Ederra!! Soka-dantza integrala, ez 'aurreskua-agurra' isolatuta. Eta soltean, bikoteka aurrez-aurre. 1948.

Eskerrik asko, Oier, artikulu gogor baina beharrezko honengatik. Sobera ondo argumentatuta. Ni neu ere bertan izan nintzen plazan ikusle eta irrikan.
Bideoaren sarreran erantzun nuenez, soka-dantza txukuna iruditu zitzaidan. Oñatzeko dantzari eta zerbitzariak ere txukun.
Baina... artikulu honetan ez duzu aipatu... amaierako desafioan, soka udaletxera begira jarrita (beraz bertan zeuden agintariei begira ere bai), zergatik dantzatu zuten momentu batean aurresku eta atzeskuek, omendutako bi bazkideei ez, baina agintari auto-baztertuei begira? Dudarik gabe agintariei dantzatuta, edo itxura hori hartu nion nik behintzat, laburra izan bazen ere.

Soka-dantza txukuna izan zen, nire iritzian. Oñatzeko dantzari eta zerbitzariak ere txukun. Gustuko izan ez nuen momentu bakarra, amaierako desafio gurutzatuan, momentu batean aurresku eta atzeskuek estatua-agintariei begira dantzatzea (dudarik gabe haiei dantzatzea, laburra izan bazen ere). Bai, suposatzen dut, forma onak, protokoloa, aitzat hartzea... Baina beraiek dira momentuari zegokion protokoloan parte-hartzeari uko egin diotenak...

Eskerrik asko zuen irudiengatik, protagonismoa dagokionari emanda, sokari, eta ez estatua-agintari auto-baztertuei.

Euskal Herrian ere ezagun dugu, ezta? Balletean bakarrik ez, dantza tradizionalean ere bai. Dantzan.eus-en jorratu izan da egoera hori, adibidez honako sarrera hauetan (gaiari segida-lotura emateko):

https://dantzan.eus/[…]/mutilak-dantzan-presio-soziala

https://dantzan.eus/[…]/egia-gordin-bat-info7-irratirako-kolaborazioa

Mesedez, eman abixua dokumental osoa ikusgai edo eskuragai dagoenean.

Atzo, beste erantzun batetan, eskerrak adierazi nizkion dantzan.eus-i, publikoaren begietara ia isilean pasa den Marianen ibilbidea eta ekarpena agerian uzten zuen artikuluagatik. Zeuri ere eskerrik asko, Oier.

Bidezkoa iruditzen zait ere espreski eskerrak ematea dantzan.eus-i, normalean isilean pasa den Marianen ibilbidea eta ekarpena agerian uzten duen artikulu mamitsu honengatik. Ondorio honekin geratuko naiz: "Euskal dantzaren musika, euskal musika egiteko modu berezi eta indartsua eman dio Marian Arregik euskal kulturari".

Iruñean, irradaka San Fermin Aldapakoaren ezpata-dantzaren amaieran, irradaka Euskararen Egunean, irradaka Emakumearen Egunean... Irradakek, edo borobilean dantza-kantatuek, indar handia dute, mezuaren indarra, batasunaren indarra, kohesioaren indarra. Egokiak halako testuinguruetan, eta beste hainbatetan. Eta ederrak dira. Momentu ederra, borobilean parte hartzea. Erabili irradakak!!!

Bideo honetako doinuari buruz: 'Atzo goizean', ala 'Txikitxuterik'? Ez dut ezagutzen jatorri bera ote duten, melodia antzekoa izanda, baina nik behintzat ezberdintzen ditut (eta biak, bata ala bestea, erabili ohi ditut irradakak egiteko). Aiko taldeak, Maritzuli Konpainiaren 'Aurrez-Aurre' ikuskizunerako, moldaketa bat prestatu zuen, 'Txikitxuterik' doinua eta 'Atzo goizean'-en bigarren zatia (bigarren melodia) elkartuta (Maritzulik sokan dantzatu zuen, ez irradaka). Bertsio edo moldaketa hori da kasu honetan erabili dutena (bideoan). Aiko taldearen 'Aurrez-Aurre' CD-an dago jasota 'Atzo goizean' izenburuaz. Nahiz eta gehiago identifikatzen dudan 'Atzo goizean' Mikel Urbeltz-ek 'Berrizko itsuari' CDan edo Olatz Zugastik 'Bulun-bulunka' CDan eman zuten melodiarekin, Azkueren kantutegitik jasota.

Agur eta ohore, Marian. Eta eskerrik asko eman diguzun edertasunagatik!!
Besarkada sentikorra Juanani, familiari, eta Argiako familiari.
Zure doinuekin dantzan, zu oroimenean. Dantzan biziko zaitugu!!

Soka-dantza osoaren ordez erreberentzia isolatua erabiltzeari buruz, argumentu gehiago:

Dantzariak 61 aldizkarian Jose Alfonso Antequera-k argitaratutako artikulutik:

En 1888, en las Fiestas Éuscaras (sic) de Gernika, en el concurso de aurreskularis varones mayores de 60 años, el cronista Jacundo de Gatica* hace la recomendación: "El Aurresku, bailado únicamente por los tres competidores, resultó frío e incoloro. Conviene que en las próximas fiestas euskaras se baile el aurresku como en las romerías; esto es, que la cuerda la formen por lo menos diez o doce individuos, aunque no todos aspiren al premio, y que en el baile se dé la debida participación al bello sexo"
(*) "Fiestas Euskaras de Guernica. Certamen Literario. Crónica Local" en Revista de Vizcaya, tomo VIII (1888), pg, 197

Beste adibide bat: Dantzari aldizkariko 4. zenbakiko editorialean (1966), kezka eta eskaera parekoak. Jarraian lotura:
https://dantzan.eus/[…]/el-aurresku-dantzari-no-4-editoriala

Azkenik, nik ere aldarrikatu izan dut bapateko soka-dantzak baduela lekurik gaur egun, eta gure esku dagoela lekua ematea, aukerak sortzea. Aldarrikatu bakarrik ez, saiatzen naiz aukerak baliatu eta soka-dantzak proposatzen, bere sinbolismo, lotura-irudi, eta naturaltasuna zainduta. Adibidez, Euskararen Eguneko ospakizunean, soka-dantza proposatu eta bideratu dut bi urtetan Arrasaten (ez ziren nahi beste ondo atera, baina tira... hor dago saiakera eta irudia).

Beste adibide polit bat, Eibarko Sosola baserriko auzolanean osatu genuena joan den udan (hau bai nahikoa txukun eta ederra). Hemen kronika:
https://dantzan.eus/[…]/auzolana-eta-soka-dantza-sosola-baserrian

Tira, kontatu nirekin, Maite, zure proposamen honetan, kezkan eta helburuan bat gatoz eta.

Biral dabil. Auskalo zenbat aldiz iritsi zaidan. Irudiak dira politak (txoko ezezagun asko ezagutzeko gogoa piztu dit). Pena dantzaren partea hain eskaxa izatea...
Bai, ohituta gaude, edozer gauza egiten da balekoa delakoan, ez da zaintzen... baina hori ez da kontsolamendua. Alderantziz. Bideoa ikusteko eta partekatzeko gogoa kendu dit.