikuslegoaren harridurako. Kabanak bitartean mutilaren testamentua irakurriko du.
Azkenik, petardo baten zaratarekin (ikus Aiztondoko argazkia) Pitxu, Maskaradaren arima, arrapiztuko du Bedeziak, kautera eta buhame guztien, Beltzeria osoaren pozarendako.
Hérelle-k, Bedeziaz gain, beste pertsonaia bat aipatzen du, Apothikaria (botikaria), eta medikuek euren garaian zeramatzaten jantziak deskribatzen dizkigu: lebita beltza eta kapela kopaduna. Bedeziak liburu handi bat zuen eta Apothikariak xiringa mehatxagarri bat.
Aspaldian Barbera izeneko pertsonaia (Barberoa) zegoen Maskaradetan, Bedeziak ere bere lana zuen Xorrotxen funtzioan. Bertan, Barbera deitzen zuten xorrotxen patroiari bizarra mozteko. Bere lana egiten duen bitartean, Barberak lepoa mozten zion Xorrotxari; Bedezia eta Apothikaria deitzen zituzten zauritua arta zezaten, astakeriak eginez sendatzen zuten arte.
Iturria:
-
Medizina (Javier Santamaria – Auñamendi Entziklopedia) https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/es/artikulua/ar-101249/ [moldatua]
Dokumentuaren akzioak
Erantzun
Jonmikel Intsausti
Lazkaon sortua, Urretxu-Zumarragan hazia eta azkenik oñatiartatua. Aita, informatikari, mendizale, argazki zaletu; historia eta euskal kulturazale, Zuberoarekin izan du harreman estua. Polonian ere jartzen du arreta.
Maskaradak 50 argazkitan
20. Hou Pitxu Hou! - Biarnesarekin jolasean
24. Zuberoako dantzak neskei esker
25. Xorrotx nagusia Pitxurekin lanean
35. Joseba Aurkenerenaren interpretazioa