Udazkenaren tronoan

Artikulu hau entregatu behar nuen goizean, abenduaren lehenean,  iritsi zait Mikel Laboaren heriotzaren abisua. Zirriborratuta neuzkan lerroei azken errepasoa eman eta bidaltzea baino ez zitzaidan geratzen, baina albiste mingarriaren argira hain ergelak gertatzen zitzaizkidan aurretik idatzitakoak, dena ezabatu eta dokumentua zuri-zuri utzita “gorde” klikatu dudala azken orduko damuei atea itxiz.

Abenduaren bigarrenean Mikel Laboaren bizitza, ibilbide, ekarpen, izaera eta bertuteak goratzen dituzten orrialdez beteta argitaratuko ziren egunkariak. Hirugarrenean ere izango zuen oihartzunik, baina gutxiago ziur aski. Lerrook inork irakurri orduko bi aste pasako dira gutxienez. Gehiegi gaurkotasuna segundotan neurtzen duen komunikazio erritmorako. Horregatik hain zuen erabaki dut Mikel Laboa izango dudala hizpide, jenialtasunak ez duelako iraungitze datarik, eta Mikelen musika betiko gurekin izango dugunez, ernaltzen dizkigun sentipenak abendu hasieran zein abendu bukaeran berdin balio dutelako. 

Tradiziotik edan eta tradizioa egin du Laboak” idatzi dut <dantzan> posta zerrendara bidali dudan mezuan. “Inor gutxik bezala uztartu zituen herri tradizioa eta modernitatea” idatzi du Aitor Zuberogoitiak Sustatun. Azpimarratzekoa iruditzen zait kanta zaharrak bildu eta bere ahotik berriz zabaltzeko egindako lan horretan bere nortasuna ezkutatu gabe egin zuela Mikel Laboak. Maiz, herri-musikatzat aurkeztutakoaren zilegitasuna indartzeko norbanakoa disimuluan iragaten ahalegintzen gara. Horrelako tentaziorik ez da antzeman Mikel Laboaren lanean. Umiltasuna nork bere lanaren ardura hartzearekin uztartzen zuen. Mikel Laboa lan horretan ikusita Etxahun Iruri datorkit gogora, biak ala biak maisu kanta zaharrak eta sorkuntza berriak baratze berean ereiten.

Bere kantu-bidean bide-lagun, kantu-gai eta esperimentaziorako ongarri izan du herri-musika Mikel Laboak. Kanta zaharrak kanta berri bihurtu dira beren interpretazio pertsonal, ausart eta zintzoan, eta kanta berriak berehalakoan ondu eta errotu dira kanta zaharren ondoan. Doinu xaloena ahots dardaratiarekin kantatuz bizkarrezurra hotzikaraz dantzan jartzeko grazia zuen. Kanta zaharrak zein poesia berriak, testu argiak zein ulertezinak, hitza eta ahotsaren dantza hezur-mamiraino sartu dizkigu.

Argia, 2008-12-12