Eusko Ikusgayak 08 Lekaroz: esku-dantza 1923

Dantzan

2016/06/13 09:35

Baztango irri-dantzen sortan ezaguna den esku-dantza ikus daitek Manuel de Intxaustik 1923an Lekarozen hartutako irudi hauetan. Se dantzari ageri dira txistulari eta atabalariaren aurrean esku-dantza egiten. Patxi eta Xabier Larralde arizkundarrek ezagutzera eman izan duten esku-dantzan honako hurrenkeran egin ohi dira mugimenduak:

Bi eskuak pareko lagunaren bi eskuen kontra
Eskuineko eskua pareko lagunaren eskuineko eskuaren kontra
Ezkerreko eskua pareko lagunaren ezkerreko eskuaren kontra
Bakoitzak bi eskuak bularrearen parean zarta
Eskuineko hankapean bi eskuak zarta
Berriz zarta bularraren parean
Zarta ezkereko hankapean
Zarta bularraren parean
Zarta bizkor gibelean
Zarta berriz bularraren parean
Bi eskuak lagunaren bi eskuen kontra

Lehen bi aldietan aurrez aurre egin ohi da esku-jokoa osorik, eta hirugarren eta laugarrenean berriz, hankapeko eta hankagaineko zartak ematerakoan nork bere inguruan eskuineko aldetik itzulia ematen dela diote Larraldetarrek. 1923ko irudiotan ikus daitekeenez, eskuinetik zein ezkerretik, nork bere gustura ematen dituzte itzuliak dantzariek eta txaloa zein hankapean eman lehenbizi, bietarik ikusten da ere, nork bere gustura.

Txistulariak doinua azkartu ahal haren abiaduran esku-jokoa egiten asmatzean dauka grazia esku-dantza honek.

Eusko Ikusgayak

Irudiok Manuel Intxaustik Eusko Ikaskuntzarentzat 20ko hamarkadan filmatutako Eusko Ikusgayak bilduman jasota daude. Euskal zinemaren aitzindarietakoa izan zen Manuel Intxausti. 1923 eta 1928 bitartean Euskal Herrian batera eta bestera ibili zen kamera hartuta euskaldunen ohiturak eta dantzak filmatzen, eta horri esker honelako altxor zoragarriak ditugu eskura. Hona orain arte argitaratu ditugun zatiak:

Ikerfolk-en fondoan jasotako irudi hauek Euskadiko Filmategiak digitalizatu ditu eta Eusko Jaurlaritza bultzatzen ari den dantza artxiboen digitalizazio programan txertatuta daude. Lekaroz, esku-dantza, 1923. Euskadiko Filmategia, Ikerfolk fondoa: Eusko ikusgayak bilduma (Eusko Ikaskuntza).