Edukira salto egin | Salto egin nabigazioara

Tresna pertsonalak
Hemen zaude: Hasiera Komunitatea Aritz Ibañez Lusarreta

Orain arteko ekarpenak

Yanza yauci, zortzitan sinple eta burrunba dantza, 1920an Iruñean

2020/05/04

Dantzanen jadanik argitaratuak genituen 1923 aurrekoak behar zuten Iruñeko zezen plaza zaharreko dantza argazki misteriotsu hauek . Iruñeko udal artxibategian ikusi nituen lehenengoz, beraz, Iruñekoak behar zuten, bai. Jose Joaquín Arazuri mediku argazkizale iruindarraren bildumakoak dira, gai...

Gehiago irakurri 3

Maskaradez "Eskualduna" astekarian

2020/01/23

Maskaraden urtekaria argitaratu eta ondotik ere, osatu nahian, XX. mende hasierako euskal prentsan zer topa nezakeen saiakera egin dut. Zenbait ahalegin antzuren ondotik,  Eskualduna astekariaren hemeroteka digitalizatua topatu dut Bilketa.eus webgunean eta bertan, hainbat sorpresa goxo. Arti...

Gehiago irakurri

Zuberoako maskaradak urtez urte

2020/01/15

Altzürüko gazteek emanen dituzte 2020ko maskaradak heldu den otsailaren 9tik aitzina. Memoriak hutsegiten ez badigu iaz Urdiñarbeko gazteek eman zituzten eta duela 2 urte Muskildikoek. Baina... duela 3 urte? Eta duela 4? Eta zein izan zen Altzürüküko gazteek maskaradak muntatu zituzten azken ...

Gehiago irakurri

Xabierko gazteluan, eskeletoak dantzan

2019/03/25

Aspaldiko partez bisitatu dugu Xabierko gaztelua martxo hasieran. Ganbaraz ganbara, gurekin zetozen iparraldeko lagunei azaldu dizkiegu Xabierko Frantziskoren ibilerak, bere anaia Amaiurko gazteluaren defendatzaileetarik bat izan zela eta ohiko topikoak. Bapatean, burnizko hesiz itxitako kaperatxo ...

Gehiago irakurri

Lotuneak: Sorginak, Satanak, Dumollet jauna eta haurren lauhazka

2016/11/04

Garai batean Lotuneak izeneko post serie bat argitaratu nuen, beste herri batzuetan ere topatu izan ditudan hainbat euskal doinu tradizional bilduz (Ferreries-eko jaleoa eta Cortes-eko jota , The Galway piper - La Matelote - Matelota, Ekialdeko arin-arinak , Okzitaniako i nauterietatik San Ferm...

Gehiago irakurri 2

Biba Txantreako Neska-mutil nagusiak!

2016/04/27

Duela 20 urte bersotu zuten Iruñeko Txantreako auzoan maiordomoen usantza. Garai bateko Magdalena auzo zaharreko festetan, jaiak antolatzeko arduradunak hautatzen zituzten mutil gazteek -musika kontratatzea, merenduak antolatzea, ordainketak egitea... zuten ardura nagusi- eta ohitura horretan oina...

Gehiago irakurri

Bidador pastorala: auzolanean uxatu dugu betiko agorraldia

2016/03/31

Kasik bi urte dira Joxemiel Bidador - Iruñeko euskaldunak pastoralaren proiektuarekin hasi ginela. Egun hauetan, emankizunen bigarren itzulian buru-belarri sartuta, eta egitasmo honen argiak itzaltzeko emanaldi bakar baten faltan, bilan bat egiteko una egokia iruditu zait. Nire bizipen pastoralero...

Gehiago irakurri 2

Maskarada berriak, betiko maskaradak

2016/02/01

Udaberri zaporeko urtarrila honek utzi digun asteburuetako bat probestu dut, Muskildin, Sohüta-Hokiko gazteek atondutako maskaradak ikustera joateko. Emanaldiak hasi aitzineko elkarrizketek ikusmina sortu zidaten: Xorrotxik ez zela izanen eta haien ordez artzaintsa eta axuriak plazaratuko zituz...

Gehiago irakurri

Iruñeko Baltasar: korapilatutako mataza

2016/01/04

Azken egunotan nire burua ere aspertu dut Baltasarren belztasunaren inguruko eztabaidetan parte hartzen. Baina zer galdu zait niri eztabaida horietan? Ba aizue, ezin sahiestu! Alta, sare sozialetan zaila da batek pentsatzen duena nahi bezala garatzea. Beraz, gogoeta hau terapia gisa erabiltzea erab...

Gehiago irakurri 2

Bolant goiza, Luzaiden

2015/04/20

Bigarren aldia nuen aurtengoa Luzaideko Bolant-egunean eta aurrekoarekin alderatuz, euririk ez zuen ari behintzat. Eguerdi parteko dantzak karrikan ikusiko genituen beraz! Goiz joan ginen, goizean-goizeko puska biltza ez galtzeko asmoz. Hala ere, Luzaideko gasolindegira heltzerako, Ziganteak, Gorri...

Gehiago irakurri

Orain arteko erantzunak

Aritz Ibañez Lusarreta on Maritzuli: Ixtorio Mixtorio

2012/11/14

Izugarrizko itxura ona du ikuskizunak, lehengoarekin alderatuz berritasunak ere baditu. Pena handia hartu nuen Eibar-en ezin ikusirik, berriz ematekoak ote diren?

Aritz Ibañez Lusarreta on Areatza: Aurreskua 1925

2012/11/09

Egia esan nik ez dut soka-dantza horren ikuskatzeaz eta Hermuakoarekin konparatzeaz haratagoko daturik. Usteez ari naiz. Nire uste merkeez.

Baina nik ez dut uste soka-dantza hori parodia bat denik. Beste toki batzuetan ere geratu izan dira bere garaian konplexuagoak eta landuagoak izanen ziren beste dantza batzuen aztarnak. Hola, burura datorkit Zumarragako Antiguako ezpata-dantza (6 ezpata-dantzari baino ez dira ateratzen gaur egun eta pentsatzekoa da beste garai batean gehiago ere izanen zirela eta agian parte-hartze handiagoa izan zezaketela dantzaren baitan), edo Berastegiko dantzariek San Lorenzoko dantzetan egiten dituzten ipurdi mugimendu horiek (beste garai batean muriska batzuk izan zitezkeenak, okurritzen zait).

Areatzako soka-dantza ikusten dudalarik niri zera dotorkit burura: bere garaian izanen zela dantza landuago, zorrotzago, hobe ikasitako... bat. Dantza maisua desagertu, eta dantzak bere bidea egin duela, bizirik zen heinean, agian zorroztasuna galduz, baina mantenduz. Niretako hori izan daiteke ere Hermuan gertatu izan dena. Bertako biztanleek garrantzia eman diote soka-dantzari, hortaz mantendu dute, baina bidean galdu egin dute garai batean dantzak izanen lukeen urratsen zehaztasuna. Dantzariek aldiz, naturaltasun eta freskuraz dantzatzen dute. Dantzak bide berezi bat egin du eta niretako hori ederra da, beste eredu zorrotzagoekin batera aberasten baitu soka-dantzen generoa, dantzatzeko beste modu baten adibide soil gisa, besterik ez bada ere.

Berrizko dantzariek naturaltasun eta freskuraz dantzatzen dutela eta gainera zehaztasun eta zorroztasunez? Doike! baina batak ez du bestea kentzen, niretako.

Aritz Ibañez Lusarreta on Areatza: Aurreskua 1925

2012/11/09

Egia da gaur egun ezagutzen ditugun soka-dantza gehienak serioak, zurrunak, itxiak... direla. Baina susma dezakegu ez dela beti hola-hola izan. Iztuetak bere liburuan kritikatzen zituen soka-dantza bukaerako ipurdikadak. Larramendik ere kritikatzen zituen demaseko kabriolak, itzuliak eta emazteei gonak altsatzeko saiakerak...

Joxemiel Bidadorrek euskal dantzaren erreformaren inguruko bere liburuan adierazi zuen nola erlijioak, garbizalekeri moralak, ideologia batek edo bestek... eraldatu izan zituzten zenbait dantza "euskal nortasunak merezi bezala", garbiak, serioak, puruak... izan zitezen. Eta eraldaketa nahi horrek adieraziko luke seguraski, ez zirela hain zuzen ere horrelakoak.

Badira oso soka-dantza serioak, eta ez horrenbestekoak eta agian bideokoa azken horietako bat da. Uste dut Patxik ez zuela esan nahi hori eredutzat hartu behar dugunik, egun horrela dantzatu behar dugunik (edo zergatik ez?), baizik eta dantzatzeko modu baten adibide bat dela. Hermuako soka-dantza ikusterakoan jabetzen gara 87 urteko aldearekin dantzatzeko modu bat (eredu bat), ez ohikoa egun (freskoagoa, naturalagoa, eskolatu-gabea), oraindik ere bizirik dela.

Nire ustez, Barteko aurreskuaren bideoan Mikel-ek eta Oier-ek aipatzen zituzten adjetibo horiek beraiek aplikatzen ahal zaizkio Areatzako aurresku honi.



Aritz Ibañez Lusarreta on Maskaradak Zuberoan 1968 urtean

2012/11/09

Mixel Etxekoparren bitartez jakin ahal izan dudanez, entseinaria Beñat Aranburu da (Altzuruku Ahantxetakoa).

Aritz Ibañez Lusarreta on Areatza: Aurreskua 1925

2012/11/08

Niri irudi horiek ikusi eta duela gutxi dantzan.com-en bertan erakutsitako beste hauek (Hermueako barteko soka-dantza) etorri zaizkit gogora: http://www.dantzan.com/[…]/hermua-barteko-aurreskua-2012

Aritz Ibañez Lusarreta on Mieres: Danza Prima 1928

2012/11/07

Irudi ederrak! Gure dantzen halako irudiak ere agertuko balira, ze egon egonen dira!

Aritz Ibañez Lusarreta on Nicolas Barneix: Zamaltzaina

2012/11/05

Ufa!! Galera guztiak dira gaitzak berdin-berdin, baina holako dohain paregabeak dituzten pertsonenak... pena bat!

Aritz Ibañez Lusarreta on Berriz eta Garaiko nagusiak: erregelak eta jota 1986

2012/11/04

Ikaragarria! Nahiko nuke nikere adin horretan hola dantzatzeko gai izatea. Mila esker Andramarikoei!

Aritz Ibañez Lusarreta on Juan Arriola eta Arkaitz Miner: Hariari Tiraka diska berria

2012/11/04

Nik ere erosi nuen duela 2-3 aste eta oso txukuna da! Eta polita, era berean, Mikel Urbeltzek, Miner-ek berak Gari Otamendirekin Arrabots taldean, irekitako bidean beste urrats bat ematea!

Aritz Ibañez Lusarreta on Maskaradak Zuberoan 1968 urtean

2012/11/04

Bikaina bideoa! Gaur egunekiko aldaketa zenbait ere ikusten dira (40 urtetan), tradizioa kontu bizia den erakusgarri bizia. Oier-ek aipatzen duen entseinariaz gain (bere dantzakera eta maskaradaren baitan duen paper "askea" egiten zait niri deigarri), barrikadetan herrikoek aitzindariei egiten dieten "desafioa" (emazte hori barne), Pitxuren parte-hartze ia etengabekoa ofizioetan eta muxikoak dantzatzen dituzten adineko gizon horien dotorezia!