Mila esker zuen iruzkin eta animoengatik, Patxi eta Xabier.

Bai, Patxi, nekosoa izan da, baina gozagarria ere bai, asko ikasi dudalako. Orain ikasitakoa partekatzeko ardura daukadala sentitzen dut, eta saiatuko naiz ahal den neurrian horretan ere.

Ongi laburbildu duzu azken hamarkadetako bilakaera Xabier. Nire ikerketa panorama horretatik abiatzen da, baina begirada 100 urte atzera jarri dut, orduan gertatutakoak ezagutzeak orain ditugun kezketan argi-izpiren bat emango ote digun itxaropenaz. Baina aurrean dugun erronka ez da makala. Ondo diozun moduan, gu ume izan ginenean euskal dantza ez zegoen beste dantza motak bezain etiketatuta nesken jarduera moduan, eta beraz, orain gure seme-alabek dantzaz duten ikuspegia oraindik markatuagoa da guk jaso genuena baino. Genero-berdintasunaren kontzientzian aurrerapausoren bat eman dugulakoan, genero-identitate eta horiei lotutako roletan ez dakit ez ote dugun atzerapausoren bat eman, euskal dantzan behintzat.

Jakina, lehen ardura gurea da. Eta horretan dihardugu. Orain gutxi adibidez:
https://dantzan.eus/[…]/hitzaldia-soka-dantza

Gai hau oso argi izan arren eta aurresku desitxuratu eskaerak zientoa izan arren, azken 25 urteotan maiz lortu dugu hori sokatik bideratzea, baina beste askotan amore eman dugu protokolo-zuzendari, agintari, antolatzaile, ezkonberri zein kultur-ustezko-jakintsuen itsukeria eta entzungorkeriaren aurrean.

Ardurak ez dira berdinak. Kirol elkarte baten bultzatzaileak ez dauka zertan dantza-protokoloen eta sinboloen inguruan jantzita egon, eta jakina, okertu daiteke. Are gehiago inguruan dituen dantzariak ere galduta dabiltzanean. Baina euskal agintari gorenak eta bere protokolo-zuzendaritzak baditu baliabideak ongi janzteko, gogoeta egiteko, aholkulariak bilatzeko.

Lehendakariaren eta bere protokolo taldearen ardurak ezin dira besteenekin konparatu euskal forma kulturalen sinboloei eta horien erabilerari dagokionez. Eta azken urteotan ikusi duguna da, euskal agintari sisteman, maila desberdinetan, Foru diputatuak, Batzar Nagusietako kideak, Alkateak eta erakunde-sistemako maila desberdinetako agintariak aurreskuak sokan dantzatzeak eskaintzen duen dimentsio sinbolikoarekin guztiz bat egiten dutela, eta gogotsu daudela, une berezietan soka horretan parte hartzeko.

Ze polita! Eta Alejandro Irizar kapitaina dantza-maisu moduan soka-dantza zuzentzen ikustea ze ona!

Eta aizue, aurreskuak (hasieran ezkerrean dagoena) egiten dituen jirak ez dira oso bitxiak! Ez diozue jira galdu tankerarik hartzen? Oin bakarretik abiatzean da eta oin bakarrean bukatzen du, jira galduak Iztuetak definitzen dituen moduan, ez?

Halaxe da bai, Xabier! Dena den, dantza taldeetan sikiera negozioa egiten asmatu izan bagenu! Baina hori ere ez! ;-)

Ezagutza, ekarpen eta intuizio handiko gizona joan da. Danzanteen eta ezpata-dantzen tradizioen ezagutzaile bikaina, ez testuetan bakarrik, baita tokian tokiko erritoetan ere, penintsulan hainbat kilometro egin baitzituen hango eta hemengo dantzak bertatik bertara ikusiz eta gozatuz. Doluminak familia eta lagunei Eibartik.

Hernaniko Kronikak argitaratutako artikulu honetan Carlos Sanchizek esplikatzen du 54 urte pasa dituela aurreskua antolatzen eta aurten ebakuntza egin diotela. Hori ikusita otsailean jarri zela harremanetan Udalarekin aurreratuz aurten ezingo zuela antolatu, udala kargu egin eta beste norbait aurreskua antolatzen hasi zedin. Sanjoanak etorri eta aurreskurik ez da izan.
https://www.kronika.eus/[…]/

Akelarre erridikulu eta ameskeriaz betetako solstizio-festa zentzugabeak gero eta indar handiago hartzen ari diren bitartean, altxor eta gutizia preziatuenak galtzen uzten ditugu.

Mila esker zuen erantzunengatik Xabier eta Agustin. Azken aldian bi musikari gazteren berri izan dut, bata jazzaren munduan murgildua, bestea musika experimentazioan ari dena, eta biek ala biek herri-musika eta kantak ongi ezagutu eta maite dituztenak, haietan murgilduta bere sormenerako baliatzen dituztenak. Gutxiespenik gabe, baizik eta tradiziozko musika gozatuz, beren ezaugarri bereizleak balioan jarriz eta haietatik edanez beren ekarpenak egiteko. Beraz, akademizismotik kanpo bada itxaropenik!

Beste behin dantza grabaketa ederra Raices-en altxorretik, Manuel Garrido Palacios-i esker eta Baztango dantza ondare zoragarriaren erakusgarri. Hainbat kontu azpimarratu litezke. Zortzikoa zein ederki markatzen duten danbolinausiek, soka-dantza nola ateratzen duten aitzineskuak neskak sokan direla, Maurizio Elizalderen zortziko segida ederra, doinu batetik bestera jauzi eginez, tartean Gipuzkoako makil txikien dantzarako erabili izan den zortzikoa joz, zapiz lotutako sokan egiten duten karakoiltzia, e.a. Gorputzen dantza ederra, eta mingain-dantza eredugarria: gazteleraz galdetzen dio Manuel Garrido Palacios-ek Jabier Larralderi, eta euskaraz erantzuten dio Jabier Larraldek. Manuel Garridok kultura tradizionalarekin erakusten zuen sentsibilitatea hizkuntzekin ere aplikatzen zuela antzematen da hor.

Alegia, Gabonetako izpiritua 2 milioi euro direla.

Eskerrik asko zuri Patxi, iruzkinagatik. Bigarren desafioko une horri buruz, kasualitate hutsa izan zen. Gurutzatutako desafioa horrela dantzatzen da Oñatin: aurrera begira hasi, elkarri begira jarri eta gurutzatu, parekoaren gonbidatuari begira dantzatu, elkarri begira jarri eta berriz gurutzatu eta nork bere bikoteari begira dantzatu, eta hasi bezala bukatu, aurrealdera begira azken pausoak eginez. Oñatiko 2014ko Korpus igandeko aurreskuan ikusi dezakezu gurutzatuz egiten den desafio hori, 20. minututik aurrera.
https://dantzan.eus/[…]/onati-korpus-dantzak-2014-aurreskua

Esango nuke, gertatu zen arte inor ez zela ohartu hasierako eta bukaerako pauso horiek agintariei begira geratuko zirenik, izan ere, agintariak sokan izatea zen asmoa, ez udaletxe azpian.