Oraingo honetan, gai berri eta altu bat jorratuko dugu. Zehazki, goiaingeruen jai-paperera eta euskal herri-pentsamoldean duten kontzepzio berezira mugatuko gara. Eliza Katolikoaren sendaketak hirutara murriztu eta fokalizatu du goiaingeruen goi mailako presentzia zerutiarra. Horrela, San Migel Jai...

Juan Inazio Iztuetak (1767-1845) dioenez, «jorrai dantza» ospakizunen amaiera gisa egiten zen, eta ohiko lan-bizitzara itzultzea markatzen zuen. Hala ikus daiteke Deban eta Mutrikun (jorrai dantza), Ondarroan (saliña-saliña), Zestoan edo Beran (zagi dantza) egiten den zahagi-dantzan. Ez da harr...

Lur garbiko eremua, laua eta irmoa, nekazal komunitatean zereal-uzta (garia, garagarra, etab.) txikitzeko erabiltzen dena larraina bezala ezagutzen da. Eremu horretan garatzen zen larrain-dantza eta gaita-dantza izenez ezagutzen ditugun dantzak. Lizarra hiriaren oso bereizgarria da eta bertako gait...

Bere jaiotzatik bokaleraino, Ebro ibaia bere ibaiadar eta ibarretan kokatzen diren gizataldeen ospakizunen lekuko izan da eta da. Hala, dantza ugari daude: Kantabriako mendebaldean palilloak, paloak Burgosen, paloteadoak Arabako Errioxan, Nafarroako Erriberan, Errioxan, Zaragozan, etab. Horietan gu...

Makila-dantzak, paloteadoak, “ball de bastons”, “palotiau “eta trokeko-dantza sorta zabal, aberats eta askotarikoak daude Pirinioetatik mendebaldera: Girona edo Lleidako haran Katalanetan, Huescako Pirinioetako ibar paralelo sakonetan(Tena, Brote eta Jacetania) eta Zaraitzun (Otsagi), Zuber...

Makil handien eta txikien dantzetan, eremu geografiko hori zipriztintzen duten brokeletan, arkuetan, zintetan edo aitzurretan, ez dute banaketa uniformerik, ezta beste isurialdeetakoen(Mediterraneoan eta Pirinioetan) ezaugarri berdinik ere. Hemen, Gipuzkoako brokel-dantza (makil handiena, txikiekik...

Makila txikien dantzak modu bereizian zabaltzen dira Euskal Herriko geografiaren zati handi batean, baina haien ikuspegia eta azterketa ezin da mugatu gertaera sozial eta koreografiko honen azterketa autarkikora. Haren hedadura zabala lurralde artekoa da, mendietako ibaiek edo haranek mugatutako ar...

Europako, Afrikako, Asiako edo Amerikako zati handi batean agertzen da, hainbat forma eta moldetan, alboka edo albogue (arabierazko «al-buk» edo tronpeta hitzaren deribazioa). Adibide gisa, Europan honako hauek aurki ditzakegu: Galesko "pibcorn", Cadizko "gaita gastoreñoa", Madrilgo "gaita serra...

"Zortzikoak" deiturikoak Euskal Herri osoan oso ugariak izan dira eta dira. Horiek hainbat modutan erabili dira aurreskua edo zortzikoa egiteko. Batez ere, Gipuzkoan aurkitzen ditugu: hasierako zortzikoak (2/4ko konpasetan) edo zortziko txikiak (bertsolaritzan bezala abesten zirenak), eta aurreskua...

Aurreskuaren oinarri edo harribitxi nagusitzat hartu izan da , sokara sartzeko g onbi dapenaren zatia, “ Andreen deiako soinua” izen generikoa duena , protokolozko dantza sozial honen antolatzaileen aurkezpenaren eta dantza-balio indibidualaren aurretik lehenetsi izan da . J....