Dantza terapia gisa

Joandako igandean, Irailak 13, emanaldia izan dugu iruñeko Ziudadelan. Gure taldekide Aritz Ibañez-ek emanaldia aitzin twitter-en idatzitako hari honetan botatakoek oihartzun pixka bat izan dute baita hedabideetan ere:

Dantza taldeen egoera kezkagarria bilakatzen ari da izurrite garai honetan, kritiko bilakatu ahal izateko puntura arte. Emanaldirik gabe, diru-sarrerarik gabe, leku egokien eskasiagatik, entsaiatzeko aukerarik gabe... ez orainaldirik, ez etorkizun hurbilik, behintzat.

— AritzIbañezLusarreta (@aritzibanez) September 10, 2020

Bertan zioen martxotik hona bi emanaldi bakarrik izan baditugu ere, zorionekotzat jotzen dugula gure burua, bizi gaituzten garai zoro hauetan dantzatzeko aukera behintzat izan baitugu, ez dena gauza txikia; ez dantza taldearen osasunarendako, —ezta dantzarion osasunarendako ere, gaineratuko genuke—. Askotan aipatua izan da dantzak osasunarendako dakartzan onurak, eta igandean oholtzan sentitu ditugunak (batez ere buruarendako) osagarri izatetik gertu egon direla esatea ez da ahoberokeri handiegia. Ikusleek ere, hala esan baitigute, eskertu dute emanaldia:

Ba bai...dantzariak eta dantzak ere behar genituen uda gris honi kolorea emateko

Ona @duguna ! pic.twitter.com/ggTqTyX2q6

— Haritz Pascual Garjon (@haritzpg) September 13, 2020

Batzuk inbidiaz (baina inbidia sanoz) ikusi zintuztegun, baina, ikusle bezala ere, ederra da dantzaz berriz ere gozatzeko aukera izatea.

Ea noiz den plazara itzultze hori! Besta ederra izanen da, seguru!

— Iker Tubia (@ikertb) September 14, 2020

Udako gure emanaldi kuttun guztiak bertan behera geratu dira aurten: Sanferminetakoak, Batasunaren Pribilegioaren egunekoa, San Fermin Aldapakoaren igandekoa... hartara, horietan guztietan dantzatuko genituzkeenak emanaldi bakarrera ekartzea izan da Ziudadelako emanaldi honen xedea, nolabaiteko B plana proposatuz, oholtza gainean izanik ere.

Maitasun handiz prestatu dugu, beraz, emanaldia, horretarako denbora sobera izan ez badugu ere (bi asteko epearekin egin zigun udalak emanaldi eskaera). Ikusgarria dantzarien erantzuna bi aste horietan; aktibo diren 40 inguru dantzarik parte hartu dute zintzo demonio bai errepiketan, baita emanaldian berean ere. Gauza bera taldeko txistulari eta gaiteroak. Hori ez bada osasungarri!

Martxelo Sotes-en aurkezpenak eman dio hasiera emanaldiari eta Sanferminetako trokeo-dantzekin —kronologikoki aritze aldera— abiatu dugu dantzari dagokiona. Dantza bakoitza zortzikote ezberdin batek eman du, bost dantza eman ditugularik guztira: makil-txikiena, makil-handiena, arku-dantza, brokel-dantza eta zinta-dantza. Dantzari samaldan, iaz helduen taldera jauzi egin zuten 11 dantzari gaztetxo ere, sei hilabetez taxuz entsaiatzeko aukerarik izan gabe ere, maila harrigarri politean aritu direnak.

Batasunaren Pribilegioaren egunez (irailaren 8an) ematen dugun soka-dantzaren txanda izan da ondotik. Jon Benitok egin ditu aurresku lanak eta Itziar Gonzalezek atzeskuarenak, ederki egin ere! Banan-banakoarekin dantzari bakoitzak bere urrats errepertorioa erakusteko aukera izan du. Ederra da ikustea dantzariak nola barneratzen ari diren zortzikoaren sistema eta sortutako aldaerak nola aberasten doazen emanalditik emanaldira. Emanaldia ikustera hurbildu —eta 30 gradutik gorako eguerdian gerizpean babestu— ziren 400dik gora ikusleek txaloka hartu zuten dantzari bakoitzaren partehartzea.

Dantza terapia gisa izendatu dugu kronika hau eta aipatu dugu dantza talde gisa eta baita banakako dantzari gisa ere emanaldiak ekarri digun osagarria. Baina enbido eta hordago! Guztion osasunaren alde, Sanfermin Aldapakoaren ezpata-dantzarekin konponduko dugu pandemia!!

Juan Antonio Urbeltzi ikasi diogu gure dantzak gaitza uxatzeko arao edo konjuro gisa uler ditzakegula. Modu metaforikoan gaitza bera edo gaitzaren ekarle diren animaliak irudikatuz —zingira inguruak bizitegi dituzten eltxoak, irudikatuz, konparaziora—, benetako izurria ohiltzea xede luketela gure ezpata-dantzaren gisako dantzek, alegia.

 

Gure kasken —edo koroen— lorediari erreparatu izan diogu lehenago ere eta koronabirusaren irudiarekin konparatu. Zomorroarekin duen antza ez al da harrigarria? Iteuli-dantzariak ezezik Koronabirus-dantzari bilakatuta, ez ote dugu anabasa hau guztia ezpata-dantzan sendatuko?

Badazpada ere, eman dugu ezpata-dantza. Iruñeko bandera berde purifikatzailearen indarra hedatu du Joseba Lorenzok Iruñeko gotorlekuko harresien artean. Ez zara pasako!! Leire Lezak, Maria Izalek, Auritz Garziak eta Mikel Tristanek konplitu dituzte ezpata-txiki lanak. Ezpata-dantzaren ondotik, Irradaka eman dugu soka errondailaren laguntzaz. Koplaren bati hitzen bat aldatuz egin dugu araoa:

Gaitzetatik, minetatik,

laster* sendatzeagatik,

esker handi askoa, 

behar bezalakoa

Sanfermin Aldapakoa.

("berriz" kantatzen ohi dugu normalki).

Emanaldiak aitzinetik, baina baita ondotik ere izan du oihartzunik hedabideetan. EITBko albistegietan gure irudi batzuekin lagunduta, aipatu dituzte dantza taldeok gure jarduna aurrera eramateko izaten ari garen zailtasunak. Diario de Noticias-ek asteleheneko azalera eraman du gure emanaldiaren berri, maskekin dantzatzeak ekarri digun arnasestua nabarmenduz.

Itolarria gora behera, osagarria ekarri digu emanaldi honek. Baina ez dakigu pilulak noiz arteko efektua izanen duen. Espero ez duela luzeegi joko berriz ere dantzariz beztituko garen arte. Jakinaren gainean edukiko zaituztegu!