Abortatzen duten El Salvadorreko emakumeek 10, 15 edo 30 urteko kartzela zigorrak jasaten dituzte. Emakume horiei ahotsa eman nahi izan die NODE konpainiak Emakumeak dantza piezaren bidez. Dferia erakustazokan erakutsi dute pandemia betean sortutako lana eta jarraian Ion Estala konpainiako zuzendaria eta Myriam Perez dantzaria elkarrizketatu ditugu. Perezekin batera Jone Amezaga dantzaria ageri zaigu oholtzan, biek emakume haiek bizi duten drama irudikatu nahi izan dute, eta, aldi berean, omenaldia egin nahi diete. Irudiak: Gari Otamendi. Emakumeak, Node, Ion Estala, Myriam Perez, Dferia, Donostia, 2021-03-17.

Pandemiaren erdian, bideo-konferentziaz sortu eta online zabaldutako lana da The Barre Project. Balletean prestakuntzarako erabili ohi den barra oholtzara eraman du William Forsythek, James Blake musikariaren sorkuntza elektronikoak baliatuz. Lanari bigarren bihurritu bat eman dio Forsythek, eta 2021ko martxoaren 25etik 27ra bitartean egin dira emanaldiak, online, honako pasarte labur honetan ikus daitekeenez. William Forsythe New Yorken jaio zen 1949. urtean et Joffrey Ballet eta Amerikan Balletaren eskolan formatu ondoren Frankfurteko Balleteko zuzendari izan zen (1983-2004) bere konpainia propioa, The Forsythe Company sortu zuen arte. Forsythe, The Barre Project, Blake Works II, 2021-03-27.

Eva Guerrero eta Garazi Lopez de Armentia elkarrizketatu ditugu Doos Colectivok Gorpuztu Laburra ikuskizuna Dferian aurkeztearekin batera. Hainbat erlijiotako gorputzaren erabileraren inguruan egindako bilatze lanaren emaitza da Gorpuztu eta horren bertsio murriztua, biluziagoa da Gorpuztu Laburra; eszenografia eta zuzeneko musika kendu eta dantzaria bakarrik mantendu da. Sortze prozesua, luzetik laburrera murriztearen bilakaera edota pandemiaren eta Lopez de Armentiaren haurdunaldiaren etenak dantza piezaren gainean izandako eraginak azaldu dizkigute. Gorpuztu Laburra, Doos Colectivo, Eva Guerrero, Garazi Lopez de Armentia, Dferia, 2021-03-17.

1979an Arizkunen RTVErako dantzatutako esku-dantza, zurrume-dantza eta katadera dantza ageri zaizkigu bideoan. Raices programarako Baztanen egindako grabazioen bildumako zatitxoa bat dira irudi hauek. Manuel Garrido Palacios-ek zuzendutako lan taldeak Arizkunera eraman zituen kamerak eta bertako zenbait dantza grabatu zituen. Bideo honetan jaso zituzten hiru irri-dantza ageri dira: esku-dantza (2:20), zurrume-dantza (4:00) eta katadera-dantza (5:26). Dantzen aurretik Mariano Izetari irri-dantza horien inguruko galderatxo batzuk luzatzen dizkio Garridok. Hark azaltzen du irri-dantzak barre eta josta dantzak direla. Esku-dantzak, izenak dioen moduan, esku jokoa du oinarri, eta Euskal Herri osora zabaldu den Baztango esku-dantza ikusi daiteke irudietan. Zurrume-dantzari zurruma edo orpoak ematen dio izena, baina doinuari erreparatuz matelota, kaskarots edo arrantzale-dantzaren aire bera darabilela antzematen da. Katadera-dantza ageri da azkenik, katadera, aulki edo sillekin ezaguna den eliminazio jokoa. Irudiak: RTVE. Irri-dantzak, Arizkun, 1979.

Urtebeteko etenalditxoaren ondoren aurten ere dantzatu dute Deustun San Jose egunean aurreskua. 1999an birsortu zuten Deustun andreen aurreskua, Iñaki Irigoienenen eta Jon Pertikaren bultzadaz. Bihotz Alai dantza taldeari Deustun aspaldi galduta zegoen dantza berreskuratzeko proposamena egin zioten. Horrela, 1999ko martxoaren 19an atera zuten soka-dantza plazara. Ordutik, San Jose egunez kaleratu dute urtero aurreskua Bihotz Alaiko emakumeek. Aurreko urtean, itxialdi bete-betean ginela ezin izan zuten dantzarik egin, baina aurtengoan, neurriak hartuta bada ere, San Jose egunean dantzatzeko aukera izan dute. Deustuko Kanalak sareratu ditu aurresku osoaren irudiak eta bideo honetan jaso ditugu zenbait zati. Irudiak: Deustuko Kanala. Deustuko Andreen Aurreskua, Deustu, 2021-03-19.