Edukira salto egin | Salto egin nabigazioara

Tresna pertsonalak
Hemen zaude: Hasiera Komunitatea Kattalin Agerre Emakume gladiatoreak, hondar gaineko borrokalariak

Dokumentuaren akzioak

Emakume gladiatoreak, hondar gaineko borrokalariak

2017/10/13 10:15
Emakume gladiatoreak, hondar gaineko borrokalariak

Emakume gladiatorearen irudia izan daiteke, Hamburgoko museoa.

Historiari erreparatuz gero, ohikoa izan da emakumeak plazara irtetea dantzara. Hala ere, azken aldian borroka asko egin behar izan da zenbait lekutan emakumeak berriro jende aurrean agertzeko. Erroman, berriz, emakumeak plazara borrokatzera irteten ziren.

Emakume gladiatoreez ari gara. Plazara irten eta ezpata zein beste hainbat arma dantzan jartzen zituzten, baita publikoa bera ere. Gizonezkoen pare, aurrez aurre aritzen ziren; pareko bikotea izan beste borrokalaria edo izan basapiztia, hondar gainean bizia jokatzen zuten.

4. mendeko Erromako mosaikoa, emakume kirolariak.
K.o. IV. mendeko mosaikoa, erromatar emakume kirolariak.

Emakume gladiatoreen arrastoak

Gizonezkoenaren gisan, emakumezko gladiatoreen jatorria hileta errituetan topatu da. Emakume gladiatoreen lehen aipamena iturri literarioetan topa dezakegu, Nicolas Damascok (K.o. 64. urtea) honakoa idatzi zuenean: "...batzuek beraien testamentuetan zehazten zuten erositako emakumerik ederrenak elkarren kontra borrokatu beharko zutela".

K.o. 11. urtean Erromako zuzenbideko lege batek familia senatorialetako 25 urtetik beherako gizonei eta 20 urtez azpiko emakumeei borrokatzea debekatzen die. Erromatarrentzat, ordea, ez zen eskandalua emakumeak borrokatzea; bai, ordea, emakume aske bat gladiatorea izatea. Esklabo edo gerrako presoek borrokatzeari ez zioten garrantzirik ematen, baina bai emakumea gizarte erromatarren parte bazen. 

I-II. mendeko harrian zizelkatutako emakumeen gladiatoreen irudia ere topatu zuten Halicarnason, egun British museoan dago.

Halicarnasoko emakume gladiadoreen grabatua.
Halicarnasoko emakume gladiadoreen grabatua, British museoa.

Ludiak, mullierrak eta feminak

Ludusetan, gladiatoreak entrenatzen zuten lekuetan, bizi ziren emakumeei ludia deitzen zieten, gizonezko gladiatoreen emazteak edo bikoteak izan ohi ziren. Emakume borrokalariak, mulier edo femina izenez ezagutzen ziren. Mulierrak, klase baxuko emakumeak ziren, beraz, beraien borrokek moralki garrantzirik ez zuten. Feminak, berriz, klase altukoak ziren; beraien ekintzek gizarteari eragiten zieten. Emakume gladiatoreek, gizonezkoen gisan, beharragatik edota dibertsioagatik borrokatzen zuten. Edozein izanda ere borrokalarien arrazoia edo generoa, argi dago plazara irteten zirenean gizartea dantzan jartzen zutela.

Emakume gladiadorearen irudia izan daiteke, British Museum.
Emakume gladiadorearen irudia izan daiteke, Hamburgoko museoa.

Dokumentuaren akzioak

Erantzun

Erantzuna emateko identifikatu egin behar zara, gure webgunean erabiltzaile bat sortuz.

Kattalin Agerre

Kattalin Agerre

Urratsez urrats. Dantzaz dantza. Sasi guztien gainetik eta laino guztien azpitik. Kattaliñaño nauzu, Agerreko alaba. Ez nauzu gehiago Murde Beltzuntzen beldurrez.

 

Emakumeak dantzan: gertatzen ari da

Legazpi: ezpata-dantza (1915-2015)

Deba: San Roke dantzan (1967, 2013)

Durango: dantzari-dantza (2015)

Lasarte (2011), Arizkun (2011)

Villabuena (2013), Pasaia (2015)

Ermua (2015), Barakaldo (2015)

Zumarraga: ezpata-dantza (2015)

Bera: makila-dantzak (2015)

Leitza: ezpata-dantza (2015)

Durango: San Fausto (2015)

Antzuola: trokeo-dantzak (2015)

Ermua: dantzari-dantza (2015)

Unanu: mamuxarroak (2016)

Goizaldi: Gipuzkoako dantzak (2016)

Luzaide: Bolant-dantzak (2016)

Ajangiz: dantzari izandakoei omenaldia (2016)

Nesken parte hartzea Santa Agedatan

Berriz: emakumeak dantzari-dantzan parte hartzeko (2016)

Antzuola: Mairuaren Alardeko trokeo-dantzak (2016)

Itziar: Gazteen aurreskua (2016)

Aizarna: Aurreskua (2016)

Elgoibar: Soka-dantza (2016)

Durangaldeko ezpata-dantzari eguna (2016)

Luzaide: Jauziak (2017)

Lezo: Soka-dantza (2017)

Zaldibar: Dantzari-dantza (2017)

Iurreta: dantzari-dantza (2018)

Aduna: axeri-dantza (2018)

Goizueta: zahagi-dantza (2019)

Beasain: umeen aurreskua (2019)

Berriz: dantzari-dantza (2019)

Lesaka: ezpata-dantza (2019)

Lizartza: dantza-soka (2019)

Monteagudo: paloteadoa (2019)

Markina: saragi-dantza (2020)

Markina: karmenetako aurreskua (2020)

Abaltzisketa: Txantxoak (2022)

Donibane Lohizune: Donibaneko aurreskua (2022)

Lekeitio: Kaxarranka (2022)

Ordizia: Santanazaleen aurreskua (2022)

Markina: ezpata-dantza (2022)

Uztaritze: Kaskarotak (2023)

Otsagabia: Muskildako Amaren dantzak (2023)

Atzerrian:

Neska-mutil kurduak: gerra eta dantza

Genero rolak hankaz gora tangoan

Boise: Oñatiko dantzak (2019)

Generoa dantzan: lehengo kontuak:

Behin batez yoan ninduzun

Emakume espainola: otzana eta xumea, baita dantzan ere

Balletaren maskulinitatea

Potxuak, Idahon aurreskua dantzatzen zuten emakumeak

Orio: aurreskua (1942)

Añorga: aurreskua (1944)