Orain arteko ekarpenak
Ortzadarren Argentinako bidaia Nafar Haziak dokumentalean gorpuztuta
2023/10/17
Iurreta: San Migel gorulariak 2023 Domingilloa
2023/10/12
Gorularien estanpa, arku-dantza eta Domingilloa zinta-dantza plazaratu dituzte Iurretako dantzariek San Migel egunez. Arratsaldeko dantza emanaldian gorulari-dantzen plazaratzearen 50. urteurrena ospatu dute. Orduko dantzariak omendu dituzte, haiek estanpa kaleratu dute eta ondorengo belaunaldiek arku-dantza eta Domingilloa. Irudietan ikus dezakezue gorularien zinta-dantza, Domingilloa izenez ezaguna. Zinta-dantza honetan mastaren puntan panpina bat kokatzen dute eta horren azpitik irteten diren zintak txirikordatzen eta askatzen dituzte dantzariek.
Irudiak: Oier Araolaza. DOmingilloa, San Migel, gorulariak, Iurreta, 2023-09-29.
Tazacorte: San Migel 2023 Fufos zaldikoak
2023/10/11
San Migel festetan Tazacorte (La Palma, Kanariak) herriko kaleak hartzen dituzte Fufos zaldikoek. Pandemiak lehenengo eta 2021ean La Palma uhartean izan zen sumendiaren erupzioak ondoren etena ekarri zion ohituran, baina 2022an eta 2023an berriz ere kalean izan da zaldikoen festa handia. Kainaberaz egindako zaldikoak dira, koloretako paperez apaintzen dituztenak. Munduan barrena dauden hainbat zaldiko desberdinen arteko beste eredu bat dira Fufos zaldiak. Irudiak: Larraitz Zialtzeta. Fufos zaldikoak, San Migel, Tazacorte, 2023-09-28.
Dantza-maisuen sokak saretzen
2023/10/10
Otsagabia 2023 Jota
2023/10/10
Otsagabiko makila-dantzetako bat da. Dantzari zortzikoteak, bakoitzak bi makilak eskuan, bi makila horiek elkar kolpatzen dituzte, edo aurreko eta alboko kideen makilekin edo lurrarekin. Nafarroako Dantzen Atlasean irakur daiteke Francisco Arrarasen arabera bere bertsio musikala 1885ekoa dela eta Iruñeko gaiteroa zen Jesús Lumbrerasen arabera, 1920. urtean Makilla izenaz ezagutzen zela dantza hau.
Irailaren 7an eta 8an dantzatzen dira Muskildako Amaren dantzak Otsagabian. Irailaren 8a da festetako egun handia eta egun horretan zuriz eta koloretako apaingarriekin kaleratzen dira dantzariak eta egun osoko lana izaten dute. Bezperan, berriz, arratsaldez egiten dute saioa; Zaraitzuko jantzi tradizionala jantzita. Otsagabiko dantzen zikloa osatzen duten karrika-dantza edo paseoa, lau makila-dantzak, zapi-dantza edo pañolo-dantza eta Jota irudietan:
Irudiak: Ander Carmona. Dantza, Muskildako Amaren dantzak, Otsagabia, 2023-09-08.
Otsagabia 2023 Pañolo-dantza
2023/10/10
Otsagabiko pañolo-dantza zapi-dantza bat da. Boboa gidari dela zortzi dantzariak bi ilaratan kokatzen dira bere atzean, baina denak eskuetan dituzten zapiekin lotuta. Bizkarra kurbatuta denak elkar estu-estu sigi-saga eta bihurka mugitzen dira. Plazan zehar desplazatzen dira eta jende tartera ere sartzen dira, horrela Boboak maskuriarekin zirikatzen ditu ikusleak. Zenbait momentutan dantzari taldearen buztanari edo atzeko bi dantzarien ipurdiak jotzen ere saiatzen da. Nafarroako Dantzen Atlasean jasotzen da dantza honen musika XX. mendean zehar (1928 eta 1960 artean) aldatu zela eta Francisco Arrarasen arabera bere bertsio musikala 1920koa da Jesús Lumbreras dultzaineroak idatzitakoa.
Irailaren 7an eta 8an dantzatzen dira Muskildako Amaren dantzak Otsagabian. Irailaren 8a da festetako egun handia eta egun horretan zuriz eta koloretako apaingarriekin kaleratzen dira dantzariak eta egun osoko lana izaten dute. Bezperan, berriz, arratsaldez egiten dute saioa; Zaraitzuko jantzi tradizionala jantzita. Otsagabiko dantzen zikloa osatzen duten karrika-dantza edo paseoa, lau makila-dantzak, zapi-dantza edo pañolo-dantza eta Jota irudietan:
Irudiak: Ander Carmona. Pañolo-dantza, Muskildako Amaren dantzak, Otsagabia, 2023-09-08.
Otsagabia 2023 Modorro
2023/10/10
Modorroa Otsagabiko makila-dantza bat da; Burrunbu dantza, Burunba dantza eta Moyorro izenez ere deitu izan da. Beste hiru makila dantzetan bezala, dantzariek bi makila erabiltzen dituzte eskuan eta norbere makilekin, albokoenekin edo lurrarekin ematen dituzte kolpeak. Hala ere, dantza honetan nabarmendu beharrekoak lurreko kolpeak dira, dantzariek etengabe kolpatzen dute lurra norbere ardatzaren baitan jiratuz. Nafarroako Dantzen Atlasean azaltzen denez 1974. Francisco Arrarasek gaur egun mantentzen den aldaketa sortu zuen: lurraren kontra kolpatzen denean ez da zentzu bakar batean jiratzen, bietan baizik (erlojuaren orratzen zentzuan eta kontrakoan). Ordura arte beti zentzu berean jiratzen omen zen. Arrarasen arabera bere “bertsio melodikoa 1920koa da Jesús Lumbreras eta Fermín Venancio Salanueva Huarte gaiteroek jotzen zuten gisan”.
Irailaren 7an eta 8an dantzatzen dira Muskildako Amaren dantzak Otsagabian. Irailaren 8a da festetako egun handia eta egun horretan zuriz eta koloretako apaingarriekin kaleratzen dira dantzariak eta egun osoko lana izaten dute. Bezperan, berriz, arratsaldez egiten dute saioa; Zaraitzuko jantzi tradizionala jantzita. Otsagabiko dantzen zikloa osatzen duten karrika-dantza edo paseoa, lau makila-dantzak, zapi-dantza edo pañolo-dantza eta Jota irudietan:
Irudiak: Ander Carmona. Katxutxa, Muskildako Amaren dantzak, Otsagabia, 2023-09-08.
Otsagabia 2023 Dantza
2023/10/10
Otsagabiko makila-dantzetako bat da. Dantzari zortzikoteak, bakoitzak bi makilak eskuan, bi makila horiek elkar kolpatzen dituzte, edo aurreko eta alboko kideen makilekin edo lurrarekin. Nafarroako Dantzen Atlasean irakur daiteke Francisco Arrarasen arabera bere bertsio musikala 1885ekoa dela eta Iruñeko gaiteroa zen Jesús Lumbrerasen arabera, 1920. urtean Makilla izenaz ezagutzen zela dantza hau.
Irailaren 7an eta 8an dantzatzen dira Muskildako Amaren dantzak Otsagabian. Irailaren 8a da festetako egun handia eta egun horretan zuriz eta koloretako apaingarriekin kaleratzen dira dantzariak eta egun osoko lana izaten dute. Bezperan, berriz, arratsaldez egiten dute saioa; Zaraitzuko jantzi tradizionala jantzita. Otsagabiko dantzen zikloa osatzen duten karrika-dantza edo paseoa, lau makila-dantzak, zapi-dantza edo pañolo-dantza eta Jota irudietan:
Irudiak: Ander Carmona. Dantza, Muskildako Amaren dantzak, Otsagabia, 2023-09-08.
Otsagabia 2023 Katxutxa
2023/10/10
Katxutxa izena ematen zaio Otsagabiko lau makila-dantzetako bati. Enperadorean bezala, “zirika” deitzen dioten urrats berezia egiten dute, besoen mugimenduak dira nabarmentzekoak. Dantzan zehar, makilak kolpatzen dituzte, norberarenak, alboko eta pareko dantzarien makilekin zein lurrarekin.
Nafarroako Dantzen Atlasean jasota dagoenez, Dantza, Pañolo dantza eta Enperadorearekin batera Saralegiren partituran agertzen diren dantzetako bat da. Melodia hauek Manuel Saralegi musikariak bere aitari Guillermo Saralegiri jasoak dira. Hark, XIX. mendeko zortzigarren hamarkadan Otsagabiako dantzarientzat jotzen zuen eta Francisco Arrarasen arabera bere bertsio musikala 1885ekoa da.
Irailaren 7an eta 8an dantzatzen dira Muskildako Amaren dantzak Otsagabian. Irailaren 8a da festetako egun handia eta egun horretan zuriz eta koloretako apaingarriekin kaleratzen dira dantzariak eta egun osoko lana izaten dute. Bezperan, berriz, arratsaldez egiten dute saioa; Zaraitzuko jantzi tradizionala jantzita. Otsagabiko dantzen zikloa osatzen duten karrika-dantza edo paseoa, lau makila-dantzak, zapi-dantza edo pañolo-dantza eta Jota irudietan:
Irudiak: Ander Carmona. Katxutxa, Muskildako Amaren dantzak, Otsagabia, 2023-09-08.
Otsagabia 2023 Enperadorea
2023/10/10
Otsagabiko makila-dantzetako bat da Enperadorea. Bere ezaugarrietako bat “zirika” izeneko mugimendua da, hanka zein besoekin egiten dena eta bien arteko koordinazio handia eskatzen duena. Katxutxa makila-dantzan ere egiten da. Lau makila-dantzetatik bizienetakoa da. Dantzariek bi makila erabiltzen dituzte; norbere edo albokoen makilak elkar kolpatzen dituzte, baita lurraren kontra ere. Emperador, Errekea dantza eta Errege dantza bezala are agertu izan da zenbait dokumentu eta partituratan.
Manuel Saralegiren partituretan (1928) agertzen diren dantzetako bat da; Manuel Saralegi musikariak bere aitari Guillermo Saralegiri jaso zizkion melodiak. Francisco Arrarasen arabera bere bertsio musikala 1885ekoa da. Hala jaso dute Nafarroako Dantzen Atlasean.
Irailaren 7an eta 8an dantzatzen dira Muskildako Amaren dantzak Otsagabian. Irailaren 8a da festetako egun handia eta egun horretan zuriz eta koloretako apaingarriekin kaleratzen dira dantzariak eta egun osoko lana izaten dute. Bezperan, berriz, arratsaldez egiten dute saioa; Zaraitzuko jantzi tradizionala jantzita. Otsagabiko dantzen zikloa osatzen duten karrika-dantza edo paseoa, lau makila-dantzak, zapi-dantza edo pañolo-dantza eta Jota irudietan:
Irudiak: Ander Carmona. Enperadorea, Muskildako Amaren dantzak, Otsagabia, 2023-09-08.
