Dokumentuaren akzioak
Emakumeek dantza-jauziak dantzatzearen alde bozkatu dute Luzaiden
150 lagun inguruk parte hartu du Luzaideko Bolanten batzordeak martxoaren 24an, 25ean eta 26an egindako galdeketan. Horietatik %75ek baiezkoaz erantzun dio egindako lehen galderari: "Mutilek egiten duten bezala, neskek dantza taldean parte hartzearen alde zaude?". Iritzia eman dutenen %20k ezetz erantzun dio galderari eta %5 balio gabekoak izan dira.
Baietz diote, beraz, luzaidarrek, neskek orain arte Bolant Egunean dantzatu ez dituzten dantzak, dantza-jauziak ere egin beharko lituzketela. Taldeko neskek dantza horiek herritik kanpo dagoeneko dantzatzen dituzte, baina Pazko igandez ospatzen den Luzaideko festa handian bazterrean izaten dira gizonezkoei begira dantza horietan.
Neskek jauziak dantzatuz gero nola jantzita egin beharko luketen ere galdetu du Bolanten batzordeak. Galdeketan jasotako erantzunen %65ek gaur egun neskek darabilten jantzia (gerruntzea eta gonarekin) erabili beharko luketela diote, %18ek mutilek darabilten jantzi berbera (petxera eta xingolaz apaindutako alkondara eta prakak) erabiliko beharko luketela neskek, eta %17k diote beste jantzi bat asmatu beharko litzatekeela neskentzat.
Nexkatoak 1968tik
Luzaideko Bolanten batzordeak antolatutako galdeketa herritarren iritzia ezagutzeko antolatu da, baina erabakia Bolanten batzordeak berak hartuko du, ez da galdeketa loteslea izan. Datorren edo hurrengo urteetara begira egin da galdeketa eta beharrezkoa den denbora hartuko dute gogoeta egiteko eta hurrengo urratsa zein izango den erabakitzeko.
Miguel Angel Sagasetak jasota duenez, emakumeak, Nexkatoak izeneko taldean, 1968tik ari dira parte hartzen Luzaideko bolant festan. Kontra-dantzetan eta dantza-luzian parte hartu behar zuten neskak ziren hasieran. Lehen urte horietan dozena bat inguru izaten omen ziren, kontra-dantzetan behar ziren kopurua zehazki.
Emakumeen jantziaren bilakaera
Sagasetak jaso duenez, 1968an sortu zen Nexatoen jantzia, hain zuzen ere kontra-dantzak modu formalean ematen hasi ziren urte berean. Horretarako emakumeen jantzia Jose Migel Esparza lesakarrak diseinatu zuen Jabier Sanzberro Luzaideko erretore izandakoaren enkarguz.
Blusa zuria, gerruntzea, gona, galtzerdi zuriak, gerritik zintzilik zeramaten zetazko zapia eta txapin beltzek osatzen zuten jantzia. Nesken erdiak gerruntze berdea eta gona beixa zeramaten, ete beste erdiak gerruntze granatea eta gona grisa. Gonak belaun gaineraino iristen ziren, motz xamarrak beraz. Janzkera hau hamar urtez, 1968 eta 1978 bitartean erabili zuten neskek.
Nexkatoen jantzia 1978 inguruan aldatu zen. Gona zuriak ordezkatu zituen aurreko gona grix eta beixak. Gona zuri hau aurrekoak baino luzeagoa da, ia orkatileraino iristen baita, eta bi xingolaz apainduta ageri da inguru osoan, gorria goian eta berdea azpian. Txapin beltzen ordez espartinak daramatzate, hauek ere xingola gorri eta berdez apainduak. Zetazko zapia desagertu egin da.
Dokumentuaren akzioak
Erantzun
Kattalin Agerre
Urratsez urrats. Dantzaz dantza. Sasi guztien gainetik eta laino guztien azpitik. Kattaliñaño nauzu, Agerreko alaba. Ez nauzu gehiago Murde Beltzuntzen beldurrez.
Emakumeak dantzan: gertatzen ari da
Legazpi: ezpata-dantza (1915-2015)
Deba: San Roke dantzan (1967, 2013)
Durango: dantzari-dantza (2015)
Lasarte (2011), Arizkun (2011)
Villabuena (2013), Pasaia (2015)
Ermua (2015), Barakaldo (2015)
Zumarraga: ezpata-dantza (2015)
Antzuola: trokeo-dantzak (2015)
Goizaldi: Gipuzkoako dantzak (2016)
Luzaide: Bolant-dantzak (2016)
Ajangiz: dantzari izandakoei omenaldia (2016)
Nesken parte hartzea Santa Agedatan
Berriz: emakumeak dantzari-dantzan parte hartzeko (2016)
Antzuola: Mairuaren Alardeko trokeo-dantzak (2016)
Itziar: Gazteen aurreskua (2016)
Durangaldeko ezpata-dantzari eguna (2016)
Zaldibar: Dantzari-dantza (2017)
Iurreta: dantzari-dantza (2018)
Goizueta: zahagi-dantza (2019)
Beasain: umeen aurreskua (2019)
Berriz: dantzari-dantza (2019)
Markina: karmenetako aurreskua (2020)
Abaltzisketa: Txantxoak (2022)
Donibane Lohizune: Donibaneko aurreskua (2022)
Ordizia: Santanazaleen aurreskua (2022)
Otsagabia: Muskildako Amaren dantzak (2023)
Atzerrian:
Neska-mutil kurduak: gerra eta dantza
Genero rolak hankaz gora tangoan
Generoa dantzan: lehengo kontuak:
Emakume espainola: otzana eta xumea, baita dantzan ere
Jasotako azken erantzunak
- Dantzan on Baltasar emakumea izan zenekoa
- Aitor Sorazu on Baltasar emakumea izan zenekoa
- Dantzan on Dantzaren sektore profesionalean emakumeek gizonek baino aukera gutxiago dituzte
- Harkaitz Urreta on Alazne Sarrigoitia: "Ni dantzaria naiz, dantzari-dantza dakit eta zergatik ez dut ba dantzatuko?" 2019/07/17
- Dantzan on Eltziegoko dantzak neska-mutilek dantzatzen zituztenekoak 2017/10/20
- Dantzan on Galtza luzeak jazteagatik 10 pezetako isuna 2017/07/26
- Oier Araolaza on Gora egin du mutilek ez dantzatzeko presio sozialak? 2017/06/15
- Patxi Montero on Gora egin du mutilek ez dantzatzeko presio sozialak? 2017/06/15
- Oier Araolaza on Orain 75 urte, Orion, emakumeek dantzatu zuten aurreskua Kontxan lortutako garaipena ospatzeko 2017/09/11
- Dantzan on Orain 75 urte, Orion, emakumeek dantzatu zuten aurreskua Kontxan lortutako garaipena ospatzeko 2017/09/11