Orain arteko ekarpenak
Kabalkada-zintzarrotsak Urruñan ekainaren 7an eta 15ean
2014/05/28
Urteterdiko prestaketa lanen ondoren bertan da Kabalkada-zintzarrotsak jendaurrean eskaintzeko unea Urruñan. Hazia eta Berttoli elkarteek koordinatuta, eta Gerard Urrutia eta Zelin Duperou gidari direla, 200 partaide inguruk parte hartu du ekimenean: dantzariak, kantariak, musikariak, aktoreak, jantzigileak, e.a.
Sortutakoak tradizionala deialdia ireki du Dantzaguneak
2014/05/20
Dantza garaikidean egiten den eran, dantza tradizionalean ere sorkuntza proiektuak babesteko deialdia da Sortutakoak tradizionala izenekoa. 2012an Beasaingo neskatxen esku-dantza eta 2013an Andoaingo Axeri-dantza izan dira deialdi honetan babestutako proiektuak. Proposamenak aurkezteko deialdia ekainaren 30erarte dago irekita. Hona hemen deialdiaren argibideak eta baldintzak:
Bizkaiko Dantzari Eguna 2014 Elorrion
2014/05/14
Igande honetan, maiatzaren 18an, ospatuko da Elorrion Bizkaiko Dantzari Eguna. Bizkaiko 75 dantza talde inguruk parte hartuko dute Bizkaiko Dantzarien Biltzarrak antolatutako ekitaldian. Goizean kalejira eta dantza talde guztiek batera egingo dituzte dantzak eta arratsaldean erromeria izango dute. Hona egitaraua:
Telmo Esnalen "Dantza" pelikula proiektuaren trailerra ikusgai
2014/05/09
Euskal dantzaren inguruan film berria egiten hasi da Telmo Esnal zine zuzendaria. "Dantza" du izena pelikula proiektuak eta hiru sortzaileren elkarlana biltzen du: Telmo Esnal zinemagilea, Koldobika Jauregi artista plastikoa eta Juan Antonio Urbeltz folklore ikertzailea. Hona hemen trailerra:
Anne Marie Chiramberro: "Niretzat ere harrigarria da bere herriko dantzak ez dakizkiten euskaldunak ezagutzea"
2014/05/07
Anne Marie Chiramberro, San Franciscoko euskal diasporako kidea albiste da egunotan, Euskal Herrian izan baita bisitan, eta hainbat elkarrizketa egin dizkiote komunikabideetan. Diasporan beste asko bezala dantza taldean ibilitakoa da Hella Basque blogaren egilea, eta dantza kontuak agertu dira elkarrizketa horietako batzuetan. Gazteaukera blogean adibidez, Euskal-amerikarrek Euskal Herria nolakoa den ezagutzen ote duten edo iraganeko ikuspegi folkloriko bat gailentzen zaien galdetuta diote, eta hona bere erantzuna:
Zorionak dantzazale! Gaur, apirilak 29, Dantzaren Nazioarteko Eguna
2014/04/29
Dantzazaleok urteko egun guztiak ditugu dantzarako gozagarri, baina nazioarteko egunen egutegian apirilaren 29a dago gordeta dantzazaleok ospatu daigun. Zehazki Jean Georges Noverre dantzari, dantza-maisua eta dantza-sortzailearen jaioteguna hartu zen Dantzaren Eguna ospatzeko erreferentziatzat. Eta aurtengoa ospatzeko, hain zuzen ere Jean Georges Noverren lan ezagunena, "Lettres sur la Danse et les ballets" liburua eskaintzen dizuegu jarraian.
Iruñeko dantzarien II. topaketa Sanduzelaiko jaietan
2014/04/25
Bihar, larunbata, apirilak 26, Irudamak (Iruñeko Dantzarien Mahaia) antolatutako bigarren topaketa ospatuko da. Goizeko 11:00etan Karrikagunetik abiatuko dira kalejiran, eta O parkean dantza jaialdia egingo dute eguerdian. Arratsaldean dantzaldia izango da bertan.
Dantzaren 2014ko Nazioarteko Eguneko Mourad Merzoukiren mezua
2014/04/15
Apirilaren 29an, Jean-Georges Noverreren jaioteguna gogoan hartuta, ospatzen da Dantzaren Nazioarteko Eguna. 2014ko Dantzaren Egunerako, Mourad Merzouki (Lyon, 1973) koreografo eta dantzariak idatzi du Dantzaren Eguneko mezua. Hona:
Publikoak aztergai Dantzagunearen II. Jardunaldian
2014/04/10
Datorren apirilaren 28an, Dantzaren Nazioarteko Egunaren bezperan, ospatuko da Errenterian, Gipuzkoako Dantzagunearen II. Jardunaldia. Dantza eremuan publikoei buruz hitz egiteko hiru une proposatzen ditu Dantzaguneak, dantza heziketa bizialdi osoko jarduera moduan ulertuta.
Maskaradetako grabazio zaharrak entzuteko aukera Sü Aziaren webgunean
2014/04/08
Zuberoako Sü Azia elkarteak audio funts garrantzitsuak bilduta ditu, eta horiek digitalizatu eta sareratzen hasi da. 1960, 70, 90 edo 90eko hamarkadetako maskaraden, pastoralen eta oro har musika eta dantzari buruzko audio grabazioak dira. Tartean dira Garat Arane, Etxahun Iruri edo Bedaxagarren grabazioak, eta baita adibidez Garazi aldeko Ramuntcho orkestrarenak ere.
Orain arteko erantzunak
Dantzan on Dantza kinka larrian jarri du pandemiak
2020/09/29
Eskerrik asko zuen erantzunengatik! Zuen egoerak jaso eta plazaratu dituzuen gogoetetan oinarrituta "Dantzarako protokoloa" izenburua duen sarrera osatu dugu:
https://dantzan.eus/albisteak/dantzarako-protokoloa
https://dantzan.eus/albisteak/dantzarako-protokoloa
Dantzan on Lantz: Inauteriak 1968-1969
2020/09/29
SABIN EGIGUREN APRAIZEN ERANTZUNA PATXI MONTERO JAUNARI
Aspaldi irakurri genuen Patxi Monterok Dantzan.eus atarian argitaratutako idatzia, eta bertan galdetzen zuen ea Sabin Egigurenek Lantzeko Zortzikoa dantzatzeko moduari buruzko argibiderik eman edo egin zezakeen.
Irakurri genuenetik, erantzutea pentsatu genuen, baina atzeratu egin gara bizi izan ditugun egoera batzuen ondorioz.
Ez dugu Patxi Montero ezagutzeko plazerrik.
Berak bere idazkian esaten digu:
«Bertan, Lantzeko zortzikoa dantzatzeko forma bat erakutsi zigun Egigurenek, Lantzeko Fermin Martikorena danbolinteroaren semearengandik jasotakoa»
Dantzan ikasiren bidez Gipuzkoan eman genuen ikastaro horretan, esan genuen Lantzeko Zortzikoaren aldaeretako bat ikasi genuela Fermin Martikorena txistulari eta Lantzeko Dantza-maisu zenaren seme batekin. Semea, Angel Mari Martikorena, duela gutxi zendua, dantzari bikaina zen eta aitaren eskola bera mantentzen zuen.
Baina inola ere, ez genuen esan irakasten ari ginena, iraganean Martikorena jaunarengandik jaso genituen irakaspenetatik zetorrenik.
Lantzeko Zortzikoaren beste lau aldaera ditugu, aparteko lau dantza-maisurengandik jasoak (Martikorena familiakoaz gain), eta horietako bat da Gipuzkoan irakatsi genuena.
Eta Patxi Montero jaunak honela jarraitzen du:
«Egigurenek aldarrikatu zuen horixe zela Lantzeko zortzikoa dantzatzeko modua.»
Guk ez genuen esan orduan irakasten ari ginena Lantzen dantza egiteko modua zenik. Izan ere, irakasten dugun aldaera hori, bakarra eta dantzatzeko zaila baita, eta oso polita ere bai. Baina bai esan genuen, hori zela bere aldaeretako bat Lantzeko Zortzikoa dantzatzen denean.
Gure Folkloreak urrats asko eta estilo ezberdinak ditu dantzetan. Estilo forma horiek dira bereganatzen ez direnak.
Lantzeko Zortzikoa dantzatzeko hainbat aldaera edo modu daude, zuzenak eta tradizionalak denak. Batzuk beste batzuk baino ikusgarritasun gutxiagokoak dira, eta badira beste batzuk Lantz bertan, aldaera deitu ezin zaienak, zeren eta, dantzatzen dutenek gaizki interpretatzen baitute ez dutelako erraztasun eta grazia hori beren Zortzikoa behar bezala dantzatzeko.
Zortziko honek Baztango Zortzikuaren nolabaiteko antza du, baina ezin da inola ere esan berdinak direnik. Bien artean ezberdintasun garrantzitsuak daude, eta euskal dantza-maisu onak berehala jakingo du horiek zeintzuk diren.
Lantzeko Zortzikoa, dantzari onenak dantzatzen ikusiz ikasten zen. Horiek, ia beti, gizon zaharrenak izaten ziren, urteetan Zortzikoa ezagutu eta asteburuetan hiriko ostatuan praktikatzeko aukera izaten zutenak afaltzeko elkartzen zirenean edota Fermin Martikorena txistulari eta Dantza-maisuarengana joaten zirenak, lagun ziezaien.
Kontuan izan behar da Lantz eta Luzaiden, beste herri askotan bezala, ez zela inoiz dantza talderik izan.
Luzaiden, aitarekin edo beste senitartekoren batekin ikasten zen, baita dantzari onenak dantzan ikusiz ere.
Lantzen, inauterietan bere Zortzikoa dantzatzeko eskakizun bakarra, bertakoa izanik, mozorrotzea zen. Gaizki edo ondo dantzatzea mozorrotuaren edo Txatxoaren arazoa zen, eta da.
Duela urte batzuk, gure ezaguna den Lantzeko Maria Pilar Urriza andreak, Zortzikoa dantzatzen irakatsi zien gazteei. Emakume horrek, lan garrantzitsua eginez, Lantzeko gazteek euren Zortzikoa dantzatzeko moduak asko hobetzea lortu zuen, eta era berean, denek berdin dantzatzea ere bai. Lantzeko herrian inoiz eman ez den egoera bat. Eta, beharbada, urteak aurrera, Zortzikoan aldaera berririk ez agertzea eragingo duena.
Adineko dantzariek, oso ondo dantzatzen dute eta beraien artean inork ez du berdin dantzatzen. Horien seme-alabek, bere garaian, aipatutako irakaslearekin ikasi zuten dantzatzen, euren aiten eskolak jaso aurretik, nahiz eta hauek, hobeto eta aldaera politagoekin dantzatzen zuten.
Lantzek, bere Zortzikoaren aldaeren artean, pauso benetan ederrak ditu, eta beste batzuk ez hainbeste, baina denak dira baliozkoak eta tradizionalak.
Bestalde, eta zoritxarrez esan behar dugu, bai plaza zein agertokietan, Lantzeko Zortzikoa gehien dantzatzen den euskal Dantza Tradizionaletako bat izanik, %98an gaizki dantzatzen dela. Hobeto esanda, oso txarto dantzatzen dela.
Eta gauza bera esan beharko genuke gure Baztango Zortzikuarekin.
Lantzeko Zortzikoa, Lantzetik kanpo, lanztarrak baino ez ditugu ikusi ondo dantzatzen.
Euskal dantza taldeetako zuzendariek ez al dute, bizitzan behin bada ere, Lantzeko Iyotia bere jatorrian ikusi behar, horrela, beren taldeek jendaurrean aurkezten dutena Euskal Kultura Tradizionalaren kaltetan doala konturatu ahal izateko?
Batzuk, beren ikuskizunetan aurkezten dituzten dantza erabat balletizatuak, euskal Dantza Tradizionalak direla diote. Zoritxarrez, errealitate hori, herri honen Kultura Tradizionaletik oso urrun dago. Urte asko dira honela gabiltzala, egoera zuzentzeko borondaterik ez dugula ikusten.
Jaime Albillos Arnaiz gure lagunaren filmari buruz ere hitz egingo dugu.
Lagunak izan gara duela berrogeita hamar bat urte, elkar ezagutu genuenetik.
Gure Kultura Tradizionalaren defentsan oso lotuta geunden, eta esan dezaket gure Folklorearen egoera eta galeragatik ere sufritzen hil zela.
Hil baino hilabete bat edo bi lehenago, Donostian elkarrekin geundela, eta medikuarenera laguntzen niola, zera esan zidan:
«Sabin nos están quitando hasta nuestra indumentaria para bailar».
Eta hori esaten zuen, zeren gure Dantza Tradizional gehienak, aspaldi kendu baitzizkiguten.
Hain zuzen ere, bion artean, gure euskal Dantza Tradizionalen benetakotasunaren aldeko Manifestu bat egin nahi genuen.
Patxi Monterok Jaime Albillosen filmazioak aurkezten digun dantza egiteko moduari buruz egiten dituen zehaztapenei dagokienez, esan behar diogu azterketa horretatik nekez atera daitekeela berak atera nahi duen ondorioa; izan ere, kontuan hartu behar da hasiera batean audiorik gabeko film baten aurrean gaudela, gainera, kasuren batean, Zortzikoaren hasiera moztuta dagoela eta denbora gehienean ez zaiela oinik ikusten dantzariei.
Halaber, kontuan hartzen badugu Maurixio Elizaldek Zortzikoa nahiko luzea jotzen zuela eta Jaime Albillosek erabiltzen zuen Kodak karreteak hiru minutu irauten zuela... argi dago Zortziko horrek iraun zezakeenetik oso gutxi ikusten dugula.
Horri guztiari gehitu behar diogu dantzari batzuen kalitatea eskasa dela, eta, beraz, pelikula hau aztertzerakoan, zailtasun handiak ditugula.
Lantzeko Zortzikoa bizirik eta oso bizirik dago Lantz herrian.
Eta, gainera, oso dantzari onak ditugu Lantzen, adinez oso aurreratuta eta oraindik bizirik daudenak, eta Patxi Monteroren galderari ederki erantzun diezaioketenak.
Lantzeko herritik buelta bat eman dezan da gure aholkua eta bere zalantza guztiak argituta aurkituko ditu.
Baina bai esango diogu, Lantzen inoiz ez dela dantzatu, eta inoiz ere ez esaten dugu, lehenengo Bueltak eta gero Luzia.
Bada denbora, Bizkaiko Leioako Udalak Lantzeko Zortzikoaz egindako bideo-tutorial baten harira, Dantzan.eus-en agertu zen artikulu bat zela eta, Nafarroa Garaiko Euskal Dantzarien Biltzarrak nire iritzia eskatu zida- la. Eta hau da esan niena:
Lantzeko dantza modu tradizionalak horrelakoak izan dira eta dira beti.
Lantzeko Zortzikoa:
Gaur egun Lantzeko Zortzikoa dantzatzeko bi doinu jotzen dira.
Hauei guk honela deitzen diegu:
1. Soinua eta 2. Soinua.
1. Soinua: guk Luzia deritzogun urratsa exekutatzen da eta bi aldiz egiten da, bere melodia bezala. Hala ere, lehenengoa, kasu honetan, dei gisa erabil daiteke, eta ez dantzatu, eta horrela, bere errepikapenean dantzan hasi.
2. Soinua: guk Bueltak deritzogun urratsa exekutatzen da eta bi aldiz egiten da bere melodia bezala.
Lantzek beste bi doinu ere bazituen aspalditik bertan jotzen ez direnak.
Bere partitura Dantzariak aldizkarian argitaratu genuen, 8. zenbakian, “Euskal Dantza Herrikoiaren Soinua” atalean.
Zati hori, esan bezala, gaur egun ez da Lantzen jotzen, eta bi zati ditu: 3. Soinua eta 4. Soinua deitu ditugunak.
Bi doinu hauek 1. Soinua eta 2. Soinua bezala dantzatzen dira, hurrenez hurren.
Melodien zati bakoitza eta dagozkien urratsak adieraziko ditugu. Horrela izango litzateke:
1. Soinua: Luzia, bi bueltekin.
2. Soinua: Bueltak, hiru bueltekin.
3. Soinua: Luzia, bi bueltekin.
4. Soinua: Bueltak, hiru bueltekin.
Lantzeko dantzaririk onenek, bai duela urte asko bizi izan zirenek eta bai oraingo onenek ere, beti erabiltzen zituzten eta erabiltzen dituzte haien orpoak Luzia eta Bueltak egiteko.
Dantzari onenek, oro har, ez dute batere dantzatzen oin-puntekin, itzulietan izan ezik.
Eta besterik gabe, kasu honetan gure iritziak balio izatea espero dugu.
Bilbon, 2020ko irailaren 23an
Sabin Egiguren Apraiz
Aspaldi irakurri genuen Patxi Monterok Dantzan.eus atarian argitaratutako idatzia, eta bertan galdetzen zuen ea Sabin Egigurenek Lantzeko Zortzikoa dantzatzeko moduari buruzko argibiderik eman edo egin zezakeen.
Irakurri genuenetik, erantzutea pentsatu genuen, baina atzeratu egin gara bizi izan ditugun egoera batzuen ondorioz.
Ez dugu Patxi Montero ezagutzeko plazerrik.
Berak bere idazkian esaten digu:
«Bertan, Lantzeko zortzikoa dantzatzeko forma bat erakutsi zigun Egigurenek, Lantzeko Fermin Martikorena danbolinteroaren semearengandik jasotakoa»
Dantzan ikasiren bidez Gipuzkoan eman genuen ikastaro horretan, esan genuen Lantzeko Zortzikoaren aldaeretako bat ikasi genuela Fermin Martikorena txistulari eta Lantzeko Dantza-maisu zenaren seme batekin. Semea, Angel Mari Martikorena, duela gutxi zendua, dantzari bikaina zen eta aitaren eskola bera mantentzen zuen.
Baina inola ere, ez genuen esan irakasten ari ginena, iraganean Martikorena jaunarengandik jaso genituen irakaspenetatik zetorrenik.
Lantzeko Zortzikoaren beste lau aldaera ditugu, aparteko lau dantza-maisurengandik jasoak (Martikorena familiakoaz gain), eta horietako bat da Gipuzkoan irakatsi genuena.
Eta Patxi Montero jaunak honela jarraitzen du:
«Egigurenek aldarrikatu zuen horixe zela Lantzeko zortzikoa dantzatzeko modua.»
Guk ez genuen esan orduan irakasten ari ginena Lantzen dantza egiteko modua zenik. Izan ere, irakasten dugun aldaera hori, bakarra eta dantzatzeko zaila baita, eta oso polita ere bai. Baina bai esan genuen, hori zela bere aldaeretako bat Lantzeko Zortzikoa dantzatzen denean.
Gure Folkloreak urrats asko eta estilo ezberdinak ditu dantzetan. Estilo forma horiek dira bereganatzen ez direnak.
Lantzeko Zortzikoa dantzatzeko hainbat aldaera edo modu daude, zuzenak eta tradizionalak denak. Batzuk beste batzuk baino ikusgarritasun gutxiagokoak dira, eta badira beste batzuk Lantz bertan, aldaera deitu ezin zaienak, zeren eta, dantzatzen dutenek gaizki interpretatzen baitute ez dutelako erraztasun eta grazia hori beren Zortzikoa behar bezala dantzatzeko.
Zortziko honek Baztango Zortzikuaren nolabaiteko antza du, baina ezin da inola ere esan berdinak direnik. Bien artean ezberdintasun garrantzitsuak daude, eta euskal dantza-maisu onak berehala jakingo du horiek zeintzuk diren.
Lantzeko Zortzikoa, dantzari onenak dantzatzen ikusiz ikasten zen. Horiek, ia beti, gizon zaharrenak izaten ziren, urteetan Zortzikoa ezagutu eta asteburuetan hiriko ostatuan praktikatzeko aukera izaten zutenak afaltzeko elkartzen zirenean edota Fermin Martikorena txistulari eta Dantza-maisuarengana joaten zirenak, lagun ziezaien.
Kontuan izan behar da Lantz eta Luzaiden, beste herri askotan bezala, ez zela inoiz dantza talderik izan.
Luzaiden, aitarekin edo beste senitartekoren batekin ikasten zen, baita dantzari onenak dantzan ikusiz ere.
Lantzen, inauterietan bere Zortzikoa dantzatzeko eskakizun bakarra, bertakoa izanik, mozorrotzea zen. Gaizki edo ondo dantzatzea mozorrotuaren edo Txatxoaren arazoa zen, eta da.
Duela urte batzuk, gure ezaguna den Lantzeko Maria Pilar Urriza andreak, Zortzikoa dantzatzen irakatsi zien gazteei. Emakume horrek, lan garrantzitsua eginez, Lantzeko gazteek euren Zortzikoa dantzatzeko moduak asko hobetzea lortu zuen, eta era berean, denek berdin dantzatzea ere bai. Lantzeko herrian inoiz eman ez den egoera bat. Eta, beharbada, urteak aurrera, Zortzikoan aldaera berririk ez agertzea eragingo duena.
Adineko dantzariek, oso ondo dantzatzen dute eta beraien artean inork ez du berdin dantzatzen. Horien seme-alabek, bere garaian, aipatutako irakaslearekin ikasi zuten dantzatzen, euren aiten eskolak jaso aurretik, nahiz eta hauek, hobeto eta aldaera politagoekin dantzatzen zuten.
Lantzek, bere Zortzikoaren aldaeren artean, pauso benetan ederrak ditu, eta beste batzuk ez hainbeste, baina denak dira baliozkoak eta tradizionalak.
Bestalde, eta zoritxarrez esan behar dugu, bai plaza zein agertokietan, Lantzeko Zortzikoa gehien dantzatzen den euskal Dantza Tradizionaletako bat izanik, %98an gaizki dantzatzen dela. Hobeto esanda, oso txarto dantzatzen dela.
Eta gauza bera esan beharko genuke gure Baztango Zortzikuarekin.
Lantzeko Zortzikoa, Lantzetik kanpo, lanztarrak baino ez ditugu ikusi ondo dantzatzen.
Euskal dantza taldeetako zuzendariek ez al dute, bizitzan behin bada ere, Lantzeko Iyotia bere jatorrian ikusi behar, horrela, beren taldeek jendaurrean aurkezten dutena Euskal Kultura Tradizionalaren kaltetan doala konturatu ahal izateko?
Batzuk, beren ikuskizunetan aurkezten dituzten dantza erabat balletizatuak, euskal Dantza Tradizionalak direla diote. Zoritxarrez, errealitate hori, herri honen Kultura Tradizionaletik oso urrun dago. Urte asko dira honela gabiltzala, egoera zuzentzeko borondaterik ez dugula ikusten.
Jaime Albillos Arnaiz gure lagunaren filmari buruz ere hitz egingo dugu.
Lagunak izan gara duela berrogeita hamar bat urte, elkar ezagutu genuenetik.
Gure Kultura Tradizionalaren defentsan oso lotuta geunden, eta esan dezaket gure Folklorearen egoera eta galeragatik ere sufritzen hil zela.
Hil baino hilabete bat edo bi lehenago, Donostian elkarrekin geundela, eta medikuarenera laguntzen niola, zera esan zidan:
«Sabin nos están quitando hasta nuestra indumentaria para bailar».
Eta hori esaten zuen, zeren gure Dantza Tradizional gehienak, aspaldi kendu baitzizkiguten.
Hain zuzen ere, bion artean, gure euskal Dantza Tradizionalen benetakotasunaren aldeko Manifestu bat egin nahi genuen.
Patxi Monterok Jaime Albillosen filmazioak aurkezten digun dantza egiteko moduari buruz egiten dituen zehaztapenei dagokienez, esan behar diogu azterketa horretatik nekez atera daitekeela berak atera nahi duen ondorioa; izan ere, kontuan hartu behar da hasiera batean audiorik gabeko film baten aurrean gaudela, gainera, kasuren batean, Zortzikoaren hasiera moztuta dagoela eta denbora gehienean ez zaiela oinik ikusten dantzariei.
Halaber, kontuan hartzen badugu Maurixio Elizaldek Zortzikoa nahiko luzea jotzen zuela eta Jaime Albillosek erabiltzen zuen Kodak karreteak hiru minutu irauten zuela... argi dago Zortziko horrek iraun zezakeenetik oso gutxi ikusten dugula.
Horri guztiari gehitu behar diogu dantzari batzuen kalitatea eskasa dela, eta, beraz, pelikula hau aztertzerakoan, zailtasun handiak ditugula.
Lantzeko Zortzikoa bizirik eta oso bizirik dago Lantz herrian.
Eta, gainera, oso dantzari onak ditugu Lantzen, adinez oso aurreratuta eta oraindik bizirik daudenak, eta Patxi Monteroren galderari ederki erantzun diezaioketenak.
Lantzeko herritik buelta bat eman dezan da gure aholkua eta bere zalantza guztiak argituta aurkituko ditu.
Baina bai esango diogu, Lantzen inoiz ez dela dantzatu, eta inoiz ere ez esaten dugu, lehenengo Bueltak eta gero Luzia.
Bada denbora, Bizkaiko Leioako Udalak Lantzeko Zortzikoaz egindako bideo-tutorial baten harira, Dantzan.eus-en agertu zen artikulu bat zela eta, Nafarroa Garaiko Euskal Dantzarien Biltzarrak nire iritzia eskatu zida- la. Eta hau da esan niena:
Lantzeko dantza modu tradizionalak horrelakoak izan dira eta dira beti.
Lantzeko Zortzikoa:
Gaur egun Lantzeko Zortzikoa dantzatzeko bi doinu jotzen dira.
Hauei guk honela deitzen diegu:
1. Soinua eta 2. Soinua.
1. Soinua: guk Luzia deritzogun urratsa exekutatzen da eta bi aldiz egiten da, bere melodia bezala. Hala ere, lehenengoa, kasu honetan, dei gisa erabil daiteke, eta ez dantzatu, eta horrela, bere errepikapenean dantzan hasi.
2. Soinua: guk Bueltak deritzogun urratsa exekutatzen da eta bi aldiz egiten da bere melodia bezala.
Lantzek beste bi doinu ere bazituen aspalditik bertan jotzen ez direnak.
Bere partitura Dantzariak aldizkarian argitaratu genuen, 8. zenbakian, “Euskal Dantza Herrikoiaren Soinua” atalean.
Zati hori, esan bezala, gaur egun ez da Lantzen jotzen, eta bi zati ditu: 3. Soinua eta 4. Soinua deitu ditugunak.
Bi doinu hauek 1. Soinua eta 2. Soinua bezala dantzatzen dira, hurrenez hurren.
Melodien zati bakoitza eta dagozkien urratsak adieraziko ditugu. Horrela izango litzateke:
1. Soinua: Luzia, bi bueltekin.
2. Soinua: Bueltak, hiru bueltekin.
3. Soinua: Luzia, bi bueltekin.
4. Soinua: Bueltak, hiru bueltekin.
Lantzeko dantzaririk onenek, bai duela urte asko bizi izan zirenek eta bai oraingo onenek ere, beti erabiltzen zituzten eta erabiltzen dituzte haien orpoak Luzia eta Bueltak egiteko.
Dantzari onenek, oro har, ez dute batere dantzatzen oin-puntekin, itzulietan izan ezik.
Eta besterik gabe, kasu honetan gure iritziak balio izatea espero dugu.
Bilbon, 2020ko irailaren 23an
Sabin Egiguren Apraiz
Dantzan on Jagoba Astiazaran: “Garrantzitsua da guretzat dantza taldeek jakitea material hau hor dagoela”
2020/09/18
Astebururako iragarrita zeuden kultur ekitaldiak bertan behera uzteko erabakia hartu du Zestoako Udalak herrian agertu diren hainbat kasu positibo direla eta. Beraz, Arineketan diskoaren aurkezpena atzeratu egingo da.
Dantzan on Biarritz 1948 Dantzak Eusko Ikaskuntzaren kongresuan
2020/04/01
Irudi hauek argitaratu genituenean Patxi Monterok ohartarazi gintuen bigarren aldiz atera genituela. Izan ere 2019ko martxoan atera genituen https://dantzan.eus/[…]/biarritz-1948-eusko-ikaskuntza-vii-kongresua. Ez ginen ohartu eta errepikatutako bideoan, Emilio Xabier Dueñasek abisatu digun moduan, irudien kalitatea hobea da, baina 3:22 minututik aurrerako irudiak horizontalki iraulita daude. Dantzariak alderantziz dabiltza, txistua eskumarekin jotzen ageri dira, normalki alderantziz jotzen dutenean , xirulari zuberotarrak ezkerrarekin, entseinariak ezkerrarekin darama bandera, puntu guztiak ezkerrarekin hasten dituzte, alborako mugimendu guztiak ezkerrera hasten dituzte...
Dantzan on Inauteriak 2020 oinarrizko egutegia
2020/01/23
Eskerrik asko! Ordutegiak edo informazio gehiago bidaltzerik bai dantzari@dantzan.com helbidera?
Dantzan on Ezpata-dantzarien alarde bat 1934an. Non da?
2020/01/10
Bai Xabier, mila esker! Beste zenbait irakurlek ere informazio interesgarria eskaini digu, hemen jasoko duguna:
- Pablo Izagirrek esan digunez "artikulu batean topatu dut, 1933ko ezpatadantzarien alarde oso handia egin zela Bilboko Ibayondo futbol-zelaian". https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=157657
Informazio honekin osatu du Pablok kokapen aukera: "Nik arakatutakoaren arauera, Ibayondo (Ibaiondo) estadioa Getxoko udalerrian egotea da aukera fidagarriena, Areeta auzoan, Leioako udalerriko mugatik hurbil. Gaur egun desagertua dago futbol zelai hori. El Arenas futbol taldearen futbol zelaia izan zen urte horietan. Bitxia da, orduko artikulugileek Bilbon egin zela esatea, nahiz eta beste udalerria izan, kasu honetan Getxo. Oso ohikoa da arrain handiak arrain txikia jatea. Zein herri inportantea dago ondoan? Bilbo, ba Bilbon izan zela esatea. Atxikitutako argazkia, Areetako Ibaiondo estadiokoa da, eta antza handiak ditu filmazioko irudiekin: harmailak, zuhaitzak... Bestetik, sasoi horretan, 1930eko hamarkadan, Areeta ondo komunikaturik zegoen hainbeste lagun inguruko herrietatik hara hurbiltzeko ( Bilborekin, Erandiorekin, trenez; Ezkerraldearekin, itsasontziz, Portugaleteko Zubi Eskegiaz, itsasadarra zeharkatzeko... )
- Ignacio Elezcanok beste artikulu hau:
https://www.ehu.eus/[…]/18484
Eta Andoni Elezkanoren "Retratos de hierro y agua" lanean 70-71. orrialdeak begiratzea proposatu digu.
- Pablo Izagirrek esan digunez "artikulu batean topatu dut, 1933ko ezpatadantzarien alarde oso handia egin zela Bilboko Ibayondo futbol-zelaian". https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=157657
Informazio honekin osatu du Pablok kokapen aukera: "Nik arakatutakoaren arauera, Ibayondo (Ibaiondo) estadioa Getxoko udalerrian egotea da aukera fidagarriena, Areeta auzoan, Leioako udalerriko mugatik hurbil. Gaur egun desagertua dago futbol zelai hori. El Arenas futbol taldearen futbol zelaia izan zen urte horietan. Bitxia da, orduko artikulugileek Bilbon egin zela esatea, nahiz eta beste udalerria izan, kasu honetan Getxo. Oso ohikoa da arrain handiak arrain txikia jatea. Zein herri inportantea dago ondoan? Bilbo, ba Bilbon izan zela esatea. Atxikitutako argazkia, Areetako Ibaiondo estadiokoa da, eta antza handiak ditu filmazioko irudiekin: harmailak, zuhaitzak... Bestetik, sasoi horretan, 1930eko hamarkadan, Areeta ondo komunikaturik zegoen hainbeste lagun inguruko herrietatik hara hurbiltzeko ( Bilborekin, Erandiorekin, trenez; Ezkerraldearekin, itsasontziz, Portugaleteko Zubi Eskegiaz, itsasadarra zeharkatzeko... )
- Ignacio Elezcanok beste artikulu hau:
https://www.ehu.eus/[…]/18484
Eta Andoni Elezkanoren "Retratos de hierro y agua" lanean 70-71. orrialdeak begiratzea proposatu digu.
Dantzan on Dantza-kontuak Irulegi irratian
2019/11/07
Ez da ideia txarra. Ea gauzatzeko gai garen! Eskerrik asko Iker.
Dantzan on Zein da Madonnak Eurovisionen eskaini zuen euskal kanta?
2019/05/22
Halaxe da bai, Patxi eta Aitor, "Oihaneko Zuhainetan" da Madonnaren abesbatzeko monjeek hitzik gabe ematen duten kantaren doinua. Hemen hitzak, Jean Mixel Bedaxagarrek kantatu ohi dituen eran:
Oihaneko zuhainetan eder zuhainik gorena
Europako popülietan famatürik üskaldüna
Hura da zaharrena Kantabriaren semia
Lorius bere lurretan beti libre egon dena.
Leheneko üskaldüneri fama zaio baratü
Fidel zela herriari eta legetan argitü
Hura izan da gerlari, üsü odolak ixüri
Fidelitatian etxeki eta legia hareki.
Haritx piala bildürik üskal herri orotarik
Bakotxak bere botza emanik eta legia zen egin
Orai ezta legerik ez eta ere juntarik
Fidelitatia galdürik eta legia saldürik.
Oihaneko zuhainetan eder zuhainik gorena
Europako popülietan famatürik üskaldüna
Hura da zaharrena Kantabriaren semia
Lorius bere lurretan beti libre egon dena.
Leheneko üskaldüneri fama zaio baratü
Fidel zela herriari eta legetan argitü
Hura izan da gerlari, üsü odolak ixüri
Fidelitatian etxeki eta legia hareki.
Haritx piala bildürik üskal herri orotarik
Bakotxak bere botza emanik eta legia zen egin
Orai ezta legerik ez eta ere juntarik
Fidelitatia galdürik eta legia saldürik.
