Orain arteko ekarpenak
2006/04/11
Elgoibar Dantzan
Edukiak:
Juan Antonio Urbeltzen hitzaurrea Koldo Lizarralde Elberdin: "Ezpata dantza Elgoibarren" Pello Arrieta Soraiz: "Dantzak Elgoibarren" Jose Inazio Sarasua Garate: "Elgoibarko Dantzariak" Oier Araolaza Arrieta: "Haritz euskal dantzari taldea. 25 urte dantzan" Koldo Lizarralde Elberdin: "Danbolinteroak Elgoibarren"
**********
Fitxa teknikoa:
Elgoibar Dantzan
Argitarapena: Haritz EDT, Elgoibarko Udala, Grupo Danobat, Ongarri KE.
...
2006/04/11
AGIRRE SORONDO, Antxon.
1990: "Siglo XVIII: tamborileros en Eibar" in Revista
Eibar, 1990.
ARANA MARTIJA, Jose Antonio.
1977: Elai Alai: Euskalherriko lehenengo
koreografi taldea, Gernika-Lumo: Gernika Kultur Elkartea.
1986: Eresoinka. Embajada cultural vasca 1937-1939, Vitoria-Gasteiz:
Eusko Jaurlaritza.
ARANBURU URTASUN, Mikel.
1997: ...
2006/04/11
21x15,5 zmko tamainako orri koadrikulatuz osatutako koadernoetan idatzi
zituen dantzak. Tinta urdineko lumaz, oinarrizko azalpenak idatzi zituen lehenengo
orrietan, eta urratsa esplikatu ostean, koreografien bilakaerak jaso zituen ondokoetan.
Koreografiak adierazteko lumaz marraztu zituen koadro desberdinak, dantzari bakoitzari
zenbaki bana egokituz, eta mugimenduak kolore gorrizko geziekin adierazi zituen.
Sistema soila baina pazientzia handiz gauzatzekoa zen eta horrela
...
2006/04/11
1. Gregorio Santa Cruz
Díganos: ¿Cómo se celebraban antes en Eibar
los "sanjuanes"?
Hace cincuenta años nuestras fiestas tenían el sabor típico de las
fiestas de los pueblos. Eibar era la mitad de ahora y existía entre la juventud,
principalmente, más armonía, más unión. De esta forma era fácil organizar
festejos.
De estos, ¿cuáles eran los
que más sobresalían?
La víspera de San Juan daban comienzo las fiestas de ...
2006/04/11
1. Lehenengo urratsak
Gregorio Santa Cruz Beristain 1898ko maiatzaren 24an jaio zen
Ondarroan. Lau anaia artetik gazteena zen Gregorio. Aita, Teodoro, hospizioko umea zen.
Hospizioan Teodoro Andres Avelino zituen izen-abizenak, baina ondarrutar familia batek
hartu zuen eta Santa Cruz abizena hartu zuen. Manuel izenarekin ezagutzen zuten askok
Teodoro Santa Cruz. Teodoro, Josefa Beristainekin ezkondu eta lau seme izan zituzten:
Manuel, Jose, Inazio eta Gregorio.
Anaia ...
2006/04/11
XV. mendetik aurrera dokumentatzen hasten diren dantzek ibilbide
luzea egin dute XXI. mendearen atariraino iritsi arte. Baina esate baterako, datu gutxi
daukagu XV. eta XVI. mendeko agirietan aipatzen diren ezpatadantzek gaur egun ezagutzen
ditugunekin zerikusiren bat duten esateko. Hala ere, janzkerak, dantzatzeko moduak eta
doinuak aldatu badira ere, dantzen oinarrizko egiturak berberak direla pentsarazten digute
datu apurrek.
XV. mendetik aurrera udaletxeetako administrazio ...
2006/04/11
Dantza Tradizionalak komunitateko
partaide garela sentiarazten digu. Gure aurretik izandako belaunaldiek dantza egiteko
zuten modua jaso dugu, eta horrek, gure guraso, aiton-amona eta birraiton-amonekin
identifikatu eta eurengana hurbiltzen gaitu. Garenak gara gure aurrekoak izan direlako eta
etorkizunari begiratzen diogulako.
Urteak konbentziozko neurri eta zenbakiak badira ere, gaurdaino iritsi
zaigun ondareak egin duen ibilbide luzea antzemateko perspektiba ...
2006/04/10
Ballet Biarritz junior-eko kide izateko audizio deialdia martxan da berriz. Ballet Biarritzek sustatutako formakuntza konpainia gaztearen igarren ekitaldia izango da. Ekainaren 6an egingo da audizioa Donostian, Egia Kultur Etxean.BBj-ren bigarren ekinaldi honek 2006ko irailaren 7tik 2007ko abuztuaren 31rarte iraungo du. 18 eta 22 urte bitarteko dantzari gazteei zuzendutako deialdia da.
2006/04/10
Urtebete barru, 2007ko abuztuaren 15ean, Donibane Lohitzunen burutuko da Iparraldeko EDBk antolatu duen dantza berrien txalpelketa. 2003an antolatu zuen lehiaketaren bideari jarraituko dio ekitaldi berriak. Hona hemen Iparraldeko EDBk lehiaketa honetarako jarri dituen baldintzak:
2006/04/07
Ego Ibarra Batzordearen gonbidapenari erantzunez eta Kezka Dantza
Taldeko dantzari naizen aldetik heldu nion honako lantxo honi. Gregorio Santa Cruzek
sinatutako bi koadernotxo izan nituen abiatzean lagun eta egia esan gutxi espero nuen
paper haien atzean topatu dudana.
Gregorio Santa Cruzek bizitza osoan zehar euskal dantzaren alde
egindako lan eskergak izutu nau. Bere idatzi eta berari buruzkoekin Santa Cruz
pertsonarengana hurbiltzen saiatu naiz. Ez nuen Santa Cruz ezagutu, ...
Orain arteko erantzunak
2013/04/17
Euskal dantzen kasuan, horrez gain kontuan hartu beharrekoa da euskal abertzaletasunetik egindako berregite eta sorkuntza koreografikoa, adibidez, XX. mende hasierako ezpata-dantzari eta poxpolinak EAJren batzoki sarearen bidez zabaldu zirenak. Eta baita ondoren etorri direnak ere. Dantza, bere sorreratik erabat politikoa den jarduera... ja, ja.
2013/04/11
Bai, nik normalean ez diet grazia handirik ikusten mezu hauei, baina hau polita iruditu zait.
2013/03/22
Bai. Susmoa daukat brokel-dantza guda tankeran deskribatzeko joera hau ez ote zen Bergarako Besarkadaren festarekin abiatu. Iztuetak bere liburuan ez dio horrelako airerik ematen brokel-dantzaren deskribapenari behintzat. Gero luze jo zuen ohitura honek, XX. mende hasiera arte bai behintzat.
Argazkiari buruz, Baionako Euskal Museoan jasotakoa da, baina bertan argazkiarekin batera jasota duten informazioa nahasgarria da. 1900. urte ingurukoa dela, argazkia Nafarroa Beherean aterata dagoela, eta dantzariak zuberotarrak direla, maskaradariak. Bistan da ez direla dantzari zuberotarrak, eta argazkia Nafarroa Beherean aterata dagoenik ere ezin defendatu sutsuki.
Nire ustez Gipuzkoa edo Bizkaia aldeko dantzari-txiki talde bat izan daiteke. Beasaingo Loinazkoak? Izan liteke. Txaketillak, e.a. Baina jakin, ez dakit...
2013/03/12
Orain 37 urteko maskaradak ikustea ederra da beti, mila esker Andra Marikoei berriz ere. Atentzioa eman didaten kontu batzuk orain. Zalantza sortu zait ea zatiak desordenatuta ageri ote diren bideoan. Adibidez, Arraroa egin zaik bralearen zati batzuk bideoaren hasieran agertzen direla eta beste batzuk bukaeran. Juan Antonio Urbeltz-ek, "Dantzak" liburuan, besteak beste Altzaiko gazteen maskaradetan dantza eta ofizioek zuten ordena jasotzen du. Liburua 1978koa da, eta urte horretan bertan eskaini zituen Argiak Zuberoako maskaradak, beraz, bideoan agertzen dire Altzaikoen maskaradei buruz ariko da Urbeltz. Hauxe da bertan (224. orr) jasotzen duen dantza eta ofizioen ordena: Barrikada haustia, moneiñak, aintzina pika, branle, manitxalak, kestuak, gabote, txorrotxak, godaleta-dantza, bohaumiak, kauterak, moneiñak, aintzina pika, arribada.
Bestalde, konturatu naiz marexalen parte hartzea dantzetan, gaur egun ikusten dena baino handiago dela. Gabota eta godaletean aitzindariekin batera aritzen dira bi marexala.
Azkenik, iruditu zait dantzarietako bat, (Gathuzaina?) Dominika Rekalt "Titika" izan daitekeela.
2013/03/11
Anuntxi Aranak salatzen duen izen bilakaera horren inguruan (dantza-jauziak > mutxikoak) esango nuke, biak ere nahiko zaharrak, zabalduak eta erabiliak direla, baina akaso badirudi orain 'mutxikoak' forma nagusitzen ari dela, zaharragoa dirudien 'dantza-jauziak' itzaleratzen ari den moduan.
Dena den, Baztango mutil-dantzen eta emakumeen parte hartzearekin lotuz, bada kontu bat maiz aipatzen dudana, eta mutxikoak izenaren erabileraren mesedetzat dudana. Baztanen maiz esaten da mutil-dantzak mutilek dantzatu behar dituztela izenak berak argi dioelako noren dantzak diren. Nik horren aurrean esan ohi dut Iparraldeko mutxikoak ere izendapen bera direla, alegia, "mutikoak", mutikoen dantzak, eta aldiz Iparraldean emakumeek ez dutela inolako arazorik "mutikoen" dantzak egiteko. Eta gainera, izena eta izanaren arteko tartearena, oso ohiko kontua dela hori dantzetan. Adibidez Lesaka eta Debako "ezpata-dantzetan" ez dutela erabiltzen ezpatarik, makilak baizik, edo larrain-dantza ez dela gaur egun ia-inoiz egiten larrainean eta halere larrain-dantza izaten jarraitzen duela.
2013/02/21
Azpi-taldeak nolabait izendatu beharra izanez gero ballet konpainiek darabilten izendatze sistema aprobetxa liteke, nahi bada. Adibidez, Nederlands Dans Theater ospetsuak hiru talde ditu: NDT1, NDT2 (gazteak 17-22) eta NDT3 (+40). Dena den, nire esperientzian +40ekoak eta 16-17koak elkarrekin aritzea, eta denak "dantzariak" izatea, abizenik gabe, irakazpen bikain eta abersagarria.
2013/02/20
Egunkariak asko eman zion dantzari baina dantzak ere eman zion Egunkariari. Gogoan ditut Egunkariaren aldeko festak, kantari, bertsolari eta aktoreen parte hartzearekin egiten zirenak, non dantzariak inoiz falta izan ez zirenak. Orduan (eta orain ere bai, halakoak ikusten ditudanean) nahiko kritiko izaten nintzen Egunkariaren aldeko festa haien iragarpen afitxetan dantzariak tratatzen gintuzten moduagatik, adibidez: "Ruper Ordorika, Andoni Egaña, Peñagarikano, Txirri, Mirri eta Txiribiton eta dantzariak!". Sutan jartzen nintzen, "dantzariak ez al dute talderik ez izenik??" Baina beti izaten ziren hiruzpalau dantza talde Egunkariaren festa haietan zenbait dantza egiten.
Egunkaria itxi eta hiru egunera, 2003ko otsailaren 23an, Argia dantzari taldearekin Pas de Basque ikuskizuna eskaini genuen Bilbon, Arriaga antzokian. Emanaldiaren hasieran, Egunkariaren itxiera salatuz Juan Antonio Urbeltz-ek idatzitako testua irakurri zen. "Dantzak, bere sorreratik erabat politikoa den jarduera honek..." hasten zen testua. Bai horixe pentsatu nuen. Dantza politika baita, goitik behera! Ez politikakeria, ez alderdikeria, baina jarduera politikoa da dantza, zalantzarik gabe. Aurrera Egunkaria!
2013/02/18
Errioxako gobernua lan dotorea egiten ari da bertako dantzak oso modu txukunean grabatuz eta sareratuz. Hemen ordea gobernuak ez du horrelako ardurarik hartzen bere gain, eta han eta hemen elkarteak aritzen gara lan hori medio urriekin egin nahian. Baina bistan da, gure lanaren kalitatea apalagoa dela.
2013/02/14
Hori da Mikel! Dantzariak eta kitto! Beterano erabiltzeak badirudi adierazten duela dantzariaren adinak 15-30 bitartekoa behar duela, eta hortik aurrera beste izendapen bat eskatzen duela. Eta hori hankasartze galanta da, dantza taldeoi izugarrizko kaltea eragin diguna gainera.
Niretzat erreferente diren dantzari gehienek 40 urtetik gora dituzte, eta ez dira beteranoak ez dantzari ohiak, dantzariak dira. Dantzariak, ardo onak bezala, urteekin ontzen dira!
2013/02/14
Mila esker Aritz, Irune eta Mikel zuen erantzunengatik! Aritz eta Irune, zuek diozue kasuaren araberakoa dela, egun zehatz batekoa denean singularrean eta sorta denean pluralean erabiltzen dela. Baina ez da hori nik hemen planteatzen dudana. Kasu guztietan, egun bakarreko ekitaldi zehatzari buruz ari garenean ere, Zuberoako tradizioan, pluralean, maskaradaK izendatu izan direla da nik diodana. Alegia, beti pluralean, salbuespenik gabe.
Susmoa dut singularra erabiltzeko joera nahiko berria dela, eta ziur aski erderatik (frantsesetik eta gazteleratik) eratorria. Zuberoako laguna gaztea al da? Nik esango nuke adinekoek pluralean erabiltzen dutela kasu guztietan.
Festen "izera anitz" hau ulertzeko adibide polit bat "ezteiak" dira. Ezkontza eta boda izan daitezke singularrak, baina "ezteiak" beti pluralean erabiltzen da, ezkontza bakarrari buruz ari garenean ere.