Kaxkabar dantza taldea Basauriko Euskal Herriko Dantza Agerketan. Villabuenako dantza taldea desagertu egin zen, Basaurin 1977ko Dantza Agerketan azken aldiz dantzatu eta gero. Duela sei urte, ordea, herriko gazte batzuek bertako dantzak berreskuratzea eta dantza-taldea eratzea erabaki zuten. Horretarako beste herri batzuetako taldeen laguntza izan zuten, haiek euren errepertorioan mantendu baitzituzten Villabuenako dantzak. Ezpelezko makila zaratatsuak elkar joka egindako makila-jokoak dantzatu dituzte Basaurin. Bideoan honakoak jaso ditugu: el culo, te vi, paloteado, bailaos, oficios, castañuelas eta rompecejas. Herrian urtean bi aldiz dantzatzen dituzte paloteadoak: maiatzaren 15ean, San Torkuato egunean, eta azaroaren 30ean, San Andres egunean. Irudiak: Eire Vila. Dantza Agerketa, Kaxkabar: Villabuenako paloteadoa. Basauri, 2018-09-15.

Neska-mutilak elkarrekin lehen aldiz dantzari-dantzan San Migel egunez Iurretan. San Migel bezperan eta San Migel egunean bertan dantzatu ohi dute Iurretan dantzari-dantza. Bideoan San Migel egunean, eguerdian, dantzatutako banangoa eta dantzarien azalpenak jaso ditugu. Aurtengoan neska-mutilek osatutako dantzari taldea irten da plazara. Belaunaldi aldaketarekin batera, genero bereizketarik gabeko dantzari-dantza etorri da. Amaia Elizaran (2000) eta Laia Gurrutxaga (2003) duela hiru bat urte hasi ziren helduen taldearekin entseatzen. Hasieratik dantzari-dantza erakutsi diete beraien belaunaldiko neska zein mutilei. Agian horren azkar espero ez bazuten ere, beraien burua dantzari-dantza dantzatzen plazan ikusten zuten. San Migel egunean lehenengo aldiz dantzatu dute, baina aurretik Bakixa eta Oromiño auzoetan eta Bilboko dantzari egunean eta Bilboko jaietan atera dira plazara. Iurretako Mikel Deuna dantza taldeko honako dantzariek osatu dute zortzikotea: Amaia Elizaran, Maria de Rueda, Elene Uribelarrea, Imen Aboubi, Xabier Olaskoaga, Laia Gurrutxaga, Unai Agorria eta Mikel Jaio. Musikariak, Mikelats Goiria txistuarekin eta Jon Gaminde atabalarekin. Irudiak: Eire Vila. San Migel, Iurreta, 2018-09-29.

Nere azalean arrotz lana aurkeztu zuen Myriam Perez Cazabonek Dferian. Pertsona batengan barne haustura bat gertatzen denean bitan zatituta gelditzen dela azaltzen du Perezek. Alde batetik hutsa eta bestetik behaketa konstante batean sartuta bezala. Egoera hori erakusten du agertokian Leire Otamendi dantzariarekin batera. Koreografo bezala aurkeztu duen lehenengo pieza da. Agurtzane Intxaurraga antzerki zuzendari izan du laguntzaile bere dantza ibilbidean eman duen pauso berri honetan. Pieza dantzatua da, baina gehiago landu nahi izan ditu dantzatik kanpoko keinuak edota egoteko moduak. Irudiak: Eire Vila. Myriam Perez Cazabon, Nere azalean arrotz, Dferia, 2018-03-07.

Anguianon (Errioxa) zankoen gainean biraka dantzan. Asteburu honetan irtengo dira Anguianoko dantzariak dantzan; uztailaren 21ean, 22an eta 23an eta iraileko azken asteburuan ateratzen baitira dantzara. Herriko dantza nagusiak trokeo-dantzak badira ere, hanka-paloen gainean egiten dituzten birek eta jaitsierek zur eta lur uzten gaituzte. Bideoan, RTVEk 1977an grabatutako irudiak ditugu. Herriko zortzi gazte 50 zentimetroko hanka-paloen gainean biraka jaisten dira aldapan.

Meza ondorenean Ama Birjinari laguntzen diote prozesioan gaita eta danbor doinuan. San Andres elizaren aurrean, "El Agudo" dantza egiten dute Ama Birjinari begira. Ondoren, plaza eta goiko kaleko zazpi koskak zankoen gainean biraka jaisten dituzte. Banan-banan jaisten dira kaskainetak joaz. Jaitsi eta gorantz joaten dira berriro, horrela behin eta berriz jaisten dira musikariak plazara iritsi arte. Denak plazan daudela dantzariek trokeo-dantzak egiten dituzte.

Irudiak: RTVE, NO-DO. Hanka-paloen dantza, Anguiano, 1977.

Eusko Ikaskuntzaren lehen kongresuko ospakizunetan Baztango mutil-dantzariak izan ziren Oñatin, mendeurrena aprobetxatuz, emanaldi hark mutil-dantzen  bilakaeran izan duen eragina azaldu nahi izan dute Elizondon 2018ko irailaren 8an. Azalpenekin batera mutil-dantzak dantzatzeko beta ere izan zen Elizondon, irudietan dituzue hiru puntukoa eta billantzikoa. Ttun-ttunarekin Patxi Larralde, txistua eta danbolinarekin Eki Angevin eta atabalarekin Eduardo Laborra aritu ziren. Jarraian duzue urratsen-segida:

Hiru puntukoa
Erdizke - Eskuin eta hiru (besoak goiti) - Ezker batekin - Eskuin batekin (8 aldiz)
Erdizke - Eskuin eta hiru (bg) - Ezker hirukin (bg) - Eskuin batekin (Bitan)
Erdizke - Eskuin eta hiru (bg) - Ezker batekin - Eskuin batekin (3 aldiz)

Billantziko
Erdizke - Eskuin eta hiru (bg) - Ezker batekin - Eskuin batekin
Ezker batekin - Eskuin batekin (6 aldiz)
Ezker hirukin - Eskuin batekin (2 aldiz)
Erdie gibelat eta urratsak (neurririk gabe) - Hiru txalo - Eskuinet eta urratsak (ng) - Hiru txalo
Erdizke - Eskuin eta hiru (bg) - Ezker batekin - Eskuin batekin
Ezker batekin - Eskuin batekin (2 aldiz)

Irudiak: Maite Irizar. Hiru puntukoa eta billantziko, Elizondo, 2018-09-08.

Pettarreko gazteak Basauriko dantza agerketan. Iaz, 2017an, Zuberoako iparraldean dagoen Pettarre eskualdeko lau herritako gazteak elkartu ziren maskaradak egiteko. Aurten izan dira lehengo aldiz Pettarreko gazteak Basaurin. Gazte horiek Zuberoko maskaradetako zenbait dantza eskaini dituzte aurtengo Euskal Herriko Dantza Agerketan. Dantza hauek ikus ditzakegu irudietan: barrikada, ostalerrak, aitzina pika, branletik jaustea eta godalet-dantza. Irudiak: Eire Vila. Dantza Agerketa, Zuberoa, Pettarreko gazteak. Basauri, 2018-09-15.