Erregutzailearena

        ESTRAGON: Zein da gure papera horretan guztian?
        VLADIMIR: Gure papera?
        ESTRAGON: Behar duan denbora har ezak.
        VLADIMIR: Gure papera? Erregutzailearena.
        ESTRAGON: Hainbesteraino?
        VLADIMIR: Hartzekoekin dator berori, jauna?
        ESTRAGON: Ez diagu jadanik eskubiderik?
                    (Samuel Beckett. Itzulpena: Juan Garzia Garmendia)

Dantza alor desegituratua eta ahula zen iaz, eta aurten ere berdin jarraitzen du. Gutxietsia eta alboratua, gora behera handirik gabe eusten dio, ez aurrera ez atzera, bere txikitasunean iraun-bizitzen. Alorra bera artikulatu eta sendotuko duen elkarte indartsurik antolatzeko gai ez gara izan dantzari-jendea. Dantza dinamika biziberritzeko plan orokorrik, ez ekimen txikirik adosteko gaitasunik ez dugu erakutsi orain artean. Bakoitzak bere proiektu propioak bultzatu eta horien biziraupenean burubelarri jarduteko hautua egin du. Gauzak horrela erakundeetako kultura arduradunek praka barrenak ahalik eta gutxien zikinduta saiatzen dira pasatzen.  

Lerrook idazten ditudan unean urtebete bete da Eusko Jaurlaritzak dantza alorraren bilerara deitu gintuenetik. 2006ko azaroan izan zen hori. Dantzaren munduko esparru desberdinetako 20 lagun bildu ginen Gasteizen. Jaurlaritzaren enkarguz enpresa batek egindako “dantzaren egoeraren azterketa” aurkeztu ziguten. Kultura Planaren ondorio nagusia omen zen ez zela behar bezala ezagutzen dantzaren egoera, eta beraz, ezertan hasi aurretik diagnostiko zorrotz bat egin behar zela, eta horixe zen ahalegin horren emaitza.  

Hilabeteko epea eman ziguten diagnostiko hari gure zuzenketak egiteko eta 2007ko otsailerako beste bilera bat egiteko deituko gintuztela esan ziguten. Hilabete horretan jo eta ke aritu ginen txosten haren hutsune eta akatsak zuzendu nahian. Bazeukan zer hobetua. Bidali genuen gure kontra-txostena. 2006ko abenduaren 20a zen, eta hor bukatu zen dena. Urtarrila eta otsaila etorri ziren eta joan ere bai. Martxoa, apirila, maiatza… Uda, udazkena… Urtebete pasa da, eta zain jarraitzen dugu.  

Aurten erakundeetatik iritsi zaigun albiste pozgarriena Arte Eszenikoen Goi Mailako Eskola Bilbon ezarriko dela izan da. Pozgarria ez da Bilbon ezarriko dela jakitea —niretzat ez behintzat, herrietako biztanleak gogaituta gaude “euskal hiria” literatura hutsa dela frogatzen duen hiri-zentrismoarekin—, baizik eta antzerkia eta dantza ikasteko eskola ofizial bat martxan jarriko dela jakitea. Baina dantza tradizionalaren arrastorik ez dago eskola horren egitasmoan, eta euskal dantzariori iruditzen zaigu berriz ere trenak ateak itxi dizkigula muturren aurrean. Oraindik beste trenen bat pasako den itxaropenik ez dugu galdu ordea.

Argia, Euskal Kulturaren Urtekaria 2008