Euskaldunak eta dantza 5. gala: egitaraua eta dantzariak

Euskaldunak eta dantza 5. galako egitaraua

• “Argira” (aurkezpen modura).- Interpreteak: Verdini Dantza Taldea, Arkaitz Pascuas dantzariaren kolaborazio bereziarekin. Koreografia: Isabel Verdini. Musika: Ismael Yagüe.
• “El Corsario”.- Interpreteak: Mar Hernández eta Angel Juarez. Koreografia: Marius Petipa. Musika: Ludwig Minkus eta Riccardo Drigo.
• “Latin Show Dance”.- Interpreteak: Natalia Garate eta Isidro Zapatero. Koreografia: Natalia Garate eta Isidro Zapatero. Musika: Cha Cha, Bolero, Jive Fusion
• “Grand Tarantelle for Piano & Orchestra”.- Interpreteak: Elvis Val eta Adeline Pastor. Koreografia: George Balanchine. Musika: Louis Moreau Gottschalk.
• “Come neve al Sole”.- Interpreteak: Oihane Herrero  eta Alexander Zaitsev. Koreografia: Rolando D´Alesio. Musika: Salta Cello.
• “La Dama de las Camelias”.- Interpreteak: Lucia Lacarra eta Marlon Dino. Koreografia: John Neumeier. Musika: Frédéric Chopin.
• “La Bayadera”.- Interpreteak: Lucia Lacarra eta Marlon Dino. Koreografia: Patrice Bart. Musika: Ludwig Minkus.
•  “IRHEKI”.- Interpreteak: Leyre Castresana eta Dorian Acosta. Koreografia: Jon Ugarriza, director artístico de MásQDanza. Musika: Planetaleta Do a 128 BPM, e interpretada por María Sáenz Alvarez eta Javier Letamendia Gómez-Teje.
• “Non, je ne regrette rien”.- Interpretea: Adeline Pastor. Koreografia: Ben Van Cauwenbergh. Musika: Édith Piaf.
• “Et maintenant”.- Interpretea: Elvis Val. Koreografia: Mirko Giorgino. Musika: Gilbert Bécaud.
• “Kazimir’s colours”.- Interpreteak: Oihane Herrero y Alexander Zaitsev. Koreografia: Mauro Bigonzetti. Musika: Dmitri Shostakóvich.
• “Thais”.- Interpreteak: Lucia Lacarra  eta Marlon Dino. Koreografia: Roland Petit. Musika: Jules Massenet.

Dantzariak eta konpainiak

Lucia Lakarra

(Zumaia, Gipuzkoa), Munich-eko Operako Balleteko Dantzari Nagusia

Lucia Lakarra Mentxu Medel’en “Thalia” Estudiotik atera zen 1989an, Gipuzkoako Foru Aldundiaren beka bati esker, Victor Ullate’ren eskolan eta konpainian (1989-1994) sartzeko. Lau urte geroago,  Roland Petitek zuzendutako Marseillako Balletean (1994-1997) Dantzari Nagusi rola lortu zuen. Ondoren, (1997-2002), Atlantikoa zeharkatu zuen San Franciscoko Balleteko izar nagusia izateko. Gaur egun, Municheko Operako Balletean ari da dantzan. Maila gorenean hainbeste urtez karrera profesionala eginez, dantzako sari nagusi ugari jaso ditu. Horien artean nabarmentzen dira Urteko Artista Onenarentzako “Danza&Danza” saria (1995), Veneziako “Positano” saria (1995), “Isadora Duncan” saria (1999), Monakoko “Nijinsky” saria (2002), Moskuko “Benois de la Danse” saria (2003), “Sabino Arana” saria (2004) eta Estatu Espainiarreko Dantza saria (2005). 2007an, Zubin Mehtak zuzendu zuen Vienako Urte-berri eguneko Kontzertuan dantzatzera konbidatua izan zen (emanaldi horretara konbidatzen duten Estatuko lehen dantzaria bihurtuaz). 2008an, “Bayerisches Kämmertanzerin” (Bavierako Kamarako Dantzaria) izendatu zuten. Hurbilago, Gipuzkoako Dantza Profesionalen Elkarteak “Ibilbide Artiskoa”ren Saria (2009) eman zion. Oraintsu, “Dance Open”(2010) Sari Aparta jaso du San Petersburgon, Natalia Makarova-ren eskutik.

Marlon Dino

(Tirana, Albania), Munich-eko Operako Balleteko Dantzari Nagusia.
Marlon Dinok Tiranako Ballet eta Koreografia Eskolan (1991-1998) hasi zituen dantza ikasketak, eta “Geneve Dance Center” delakoan bukatu (1998- 2000) David Allen’en eskutik. Vienako Operako Balletean (2001- 2002) egin zuen debuta dantzari profesional gisa, ondoren Munich-eko Operako Balletean sartu zelarik (2002). Bertan garatu du bere ibilbide profesionalaren zatirik handiena, Ballet taldeko kide izatetik (2002- 2005) Bakarlari izatera pasatu zen lehenik (2005- 2008), ondoren Lehen Bakarlari izendatu zuten (2007- 2009), eta azkenik Dantzari Nagusia. Hainbat ekoizpenetan parte hartu izan du dantzari gonbidatu bezala: Bratislavako Operako Balleteko “Beltxargen Aintzira” (2005), Siegfried printzearena egiten, Hamburgoko Nijinsky Galan (2008) John Cranko-ren “Legend” antzesten, eta Tokioko Asami Maki Balletaren “Duke Ellington” ikuskizunaren biran (2008). Sariei dagokionez, Onegin lanean izan zuen aparteko debutari esker, Urteko Artistarik Onenaren “Rosenstrauss des Jahres” Saria jaso zuen (2007). Merkur Saria-ren Urteko Artistarik Onena bezala izendatu zuten(2008) eta “Dance for you” aldizkarian “2008-ko Dantzari Onena” .

Oihane Herrero

(Bilbo), Stuttgar-eko Balleteko Bakarlaria
Oihane Herrerok Ion Beitiaren eskutik hasi zituen bere dantza ikasketak, Stuttgart-eko “John Cranko” Eskolan bukatzeko. 1997an graduatu zen, eta Stuttgart-eko Balletean sartu zen ikastun gisa. Urte batera, Dantza Taldean sartu zen (1998-2000), ondoren erdi-bakarlari gisa aritu zen (2000-2006). Bakarlari mailara igo zuten 2006/2007 sasoian. Oihane Herrerok bakarlari gisa ballet ugari dantzatu izan ditu: “Onegin” laneko Olga, “Romeo eta Julieta” laneko Lady Capuleto, “Loti Ederra” laneko Lilien Maitagarria, “Kamelien Dama” laneko Prudence Suvernoy, “Lulu. A monstre tragedy” laneko Geschwitz kondesa, besteak beste. Bakarlari gisa parte hartu izan du hainbat koreografoen balletetan: John Cranko, John Neumeier, Sir Frederick Ashton, Jean Christophe Blavier eta Michael Fokine. Oihane Herrero dantzari aldakorra da, bere lana disdiratsua suertatzen da paper neoklasikoak jorratzen dituenean eta baita ere, egile garaikideen lanak jorratzen dituenean ere. Hauetako batzuk: Kenneth Macmillan, George Balanchine, Maurice Béjart, Mauro Bigonzetti, Itzik Galili, Jiří Kylián, Jerome Robbins, Glen Tetley, Hans van Manen, Wayne McGregor, Uwe Scholz, Jean-Christophe Maillot, Jorma Elo, Christian Spuck eta Marco Goecke. Koreografo batzuek berarentzat bereziki sortu dituzte koreografiak: Jean-Christophe Blavier (“E=mc2”), Marco Goecke (“Sweet, sweet, sweet”), Christian Spuck (“Solo for a rose”), besteak beste.

Alexander Zaitsev

Alexander Zaitsevek Moskuko Bolshoi Balleteko Eskolan egin zituen dantza ikasketak, 1992-an graduatu zelarik, eta bertan izan zuen bere lehen profesional mailako lana. Hiru urte geroago, Dresde-ko Operako Balletera sartu zen (1995-1996), aldi batean bertan egon zelarik. Hortik Stuttgart-eko Balletera aldatu zen, Dantza Taldeko kide bezala lehenik (1996-1999), Bakarlari mailara igo zuten ondoren (1999-2006), 2006an Dantzari Nagusi bihurtu zuten arte. Prestakuntza atalean, Moskuko Koreografia Akademiaren Diploma Pedagogikoa lortua du (1997). Alexander Zaitsevek John Crankoren hainbat balletetan bakarlari paperak jorratu ditu:  “La fierecilla domada”, “Onegin” edo eta “Romeo eta Julieta”.Baita ere dantzatu izan ditu “La Sylphide”, “Don Quijote”, “La Bella Durmiente”, “La fille mal gardée”, “Pierrot lunaire”, “La Dama de las Camelias”, besteak beste. Hortaz aparte, Zaitsevek hainbat lan neoklasikoetan ere parte hartu izan du, beste hainbat sortzaileenak: Jiří Kylián, William Forsythe, Hans Van Manen, Itzik Galili edo eta Paul Lightfood. Christian Spuck koreografoak berarentzat bereziki sortu zuen “The Sandman” balleteko Nathanael pertsonaia nagusiaren rola; beste sortzaile batzuek ere berarentzat sortu dituzte

koreografiak:  Wayne McGregor, Nicolo Fonte, Douglas Lee, besteak beste. Stuttgart-eko Balletean sartu zenetik, Zaitsevek mundu osoan zehar egin izan ditu birak, gainera Royal Balletak, Santiagoko Balletak eta Leipzigeko Balletak gonbidatu izan dute beraiekin dantzatzera.

Elvis Val

Elvis Val’ek Ion Beitiaren akademian hasi zituen bere dantza ikasketak (1994-1997), Stuttgart-eko “John Cranko” Eskolan bukatzeko. Profesional gisa, Victor Ullateren Madrileko Erkidegoko Balletean egin zuen debuta (1999-2001). Ondoren, Wiesbaden-eko Operako Baslletean sartu zen (2001-2007) Bakarlari kategoria lortuaz. 2007an, Hannover-eko Operako Balletera sartu zen, Bakarlari gisa baita ere. Rol nagusiak eta bakarkakoak jorratu ditu hainbat balletetan: “Intxaur Koskailu”, “Mari Errauskin”, “La Sylphide”, “Loti Ederra”, “Beltxargen Aintzira” edo eta “Giselle”. Elvis Val’ek hainbat sortzaile garaikideen koreografiak ere dantzatu izan ditu: William Forsythe,  Hans van Manen, Mauro Bigonzetti, Nils Christie, besteak beste. Val’ek Japónen, Alemanian, Polonian, Holandan egin izan diren danza galetan parte hartu du.Hortaz aparte, dantzari nagusi bezala gonbidatua izan da Kaiserslautern-eko (Alemania) Balletean.

Leyre Castresana

(Bilbo), Ballet de Víctor Ullate-Comunidad de Madrid-eko dantzari nagusia
Aikoa eskola hasi zituen ikasketak Leyre Castresanak. Eusko Jaurlaritzaren beka batekin Euskadiko  Balletean sartu zen 1988an, eta urtebete beranduago konpainiako kide izatera pasa zen. Madrileko Erret Kontserbatorioan bukatu zituen bere dantza ikasketak bikain kalifikazioarekin. 1995ean Zaragozako Balletean sartuz en. Ivan Liska, Munich-eko Operako Baleteko zuzendariak La Bayadera dantza egitera gonbidatu zuen 2005ean. 2006an Víctor Ullate-Comunidad de Madrid Balletean sartu zen, eta bertan besteak beste "Wonderland" (2010) lanean protagonista lana egin du, zaragoza maisuak berarentzat sortutako lana. Bilboko dantzariaren errepertorioan besteak beste George Balanchine, Nacho Duato, Víctor Ullate, Patrick de Bana, Mauro Galindo, Davide Bombana, Robert North eta Eduardo Lao koreografoen lana daude.

Dorian Acosta

(La Palma), Ballet de Víctor Ullate-Comunidad de Madrid-eko dantzari nagusia
Madrileko Kontsertario Profesionalean hasi zituen bere ikasketak Dorian Acostak, uharteko cabildoak bekatuta. Victor Ullateren eskolan bukatu zuen bere formakuntza, eta eskola horrek beka eman zion (2002), eta ondoren, 2002an, Víctor Ullate-Comunidad de Madrid balletean sartu zen. Gaur egun konpainiako dantzari nagusia da. Bere errepertorioan Víctor Ullate eta Eduardo Lao-ren lanak daude, eta baita Maurice Béjart, William Forsythe, Hans Van Manen edo Nils Christie koreografoenak ere.

Natalia Garate eta Isidro Zapatero

Ion Beitia izan zuten biak dantza hezitzailea, Natalia Garatek Saloiko dantzen alde arin egin bazuen ere, Isidro Zapaterok bere hasierako profesional ibilbidea dantza garaikidearen eskutik eman zuen. 2000. urtean, Natalia eta Isidrok dantza bikotea osatu zuten, saloiko dantzen lehiaketetan oso emaitza onak lortu zutuztelarik. Senior kategorian Estatu mailako 2006 Dantza latinoen Txapeldunak. Iaz, Nataliak eta Isidrok “The Universal Open Latin” delakoan lehen postua lortu zuten, “The world Gold Cup” 2009 Open Basic Rumba eta baita ere,  Blackpool-eko Dance Festival delakoan 7. postua. Bikote hau 2006. urteko “Euskaldunak eta Dantza Galan parte hartu zuen.

Adeline Pastor

(Niza) Essen-eko Aalto Ballet Theatereko Dantzari Nagusia

Adeline Patorrek Claudette Douillon eskolan hasi zuen bere formazioa, 8urte zituela. Garai honetan zehar, Frantzian eta Suitzan lehiaketa desberdinak irabazi zituen. 1996an, Cubako Ballet Eskola Nazionalean sartzen da, eta, urte bat beranduago, Cubako Lehiaketa Internazionalean Tekniko-Artistiko-Errebelazio Saria jasotzen du. 1998an, Varnako Lehiaketa Internazionalean (Bulgaria) zilarrezko medaila irabazi zuen, 1.engo saria eta Grand Prix-a La Habanako (Cuba) Lehiaketa internazionalean eta distinzio bereziarekin, diploma jasotzen du Alicia Alonso Cubako Ballet Eskola Nazionalean ikasketaren amaieran. Jadanik profesional bezala, Janine Charratekin lan egiten du “Dali Folies” produkzioan (1999), dantzari nagusi bezala. Victor Ullateren Madrileko erkidegoko Balletean sartzen da (2000), eta hilabete asko egiten ditu bertan. Ben Van Cauwenberghek kontratatuta, Pastor Wiesbaden Balletean sartu zen (2008-2009), bakarlari bezala. Orain Adeline Pastor Esseneko Aalto Ballet Theateren (Alemania) dantzari nagusia da. Donesken (Ukrania, 2006) “Worl Ballet Stars” jaialdi internazionalean parte hartu izan du eta “Dance Open” (San Petesburgo, 2009) izarren galan ere bai, Vladimir Malakhov eta Angel Corella izarrekin batera, besteak beste.

Verdini dantza taldea

(Donostia) Psikodantza Konpainia

 “Verdini Dantza Taldea”ren egitasmoa Isabel Verdiniri (Donostia- San Sebastian) lotuta sortu zen. Bartzelonako Institut del Teatre-n Antzespen eta Koreografia Lizentziatura ikasten ari zela, Down sindromea duen loba bat jaiotzearekin batera, adimen urriko jendearen lan fisiko eta artistikoetan interesa agertzen hasi zen. 1992an, Isabel Verdinik, lizentziatu berritan, gimnasio pribatu batean abiatu zuen bere egitasmoa. Hasierako 5 ikasletik gaurko 35 ikaslera, hamaika momentu gazi-gozori egin behar izan dio aurre.

Verdini Dantza Taldea eszenatokira altxatzeko garaia iritsi zen, garai haietan mugarri garrantzitsuena Atzegi-ren 40. urteurrenean parte hartzea izan zen (2000), Kursaal-ean. Ikuslegoa lehenengo aldiz ohartu zen zer nolako ahalmena zuten adimen urriko dantzariak oholtza gainean, gertaera honetaz ohartu zen prentsa ere. Ordutik aurrera, sei ikuskizun aurkeztu du konpainiak:–“Gure indarra” (2000), “Nahi nuena” (2002), “Bihotzetik” (2003), “Bihotzetik II” (2004), “Ilunpetik” (2006) eta “Argira” (2007)-, ikuskizun ugaritan parte hartu dute, eta beraien lana saritua izan da: 2006n ONCEren Elkartasunaren Saria eta 2008an Donostiako Hiritartasun Merezimenduaren  Domina.

Mar Hernandez

(Murtzia), IV. Dantzari Gazteen Bilbo Sariaren irabazlea, 2009. (Murtziako Dantza Kortserbatorio Profesionala).

Mar Hernándezek Gradu elementala bukatu eta Dantza Irakaskuntza Profesionalen 3. maila-arteko dantza ikasketak Murtziko Kontserbatorioan burutu zituen. Becada por Víctor Ullatek eman zio beka medio, Madrilera aldatu zen, iazko martxorarte bertan egon zelarik, hainbat irakasleren hezhuntza hartuaz: Victor Ullate, Jorge Christoff, Ana Noya, besteak beste. Murtziko Kontserbatoriora bueltatu zenean 6. mailara sartu zen, eta bertan jarraitzen du dantza heziketa Elvira Santamariagaz.
Izan ditu beste irakasle batzuk ere: Karemia Moreno, Ángel Corella, Vladimir Karakulev, Carmina Ocaña, Ricardo Franco, Orlando Salgado, Juanjo Arqués. 2009an, Hernández-ek 3. postua lortu zuen Murtziko “Tiempo de Danza” 1. Sarian (ekaina) eta 1. postua IV. Dantzari Gazteen Bilbo Sarian (abendua). Ikasturte hontan, Batxilergoko 1. maila eta Irakaskuntza Profesionalen 6. maila (dantza atalean) ikasten ari da Murtziako Kontserbatorioan.

Angel Juarez

(Aguilas, Murtzia), Bigarren sailkatua 2007. urteko Dantzari Gazteen II. Bilbo Sarian.

Ángel Juárez-ek Murtziako Dantzako Goi Eskolan hasi zituen bere dantza ikasketak, bertan gaur egun Elvira Santamaria eta Jose Antonio Robles ditu irakasle. Irakasle ugarien ikiastaroak egin izan ditu: Carmina Ocaña, Juanjo Arques, José Carlos Martínez, Ramón Oller, Cynthia Harvey eta English Nacional Ballet Eskolan. Ángel Juárez-ek hainbat rol antzestu izan du: “Corsario”ko Conrad, “La Sylphide”ko James, “Coppélia”ko Franz,klasikoen artean;Juanjo Arqués-en “Transit Nebula” eta “Sensual Enjoyment” eta José Carlos Martínez-en “Classical Symphony”. Dantza lehiaketa ugaritan parte hartu izan du, lehenengo sariak lortuaz, Murtzia, Zaragoza, Almería. ,2007. urteko Dantzari Gazteen Bilbo Sarian bigarren geratu zen. Hainbat ikasketa beka jaso du, Royal Danish Ballet eta Biarritz-eko “Gillete-Lipsyck” dantza eskola, besteak beste.

Zuzendari artistikoa

Andoni Aresti

(Bilbo, 1965). Salzburgo-ko Balleteko Lehan Dantzari ohia, dantza irakaslea, eta antzerki, telebista eta zinemako aktorea.

Arte dramatikoetan lizentziatua ( Madrileko Arte Dramatikoen Goi Eskola Erreala). Dantzetan Diplomatua ( Cannes-eko Rosella Hightower Nazioarteko Zentrua), Roma-ko Zinemako eta Telebistako Unibertsitate Berrian diplomatua, Andoni Arestik paraleloki eramaten jakin izan du bere ibilbide profesionala dantzari bezala eta zinemako, telebistako eta antzerkiko aktore bezala. Lau urte zituenean jarri zen lehenbizi dantzarekin harremanetan, euskal dantzekin lehenik, gero etorri ziren Olaetaren eta Ion Beitiaren muntaietan parte hartzeak. 1985ean, Ballet Atlantikoarekin udako bira bat egin zuen.  Rosella Hightower-en Nazioarteko Zentruan ikasten zegoela (1986-1988), ikuskizun ugaritan parte hartu zuen, Nazioarteko Ballet Gazte-rako kontratatu zutelarik 1988an. Dantzari profesional gisa, bere ibilbidea Salzburgo-ko Balletean garatu zuen (1988-2000), bertan Lehen Dantzari maila lortu zuen 1990an eta 2000.urteko Artistarik Onenaren Kritikaren Saria jaso zuen, eszenatokiak utzi eta hilabete batera. 2001ean hasi zuen bere dantza irakasle ibilbidea eta baita ere Roma-ko “Scarpetta d’oro” akademiako ballet klasiko, errepertorio eta punten ataleko zuzendaritza. 2007.tik Leioan bere dantza eskola propioa zuzentzen du “Andoni Aresti Landa” dantza eskola. “Euskaldunak eta Dantza” 3. eta 4. Galak zuzendu zituen, eta baita IV. Dantzari Gazteen Bilbo Saria ere (2009).

• Euskaldunak eta dantza  5. gala datorren larunbatean, maiatzaren 29an, 20:00etan, Euskalduna Jauregiko auditorioan, ospatuko da. Sarrerak: 20-48 euro.