Orain egun batzuk izan genuen ikerketa honen berri Berriaren bidez, interesgarria iruditu zitzaidan eta txosten osoa aztertzeko denbora hartu dut. Pena handia hartu dut ikerketaren emaitza ikusita. Oro har, egungo errealitatea deskribatu du txostenak, baina azken urteotan festak, dantzak eta generoari dagokionez, Gipuzkoako 5-6 herritan izan diren aldaketak ez dituzte detektatu, eta norabide aldaketa eta joera berri baten berri ez dutela jaso iruditzen zait.

Horrelako lan batean aurrera begirako joerak nondik nora doazen detektatzea funtsezkoa iruditzen zait eta hain justu iruditu zait horretan dagoela hutsune handiena. Azken 5 urteotan Gipuzkoako hainbat herritan dantza tradizionaletan genero ikuspuntutik gertatu diren aldaketak gai horren inguruko gogoeta eta jarrera aldaketa nabarmen baten ondorio dira, eta aldaketa horiek eta horien atzean dauden arrazoiak, ez dituzte antzeman, hain zuzen ere horri buruzkoa zen ikerketa lan batean.

Kaixo Amaia, normalean igandetan izaten dira maskaradak salbuespen batekin, Maulen larunbatetan egiten baitira. Baina aurtengo maskaraden egutegia ez dago aurreikusita Maulera bisitarik, eta ondorioz, igandetan egingo dira emanaldi guztiak. Hemen duzu egutegia: http://www.dantzan.com/albisteak/zuberoako-maskaradak-2010-egutegia

Kaixo Aitor, dantzan.com-en bertan duzu informazio hori guztia. Sartu zaituz orri nagusira (dantzan.com) eta ikusiko duzu horri buruzko informazioa. Urtarrilaren 17ko maskaradak Larrainen izango da.

Dantzari buruzko gogoeta lan espezifiko batzuk aipatu ditut lehen, baina hausnarketa orokorrago baterako oso mamitsua da adibidez Antton Luku-k ateratako Euskal Kultura? liburua. Oso oso gomendagarria.

Tradizioari errespetua baino tradizioaren aberastasunarekin entretenimendua da batzuk daukaguna. Hain da mamitsua eta anitza, nahi adina material dagoela ezagutzeko, jolasteko eta gozatzeko. Adibidez, laster ditugu hemen inauteriak eta aro horretan ikusteko dauden tradizio desberdinak, zaharrak eta berriak, gertukoak eta urrutiagokoak, bisitatu eta disfrutatzeko dauden guztietara iritsi ahal izateko bizitza bat baino gehiago beharko genuke. Gainera, behin hasita droga gogorra bihurtzen da eta ezin geratu. Markina, Mundaka edo Gernika, Abaltzizketa, Antzuola, Donostia, Lizartza edo Amezketa, Zalduondo, Egino edo Ilarduia, Beskoitze, Uztaritze, Garazi edo Barkoxe, Altsasu, Zubieta, Ituren, Arizkun, Goizueta edo Unanu, Silio, Laza, Almiruete edo Bielsa,... Ez daude bi berdin. Aniztasuna, kolorea, desberdintasuna, mozorroak, tradizioa eta sorkuntza, musika eta dantza, eta festa, nahi adina edo ahal adina festa. Bilbo Handiak aukera asko ditu, baina kanpora atera eta beste eredu batzuk bizi eta ezagutzeak daukaguna baloratu eta osatzeko aukera ematen du. Mundu hau disfrutatzeko egina dago, eta tradizioak milaka tresna jartzen ditu gure eskura gozatzeko. Sufritzeko, kateatuak sentitzeko eta elkarri mokoka jarduteko baditugu beste kontu batzuk. Animo Gorka! Bilbo Handia zama izan daiteke, baina ea horri buelta eman eta aukera gisa baliatzerik dugun! Ah, ia ahaztu zait, Jentilbaratz aldizkariaren 9. zenbakian daukazu aipatutakoa, baina 11. zenbaki edo 8.ean, eta beste askotan ere aurkituko dituzu irakurgai mamitsuak. Tradizioaz ari dira gehienak eta hor ikusiko duzu nola tradizioa sorkuntza den eta sorkuntza tradizioa (8.ean Quijera-ren kontra-dantzen artikulua adibidez). Dantzariak aldizkarian ere badira hainbat lan interesgarri, eta Txistulari aldizkarian ere, eta liburu zoragarriak ere hainbat dira. Hala ba, ondo segi!!

Kaixo Gorka, ez dakit oso ondo ulertu dudan zein ote den zure mezuaren mamia, baina saiatuko naiz gauza batzuri erantzuten, bizkaieraz egiten dugun Gipuzkoako ertz honetatik... "Hemen ere zaharrak berri... "diozu, eta elkarren arteko ezaguera eza salatzen duzu. Bai, halaxe da, ez dakigu gure auzokoa zertan ari den, zein gogoeta eta ibilbide pilatu dituen eta zein bide eta zergatik hautatu duen. Eta hain zuzen ere horregatik dira interesgarriak eta beharrezkoak Ortzadar-ek antolatutako jardunaldiak eta gisa horretakoak. Elkarren berri izateko, elkar ezagutzeko. Eta artikulu honetan bertan esandakoetako batzuk jaso nahi izan dira, besterik ez. Ez dira asko izaten horrelako aukerak, eta hain zuzen ere, kontu horietan interesa izanez gero bertan egotea funtsezkoa iruditzen zait. Ondokoek zein urrutiagokooek zer duten esateko ezagutzeko.

Araba eta Bizkaiko gora-beherez ezer gutxi ezagutzen dela diozula iruditu zait. Bai, arrazoi duzu, ziur aski bi herrialde horiek dira bertako mugimenduaren berri kanpora gutxien jariatzen dutenak. Horren errua norena da? Internet bidezko komunikazioan distantzia fisikoak ez du inolako garrantzirik, baina hemen badirudi badagoela beste muga bat, eta gustora jakingo nuke zein den...

Tradizioa zamatzat antzematen duzula iruditu zait zure idatzian. Niretzat tradizioa aukera da, izugarrizkoa baliabide eta material aukera aberatsa. Baina ez du zertan denontzat horrela izan. Kontua da, tradizio horren uztaitik askatu eta bide berriak jorratu nahi duenak jakin behar duela ez dagoela lainoen gainean ibiltzerik. Dantza garaikidea, hip-hopa, klasikoa edo bollywood-a, nahi den aterpea bilatuko da, baina azken batean mota bateko edo besteko tradizio baten baitan bideratuko dira proposamenak, edo hainbaten nahasian, baina inolako tradizioren eraginik gabeko proposamenik ez da ezagutzen arteen alorrean. Beraz, hori onartu, bakoitza bere lan-esparrurako egoki irizten dituen tradizioa(k) aukeratu, horietan trebatu eta lan egin eta horien mugak zabaltzen ahalegintzea baino ez zaigu geratzen.

Zaharrak berri diozu, eta egia da, kontu hauetaz lehen ere hausnartu, hitzegin eta idatzi izan baita, baina ez dirudi pentsatu eta komunikatutako gauza horiek egungo dantzari gehienek irakurri eta ezagutu dituztenik, beraz, uste dut inoiz ez dagoela soberan horiei buruz berriz aritzea, ikuspuntu desberdinak agertzeaz gain, entzule berrientzat interesgarriak gertatzen baitira. Ortzadarrek argitaratutako Sukil aldizkariaren 3. zenbakia gomendatzen dizut, orain urte batzuk dantza taldeen egoera eta etorkizunaz egindako gogoeta mamitsuak bilduta baitaude bertan, Bizkaiko egoerari egindako errepaso zorrotzak barne. 2005ean dantza tradizionalaren etorkizunari begira hitzaldi eta mahai inguruak egin ziren Abadiñon (Bizkaian!) Eusko Ikaskuntzaren Folklore Sailak antolatuta eta bertan esandakoak Jentilbaratz aldizkarian dituzu argitaratuta. Hasteko, irakurgai egokiak izan daitezke. Animo!

Kaixo Gorka. Gogoetak eta perspektiba berrien planteamenduak interesez jarraitzen ditugu askok, eta zenbait tokitan azken urteotan hainbat ausnarketa eta aldaketa gertatzen ari dira. Horien eragina oraingoz mugatua izatea eta eskualde batzuetan eredu zaharkituekin funtzionatzen jarraitzea gauza bat da, eta dena geldi eta gaizki dagoela esatea beste bat. Zure erantzunaren arabera "tradizional" kontzeptua gaitzetsi eta "herrikoi" goratzen duzula iruditu zait, eta nik ordea "tradizional" kontzeptua defendatzen dut, baina inondik inora "fosil" baten esanahiarekin, baizik eta "de facto" tradizioak erakutsi dituen ezaugarri interesgarrienekin: gure kulturaren osagai interesgarriak gordetzeko gaitasuna etengabeko egokitze eta aldakortasunerakin uztartuta.

Bitxikeria bat. 1959ko pelikula honetan dantza bukaeran txistulariek jotzen duten biribilketa doinua (54 segundotik aurrera) Joselitoren "Pedrito Andia" filmean Joselito berak kanturako darabilen bera da (ikusi 1'50" -etik aurrera) http://www.dantzan.com/bideoak/1965_pedrito-andia-erromeria-bidean

Eskerrikasko informazioagatik Orkatz. Paraje menditsu ederra zela ikusten da eta nik Jaizkibel edo horrelako inguru bat inzago zela pentsatzen nuen. MIla esker informazioa osatzen laguntzeagatik!!

Elkarrizketak ez du alperrikaldurik... "Venga vamos a bailar", "No se bailar", "Yo tampoco. pero vamos a ver que sale". Eta gero: "Muy bien, pero si conoces el baile. ¿Donde los ha aprendido?", "De pequeña. Es que en mi casa les hubiese gustado que yo hubiese bailado en el teatro", "Que disparate, tú en el teatro, y dices que son tan severos", "Pues ya ves", "Tú no eres de esas". Harrapazank!!!