7. Xorrotxak

Xorrotxak, maskarada beltzeko gainerako pertsonaiak bezala kanpotarrak dira. Xorrotxek Frantziako Auvergne eskualdetik etorritako ohitura bat oroitarazten dute (izan ere iraganean, ikasiko dugun kerestuen lana bezala, xorrotxak ere herriz herri lanean mugitzen ziren).

Beti kantuz ari dira doinu berean, aurretik edo atzetik doazen Maskaradakideak kritikatuz (herriko plazaren inguruan beste aktoreez eta jendeaz trufatzeko koblak kantatzen dituzte). Hemen 1987ko Xorrotxak Muskildin zirela kantatutako lehen kobla.

Jaunaren ezpata zorrozten dute. Herriko kantaririk onenen artean hautatuak dira. Udaberriko urtxintxa txapel gainean eramaten dute. Kerestuek egin bezala, xorrotxek Pitxuri eskatuko diote laguntza ezpata zorrozteko, eta prefosta! Pitxuk gaizki eginen du.

Argazkian Mauleko plazan Eskiulako xorrotxak kantan (xorrotx nagusi gisa Henri Castillon kantari eskiularra). Maskarada hauek Maulen egin ziren, eta neskenegünean (hots, larunbatean), hala egiten dira Maulen denean. Oro har, gainerako herrietan igandean egiten direla.

Iturriak:

• Maskaraden inguruko mahai ingurua (UEU, Donibane Lohizune, 2002-02-14)

• Carnival Performance and Folk Aesthetics in a French Pyrenean Basque Valley - Kepa Fernandez de Larrinoa.