Edukira salto egin | Salto egin nabigazioara

Tresna pertsonalak
Hemen zaude: Hasiera Komunitatea Kuarrenta Donibane Lohizune 1939, duintasunaren aurreskua

Dokumentuaren akzioak

Donibane Lohizune 1939, duintasunaren aurreskua

2021/03/18 08:05
Donibane Lohizune 1939, duintasunaren aurreskua

Aurreskua Aberri Egunean, Telesforo Monzon sokaren buru dela. Donibane Lohizune, 1939-04-09.

1939ko apirilaren 1ean iragarri zuen Francisco Franco jeneralak Espainiako Gerra Zibilaren bukaera eta militarren garaipena. Handik egun gutxira, apirilaren 9an, Aberri Eguna ospatu zen. Erbesteratutako Eusko Jaurlaritzak ospakizunari eutsi zion, baina Donibane Lohizunen aurreskua dantzatu zuten Eusko Jaurlaritzaren sailburuen bisaian antzeman daiteke egoeraren larritasuna. 

Donibane Lohizune 1939 Aberri Eguna aurreskua
Aurreskua Aberri Egunean erbesteratutako Eusko Jaurlaritzaren eskutik. Telesforo Monzon aurreskua dantzatzen. Argazkia: Iñaki Anasagastik argitaratua. Donibane Lohizune, 1939-04-09.

Agintariak dantzan

Aurreskua dantzatzea ohikoa zen XX. mende hasierako euskal gizartean eta agintari eta ordezkari politikoentzat ospakizun eta ohore handieneko unea izaten zen. Eusko Alderdi Jeltzalearen fundazio egunean ere elkarri eskuak emanda aurreskua dantzatu zuten Sabino Aranak eta bere jarraitzaileek. 1932an, lehen Aberri Egunaren ospakizunetan, ordezkari politikoek dantzatu zuten aurreskua. 1939ko Aberri Egun tristean, Eusko Jaurlaritzaren arduradunek, Francoren garaipenaren iragarpenetik astebete eskasera, galtzaileen soka atera zuten dantzara Donibane Lohizuneko Luis XIV plazan, duintasunaren aurreskua.

Donibane Lohizune 1939 Aberri Eguna aurreskua
Aurreskua Aberri Egunean erbesteratutako Eusko Jaurlaritzaren eskutik. Telesforo Monzon, Jesus Maria Leizaola, Kortazar eta Aldasoro besteak beste aurreskua dantzatzen. Argazkia: Iñaki Anasagastik argitaratua. Donibane Lohizune, 1939-04-09.

Telesforo Monzon ageri da sokaren buruan eta Eusko Jaurlaritzako hainbat sailburu eta arduradun ageri dira eskuz-esku soka-dantzan: Jesus Maria Leizaola, Ramon Aldasoro, Jabier Gortazar, Txomin Epalza, e.a. Eskuz esku osatutako aurreskuan ohiko zati guztiak dantzatu zituztela antzeman daiteke argazkietan: lehen sokaren plazaratzea, agintariei agurra, aurreskuaren eta atzeskuaren arteko desafioa, plazaratutako gonbidatuari agurra, e.a. Jean Louis Bergarak jakinarazi digunez Zubeldia anaiak ari dira txistuan.

Donibane Lohizune 1939 Aberri Eguna aurreskua
Aurreskua Aberri Egunean erbesteratutako Eusko Jaurlaritzaren eskutik. Telesforo Monzon aurreskua, desafioa dantzatzen. Argazkia: Iñaki Anasagastik argitaratua. Donibane Lohizune, 1939-04-09.

Donibane Lohizune 1939 Aberri Eguna aurreskua
Aurreskua Aberri Egunean erbesteratutako Eusko Jaurlaritzaren eskutik. Telesforo Monzon aurreskua dantzatzen. Argazkia: Iñaki Anasagastik argitaratua. Donibane Lohizune, 1939-04-09.

Aurreskua sokan

Euskal protokoloetako sinbolo nagusi moduan darabilgu aurreskua, baina berriz ere irudi historiko hauek agerian jartzen dute aurreskuaren ohoreak sokan datzala. Eskuak elkarri emanez soka berean eta soka berekoak garela herritarren aurrean adieraziz, taldean, komunitatean dantzatzen da aurreskua. Deitu aurreskua, deitu soka-dantza, esku-dantza, zortzikoa ala dantza-korda.

Donibane Lohizune 1939 Aberri Eguna aurreskua
Aurreskua Donibane Lohizunen 1939ko Aberri Egunean Eusko Jaurlaritzaren erbesteratutako kideen eskutik. Argazkia: Ipar Euskal Herria Iruditan liburuan argitaratuta. Donibane Lohizune, 1939-04-09.
 

Aurreskua ez da inork gure aurrean dantzatuz "jaso" egiten den ohorea, baizik eta guk geuk gure gorputzak elkarri lotuz gure arteko sokaren gogoa dantzan jartzen duguna. Ez baitago aurreskurik sokarik gabe.

Dokumentuaren akzioak

2021/03/23 12:31
Oso interesgarria jakitea tradizionalki zer izan den soka-dantza, eta ikustea gobernu oso batek dantza egin zuela.
Bestalde, sokara gonbidatutako emakumeen izenak jartzea ere komeniko litzteke, seguru nagoelako ez zirela edonor izango. Ez ditzagun ahatz!
2021/03/23 12:48
Eskerrik asko Leire. Bai, irudi hauek oso baliagarriak dira aurreskua eta soka-dantza gauza bera direla gogorarazteko eta aurreskuak sokan dantzatzean hartzen duela zentzua.

Emakumeen izenen inguruan arrazoi osoa duzu. Saiatu ginen horiek jasotzen, baina ez genuen lortu eta pentsatu genuen behin argitaratuta agian errazago izango zela identifikatzen hastea. Zaila da 82 urte pasa direlako, baina ea zabalkundea eman eta argitzen joateko aukera dugun.

Erantzun

Erantzuna emateko identifikatu egin behar zara, gure webgunean erabiltzaile bat sortuz.