Michael Jackson pop musikaren sortzaile handienetakotzat jotzen da, baina horrekin batera, dantzakera berezi eta ustez "berri" bat eman zuen ezagutzera. Nortasun propio bereizgarria eman zion dantzakera horrek Jackson-i, baina benetan berak asmatu zuen? Ez, noski, Jackson-ek ibilbide luzeko dantza tradizio batetik edan, eta bere emaitza propioa ondu zuen. Ikusi ditzagun aurrekarietako batzuk.

Dantza-jauziak festaren ardatz nagusi dituen Arrangoitzeko Mutxikoaren Eguna datorren urriaren 13an ospatuko da. Ohi bezala, goizez eta arratsaldez mutxikoak, dantza-jauziak izango dira denontzat irekiak, eta bestelako dantzaldi eta dantza ikusgarriak egun osoan. Korsikako dantza, musika eta kantuak izango dira aurtengo berritasunetako bat, eta azken urteetan ohikoa zen bazkariaren ordez, herriko elkarte eta ikastolek prestatuko dituzten txosnetan jateko aukera izango da. Hona egitaraua:

Euskal Kultur Erakundearen webgunean Jon Iruretagoiena dantzari eta dantza irakasle lapurtarra elkarrizketatu dute. Xan Airek egindako elkarrizketan bere dantzari ibilbidea, Zuberoako dantzen historiari buruzko kontuak, berrikuntzak eta modak, eta beste zenbait kontu izan dituzte hizpide.

Lehen aldiz, neskek ere dantzatu dute San Migel egunean Iurretan. San Migel eguna egun handia izan ohi da Iurretan, eta dantzariak izaten dira festaren protagonista, kalejira eta dantza emanaldiekin. Orain arte mutilek bakarrik parte hartzen zuten San Migel egunean, baina aurten neskak ere batu zaizkie mutilei. Mutilek dantzari-dantza egin ondoren, gorularien dantza egin dute neskek, eta arratsaldean, soka-dantza.

Udazkenean sartu gara, eta hain zuzen udako festen bukaera markatzen digute San Migel jaiek. Iurretan, Markina-Xemein-en, Cortes-en edo Iruran dantzak ikusteko aukera bikaina da aurtengoa, igandea egokitu baita San Migel, eta beste urte batzuetan aste barruan egiten diren dantzak asteburuan ikusi ahal izango baitira. Horrez gain, bi ezpata-dantza nabarmendu nahi ditugu. Bata, Igantzin egiten dena, aipatutakoen aldean ezezagunagoa dena. Eta bestea, aurten lehen aldiz, Ontarion, Oregon-en, Ameriketako Estatu Batuetan egingo duten ezpata-dantza, San Migel festa dela eta.

Larunbat honetan, irailaren 28an, Iruñeko dantzarien topaketa burutuko da Iruñean bertan. Nabarreria kaletik kalejiran abiatuko dira dantzari taldeak, eta Burgoen plazan, eguerdiko 12:00etan Iruñeko eta inguruetako zazpi taldek eskainiko dute emanaldia. Amaiur, Oberena, Basakaitz, Duguna, Iruña Taldea, Muthiko Alaiak eta Ortzadar taldeek parte hartuko dute Irudamak, Iruñeko dantzarien mahaiak antolatutako topaketa honetan.

New York-eko Euskal Etxearen 100. urteurrena ospatuko da urriko bigarren astean, eta mendeurreko ospakizunetan bi dantza taldek parte hartuko dute: Andoaingo Urki dantza taldeak eta Utahko Triskalariek. Estatu Batuetako euskal etxerik zaharrena da New Yorkekoa. Kalakan, Amuma Says No eta Amaia Arberas sopranoaren emanaldiak jasotzen ditu urteurren programak.

Foru, Oion, Legazpi, Arboti eta Zangotzako taldeak izango dira asteburu honetan Basaurin ospatuko den 41. Euskal Herriko Dantza Agerketan parte hartuko duten tokian-tokiko dantzen ordezkariak. Irailak 20tik 22ra, ostiraletik igandera ospatuko da Agerketa eta dantza taldeen emanaldi nagusia larunbat arratsaldean burutuko da. Iñaki Irigoien omenduko du Agerketak aurten, eta Euskal Telebistak grabatuko du saioa datozen egunetan eskaintzeko asmoz.

Irailaren 13tik 29ra, dantzak hartuko ditu Eurohiriko kalea Dantza Hirian jaialdiaren eskutik. Donibane Lohizune, Pasaia, Irun, Errenteria, Hendaia, Donostia eta Baionan izango dira dantza emanaldiak. Yann Lheureux, Olatz de Andres, Kukai, Judith Argomaniz, Ai Do Project, Iker Gomez, Sofie Dubs, Cla, Organik, Alionue Diagne, Anakrusa, Sara Martinet, La Macana eta Proyecto D_Ruses dira jaialdian ikusi ahal izango diren koreografo eta konpainiak. Hona hemen programa:

Amaya operako ezpata-dantzaren inguruan hitz egingo du Karlos Sanchez Ekizak bihar, Donostian, Hirugarren Belarria (Gerraren soinuak) jardunaldietan eskainiko duen hitzaldian. Guridiren opera ezagunean, ezpata-dantzak jokatu zuen funtzioa eta garai hartako musikaren inguruko hainbat bitxikeria aztertuko ditu EHUko musikologoak.