Aurreskua: Andreen deiako soinua

Aurreskuaren oinarri edo harribitxi nagusitzat hartu izan da, sokara sartzeko gonbidapenaren zatia, “Andreen deiako soinua” izen generikoa duena, protokolozko dantza sozial honen antolatzaileen aurkezpenaren eta dantza-balio indibidualaren aurretik lehenetsi izan da. J.I. Iztuetak aipatutako beste doinuaren kontrakoa, doinu hori Gipuzkoako herrietan moral hauskorreko emakumetzat jotzen baitzen, emakumeak dantzatik eta plazatik kanporatzeko errekonozimendu zubi baten ondoren. "Andreen deiako soinua" ren melodia horri ere "Agurra" esaten zaio (Gipuzkoak maila formal eta instituzionaletara zabaldu du bere errealizazioa) eta "Kontrapas" musika-forma bere musika-aldaera ugarietan.

Dantza hori aukeratutako bikotearen aurrean interpretatzen da, bai Gipuzkoan (seriotasunak garapen osoan bizkarra ez ematera behartzen zuen), bai Bizkaian (ez zen berezitasun hori aintzat hartzen eta modu malguagoan jokatzen zen). Koreografia honek beste koreografia batekin izan zuen harremana; "Txipiritona" izeneko koreografia hori ezaguna zen bi lurraldeetan, eta bi taldekideen dantza txandakatzen zuen (lehendabizi bakarka eta ondoren elkarrekin). Bikote horren aurrean aurkezteko modu erraz eta informalago batean (aurreskulari edo atzeskulari), Elizateko Aurreskuan ikusten da, zortzikoa edo banango zaharra dantzatzean. Hiri-eremuetan formalismo handiagoa dago, eta gutxiago landa-eremuetan.

Melodia hori pertsona nagusiak eta gainerako kideak sokan sartzen hasteko erabiltzen zen. Bikoteak bilatzeko ardura dutenen (zerbitzariak, laguntzaileak, etab.) hautapena egiteko unea girotzen du, baita lortutako erantzuna, plazan sartzeko errituala eta aurkezpen zaindua ere, eta protokolo arautu baten xede da: lagun egiteko protokoloa, agurrak, aintzatespen-zubiak edo lizentzia jakin batzuk (ipurdikoak edo aldaka kolpeak). Sakonera eta pisu espezifiko handiko pieza musikal eta koreografiko honek ibilbide oso garrantzitsuena izan duena aspalditik, eta erreferentzia-sinbolo bihurtu dena “aurreskua” kontzeptuarentzat.