Aurreskua: Esku aldatzeko soinua

Oraindik ere nire oroimenean entzun egiten da nire amaren "Albarketak urratuta, zapatarik ez ...." kanta, etxeko lanak egiten zituen bitartean. Doinu bera dantza forman agertu zitzaidan berriz parera dantza taldearen errepertorioa ikasterakoan. "Aurreskua" izenekoaren bigarren pieza da, "esku aldatzeko soinua" izenez ere ezaguna, sokako kideek banaka eta elkarren segidan dantzatzen dutena.

"Hauxe dot egija, zortziko berrija ...." hitzek beraiek adierazten dute, zortziko berria dela, edo, bestela esanda, badirudi aurreskuaren protokoloari erantsitako pieza dela; eremu geografiko edo kolektibo jakin batek jarraitu beharreko eredu uniforme edo zehaztutakoaren arabera egiten dena, gutxi gorabehera. Aurreskuaren postua gainerako parte-hartzaile guztiei uzten zaie txandaka, eta dantzariek bakarkako erakustaldi pertsonal eta publikoak egiteko balio du. Musikako pieza alai eta arina, Gipuzkoan "azeri dantza" izenaz ere ezaguna (lehen begiradan, lurralde horretan bertan horrela izendatutako ekitaldi edo dantzekin zerikusirik ez duena).

Bestalde, izaera ezohikoagoa eta berriagoarekin dantza sozial honen iraupena laburtzeko hautua egin zen. Horrela, nork bere bikote hautatuaren aurrean, denek batera dantzatzeko ahalegina egin zen. Leitzako soka-dantza eta ingurutxo interesgarriako belauntxingo klasikoaren parekoa gertatzen da doinu zehatz hau. Aldi berean, elizateko aurreskuetan edo erregeletan ez du eraginik izan, bai, ordea, herri edo hiri handiagoko aurresku batzuetan, adibidez, Lekeitioko emakumeen aurreskuan edo eguzki-dantzan. “… hiru txakur txikiñeko librako ogija”.