Banderak dantzatzen (Hiru paragrafotan)

Udal banderak, kofradien edo herritarren konpainien banderak eta dantzari taldeen banderak nonahi aurkitzen diren elementuak dira jaietako ospakizun gehienetan. Bandera ofizial eta lokal horiek udaletxeko balkoietan erakusten dira, fatxadatik jaitsi eta igotzen dira (tolestea saihestuz), arrandia handiz eta handikiro paseatzen dira, sainduaren aurrean kulunkatzen dira Gorpuzti jaian, tokiko patronatuaren aurrean, muinoan aurrean, komunitatearen edo herriguneen gainean, eta jai-irudien edo dantzari taldeen jardunean. Gutxien ikertutako ohituretako bat da, eta, aldiz, hedatuena edo ohikoena, bandera dantzatzea, altxatzea, mugitzea edo astintzea. Kasu batzuetan, talde eszeniko bat aurkezten da, banaka edo batera, modu trebean edo malabarrak eginez eboluzionatzen duena.

Eduki erritual handiko tradizioa da, eta interes handiko elementua da janzkeraren, musikaren edo banderaren bilakaera erritmikoari dagokionez. Erritu honetan erabiltzen diren irudi askoren ezaugarriak Erdi Aroko gorteari edo jatorri militarrari lotuak dira, kolore anitzeko entseinak eta irudi geometriko bitxiak konbinatzen dira. Ekitaldi hori musika-piezen soinu pausatuen eta zeremoniatsuen doinuan egiten da, eta pieza horietako batzuk ereserki identitariotzat hartu dira. Oro har, mugimendu arinak, pausatuak eta harmoniatsuak dira, intsignia bere osotasunean zabalduta mantentzen saiatzen direnak (hemen dago bandera astintzen duen pertsonaren trebetasuna eta ospea). Forma Santuaren, unean uneko jai- eta prozesio-figuraren, udal-agintaritzaren, plazan elkartutako kolektibitatearen edo lurralde-mugak menderatzen dituen gainalde baten aurrean kulunka daiteke, baita tokiko dantzarien edo komunitatea ordezkatzen duen pertsonaia baten gainean ere.

Argi dirudi banderak tokiko kolektibitate antolatua (edo beste maila batzuk) patentatzen duela. Horregatik, ez da ezeren eta inoren aurrean azpiratzen (jainkozko izakitzat edo autoritate komun aitortutzat hartzen diren figurak izan ezik). Kolektibitatearen ikur adierazgarri eta kohesionatzaile indartsu gisa jarduten du, botere zibila eta erlijiosoa bateratzen ditu. Gainetik edo aurretik egiten diren mugimenduek komunitatearen eta babesaren zentzua indartzea dute helburu; eta bandera dantzatzeaz arduratzen den pertsonak prestigioa jasotzen eta haren izena jokatzen du ekitaldian.