Baigorriko Nafarroaren egunean paseatu genuen ezpata-dantza

Apirilaren 23an Sanduzelaiko bestetan dantzatu eta biharamunean, berriz ere jantzi genituen dantzari arropak. Izpegiko lepoa gainditu eta Baigorriko Nafarroaren egunean genuen zita. Izugarri gustuko dugu besta hau, nahiz askotan eguraldiak baldintzatzen duen. Honakoan ere, berun kolorea zuen egunak eta euriaren mehatxupean igaro genuen goiza. Hala ere, lau euri tanta -zortzi balira ere- ez dira aitzaki dantzariondako eta zolua busti-bustia bazen ere, ezpata-dantzariz jantzi ginen, nork bere erritualari jarraikiz.

Iruñeko alkate jaun, Joseba Asiron agurtu -hura ere han baitzen- eta karrikara jaitsi ginen. Bizitzaren gorabeherak gorabehera, Aitor Huarte eta Beñat Lopez txistulari eta atabalariekin ekin genion plaza nagusitik eliza ondoko plazarainoko bideari. Bide korapilatsua izan zen. Espartinen ezpartzuak zoluko ura zupa eta zupa, euria goitik behera baina intentsidadean goiti, bide erdira salto egiten ziguten espontaneoak... Itxaso Martinez eta Marisa Azparren boboek izan zuten nahikoa lan. Baita gure txistularien babesle egin zuten lagunek ere -Eiande Aranburuk bide erdian bat egin zuen gurekin, Iruñean dianak jo eta ziztu bizian Baigorriratu ondoren-.

Ibai Indart Baigorriko semea gonbidatu genuen gurekin dantzara tropelaren lehen lerroan eta berak egin zizkigun gidari lanak: -Berehala helduko gira plazara! Espartinek ohiko pizuaren doblea zuten jada, eta urratsak aurreztea genuen helburu bakar. Plazara heldu ginen noizbait. Baigorriko Arrola dantza taldearen, Baztango dantzarien eta Berako Gure Txokoa dantza taldearen emanaldien ondotik, gure txanda heldu zen.

Plazara kalejiran sartu, zubiak eraiki, Julen Fagoaga, Amaia Irigoien, Leire Leza eta Mikel Tristan ezpata-txikiak zubipetik pasa, Aritz Ibañez buruzagia goratu eta Joseba Lorenzok bandera-arbolari ekin zion, goxoki:

Ezpata-txikiek belauntxingoaren lehen urratsei ekin zietenean, hodeien artetik eguzki errainu batzuek haien jarduna dizdiratsuago bilakatu zuten oraindik.

Egindakoa desegin, eta denborarik galdu gabe, plaza nagusirainoko bidea egin genuen berriz, espartinak kentzea amets. Baigorriko lagunek bi ile idorgailu lortu zizkiguten eta behintzat galtzerdiak lehortzea lortu genuen. Alpargatak Baigorriko udaletxeko leihoan jarri genituen eguzkitan -jadanik hodeiekin zuen borroka irabazia baitzuen- zerbait idortuko zirelakoan. Arratsaldean berriz dantzatu behar baigenuen!

Bazkaltzera joan ginen.

Bostetan genuen arratsaldeko zita, baina beranduxeago hasi behar izan genuen aurretik programatua zegoen txou bat tarteko. Espartinak oraindik heze, plaza nagusira sartu ginen gure ezpata-dantza bertan paseatzeaz harro. Arratsaldeko ezpata-dantzaren laburpena, 5 argazkitan:

Berako eta Baztango dantzarien emanaldien ondotik, arropaz aldatzeko aski denborarekin, San Juan bezperako soka-dantzari ekin genion. Itziar Perez aurresku eta Ainara Ranera atzesku. Plazara sartu eta desafioa bota zioten elkarri.

Axeri-dantzan banan-bana erakutsi zuten dantzariek sokaren burua hartzeko gai zirela arazorik gabe. Ondotik, zerbitzariek bikotea atera zieten lehen eta azken eskuei, belauntxingoa dantza ziezaieten.

Mutil-guztiak sokara sartu, neska guztiek belauntxingoa dantzatu eta inguru-handia eta inguru-txikia dantzatu zuten denek batera.

Eta karrika-dantzarekin fini!

Arropaz aldatu, traste guztiak bildu eta oraindik ere Nafarroaren eguneko giroaz pixkatxo bat gozatzeko tartea utzi zigun arratsaldeak. Pote bat eta Ibañetan barna Iruñera, Baigorrirako bisitak utzitako zapore gozoa ahoan, eta asteburu intentsoak utzitako nekea gorputzean. Eskerrak Basaizea elkarteari gu gonbidaturik, eta Ibai Indart Baigorriko Iruñeko ezpata-dantzariari!

• Irene Abregok hartutako argazki sorta ederra ikusgai, hemen!