Aupa Etor,

1. Bai?? Benetan punta pijue era zuzenean altxatzen dutela iruditzen zaizu? Niri ez zait horrela iruditzen. Ez nuke esango, ezta ere, bi denboratan garbi markatuta, belauna lehenengo eta oina ondoren altxatzen dutenik. Eta ez nuke esango, ezta ere, denek berdin-berdin altxatzen dutenik.

Niri iruditzen zait, kontu honekin, beste askorekin bezala, aniztasuna egon dela. Batetik mugimenduaren ejekuzioa aldatu egiten da dantzari batetik bestera. Bestetik, mugimenduari buruz dantza-maisuek eta dantzariek ematen dituzten azalpenak ez datoz beti bat gero egiten dutenarekin. Hau oso ohikoa da, gauza bat esaten dugu eta beste bat egin, eta gainera, ez gara konsziente horretaz.

Eta azkenik, ejekuzioak erdibidekoak izan daitezkeela kontuan hartu gabe mugimenduen ahozko definizioan muturretara joaten gara, eta gero ahoz esandakoa praktikan jartzen tematzen gara. Ahozko definizioan zuzen altxatzen dela esanez gero ahalegin praktikoan erabat zuzen altxatzera jotzen dugu. Punta pijue edo artazia bi denboratan, belauna lehenengo eta oin punta ondoren, altxatzen dela deskribatzen badugu, mugimendu hori oso nabarmen egitera jotzen dugu. Praktikan, tradizioan ikusten dena da, dantzari gehienek ez dituztela mugimenduak definizioaren muturrera eramaten. Ez dute ez zuzen-zuzen altxatzen, ezta bi denbora garbitan bereizten. Askok erdibideko bat egiten dutela esango nuke.

2. Grabilletari buruz beste horrenbeste esango nuke. Akaso hor gehienei atzean egiten ikusten zaie, baina batek behintzat nabarmen aurrean egiten du. Ikusi 1:25ean eskumako lerroan aurrean egokitu den dantzariaren grabilleta,nabarmen aurrean egiten duela dirudi.

3. Txalekoari buruz. Berrizko dantzarien argazki zaharretan bietarikoak ikus daitezke, maiz ageri dira txaleko gabe, eta baita txalekoekin ere.

4. Materialari buruz arrazoi duzu. Argazki zaharretan ere nabaria da gaur egungoak baino ezpata eta makila luzeagoak darabiltzatela.

Irudiak askorako ematen dute bai. Beste pare bat puntu:

5. Punta pijuaren aurretik, bueltaren bukaeran bi oinak batera jartzen dituzten lurrean ala ez. Baietz esango nuke.

6. Txotxongiloko urratsa ezkerrarekin hasten dute, gaur egun Berrizen eskumarekin.

Dantzarien arteko distantziari buruz, horren antzeko erreferentzia, oraindik nabarmenagoa gainera, Oñatiko Korpus dantzena izan daiteke. Oñatiko plaza oso handia izan arren, zortzi dantzari eta kapitainaren artean plaza osorik hartzera iristen dira, desplazamendu dantzatu harrigarriak eginez. Berrizko hau ez da hainbesteraino iristen, baina nabarmena da espazioaren erabilera askoz zabalagoa darabiltela gaur egun ohikoa denaren aldean.

Aiba, banango bukaerako saltoarekin konturatu gabe nengoen. Benetan bitxia eta galdera mordoa mahai gainean jartzen dituena! Badago hari polit bat hor tira egiteko...

Zorionak Marian eta Juan Antonio, Argia dantzari taldea, eta euskal dantzaren familia osoari! Ondo merezitako saria!

Albiste ona da, ea Euskal Kulturaren ordezkaritza dotorea eskaintzen den. Dena den, ulertezina zait zergatik hitzarmena Bizkaiko Foru Aldundiak sinatu duen eta ez Eusko Jaurlaritzak edo Etxepare Institutuak.

Aupa Ander, mila esker zure iruzkinagatik. Nire ustez ohituren transmisioak eta errepikatzea balio interesgarri asko ditu. Horiei esker komunitatea egituratzen da, belaunaldien arteko transmisioa gauzatzen da, gure giza-taldearen kultura jasotzen dugu. Horrek ez du esan nahi dena berdin-berdin errepikatu eta mantendu behar dugunik. Ez, noski. Etengabe bahea pasa eta merezi duena mantendu eta komeni ez zaiguna baztertu beharko genuke. Ondo diozun moduan, ohitura onak mantendu behar dira. Gaur egun justu kontrakoa gertatzen dela esango nuke: Berria bilatu eta sustatzen da, eta edozer gauza ontzat ematen da ustez berria bada. Eta hor, ohituratzat aipatutako irizpidea aplikatzea eskatzen dut nik. Berria izate hutsa ez dadila izan balio bakarra, estimatu ditzagun gauzak onak direlako, ez berriak direlako.

Maider Bedaxagarrek jakinarazi digunez, igande honetan, irailaren 20an, Ahatsa (Nafarroa Beherea, Donibane Garazitik 8 kmra), Lehen Mundu Gerlan euskal presoei egindako grabaketak entzuteko aukera izango da. Arratsaldeko 14:15ean, 16:30ean eta 17:30ean egingo dira entzunaldiak Ahatsako herriko gelan. Atharratze Jauregian, Bortüan Ahüzki, Donostiako Hiru Damatxo, Ziburutik Sarara, Orai düzü ene maitea...

Eskerrak zuri Iñaxio. Zure lana eta arduragatik ez balitz ez genuke altxor horren berri izango, eta gutxiago gozatu ahal izango.

Uste dut presoen grabaketak Baionako Mediatekan ere dituztela. Bertan lan egiten du Maider Bedaxagar-ek eta mahai inguru honetan hitzegin zuen horiei buruz: http://www.xiberokobotza.or[…]toreaz-estabaida-entzuengei

Ondarearen jabe egiteko trikimailuei dagokionez arrazoi osoa duzu. Zenbait museok iparra galdua du fondoen kudeaketan, eta batez ere, jabetza eta eskubideen eremuan.

Animo!

Bai, neuk ere entzun ahal izan ditut. Oker ez banaiz Trebisch-enak Iñaxio Lopez de Aranari esker ekarri dira hona eta dokumentazio zentroetan eta ikertzaileentzat badaude eskura. Hemen aldarrikatzen duguna da publiko jartzea, sarean, edonork entzuteko moduan, eta hori da ukatzen dutena Alemaniatik.

Mila esker zure erantzunagatik Iñaxio! Rudoldf Trebitsch-en grabaketei buruz egiten ari zaren ikerketen ingurukoak interes handiz irakurri ditugu:
http://www.erabili.com/zer_berri/muinetik/1370504926
http://www.argia.com/argia-[…]h-en-lekukotasun-soinudunak

Izan ere, euskal musika eta dantzaren zaleontzat altxor bikaina ezagutarazi duzu, besteak beste Gernikako arbola kantuaren lehenengo lekukotasun soinuduna. Dantzari dagokionez, 'ostalersa', 'barrikada', 'San Joan zortzikoa', 'monein', edo 'satan-dantza' modukoen 1913ko grabazioak entzun ahal izatea (Trebisch-ek grabatu eta zure ikerketa lanari esker entzun ahal izan ditugunak, dokumentazio zentroetan bada ere) zoragarria da.

Ulertezina da altxor horiek, ondare hori, Gernikako arbolak dion moduan, "Eman da zabalzazu fruitua munduan" egiterik ez izatea. Kulturaren Euskal Kontseiluan aipatuko dut gaia, ea gure kultur agintariek zerbait egiteko biderik ikusten duten, Salamankako paperak bezala, hauek ere gurean, edo gutxienez denon eskura, libre eta publiko, izan beharko lirateke eta.

Eta noski, irrikaz itxarongo dugu honi buruz idatzi duzun artikulua irakurtzeko. Abisatu argitaratzen denean!

Ze testu ederra Mikel! Gogoan dut kuadrilarekin sagardotegira joan eta Joseba bertan topatu nuela behin. Txistulari bat ere agertu zen, eta konturatu orduko aurrez aurre, ispiluan, dantzatzen ari ginen kupel artean. Desafioa bai, baina irribarrez, dantzan eta irribarrez. Halaxe gogoratuko dugu beti Joseba. Bikaina Maixuaren irribarrea ispiluan.