San Pedro Donezteben, 2013ko ekainaren 29a.

Urte osoan zehar, Corpus Christi eguna eta Inauterien ospakizuna, San Pedro zaindariaren jaiekin batera, zenbait herritako ohituren irudikapenetan funtsezko une dira.

Hartara Bandera Dantza dugu, meza nagusiaren ostean, txistulariek jotako doinuak markatutako erritmora gazte batek dantzatua, parrokiako elizako arkupearen kanpokaldean dauden herriko agintarien aurrean.

Jarraian, aunitz urtez esatearekin batera txapelaz agurtzen dutelarik, mutil gazteak ateratzen dira plazara. Honela hasten dute Mutil Dantza, eta behin neska gazteak ere plazaren erdian direla, Soka Dantza, Zortzikoa, Trapatan, Jota eta Porrusaldarekin jarraitzen dute.

Goizeko ekitaldiak, dantzari, udalbatza eta musikarieri, publikoa eta jiganteak batzen zaizkien paseo batekin bukatzen dira. Ibilbidea parrokiako elizaren kanpokaldetik udal bulegoetara artekoa da, udalak han bildutakoeri freskagarri bana eskaintzen dien tokia.

Irudiak eta edizioa: Luis Fernando González. Ekoizlea: Emilio Xabier Dueñas. Doneztebe, 2013-06-29.

Kabalkadaren inguruko emanaldia antolatu zuen Burgantzi Dantza Taldeak Nafarroa Behereko Aiziritze herrian. Bertan kabalkadetako ohiko errepertorioko dantzan eman zituzten: martxa, makilariena, eskualdunak, sorginak, hegi, marianak, ostalerrak, muxikoak eta kontra-dantzak. Maitena izenarekin bost herri-kontra-dantza aurkeztu zituzten. Bazkalostean dantzekin segi zuten eta bolant-dantza, antrexantak, euskaldunak, sorginak, kontra-dantzak eta dantza-jauziak eman zituzten. Azken jauzietan, adineko hainbat gizon-emakume, ordurarte ikusle izan zirenak plazaratu ziren, beraien dantzarako estilo bereizgarriak erakutsiz. Irudiak: Luis Fernando Gonzalez. Ekoizlea: Emilio Xabier Dueñas. Aiziritze, 1989-02-12.

Inaute larunbatero, gazte talde bat Hernaniko plazan biltzen da, soka bat daramate esku batean eta puxika bat bestean. Txistulari taldea, ondo mozorrotuta, haien zain dago. Halako batean, haur eta gazte talde bat inguratu, eta indar osoarekin zigor gogorra eskaintzen diete, puxikarekin gorputz enborra, besoak eta hankak kolpatuz. Itxidura desegin eta beste norabide batean korrika ateratzen dira, taberna batean sartuz. Tarte batean desagertzen dira eta halako batean beste denda batean agertzen dira, gazteak berriz ere inguratuz eta berriz ere kolpatuz. Bi orduz, kaleetan gora eta bera dabiltza, kale, zeharkale, pasabide, denda eta tabernetan. Eszenan agertzen diren bakoitzean, txistulariek doinuaren abiadura areagotzen dute. Bitartean, buruan azeri larrua daraman gazte bat gora eta behera dabil kaleetan, ume eta gazteak puxikarekin jotzen, eta tarteka dantza eginez. Behin plazara iritsita, ekitaldia bukatzeko, puxiken gainean jauzi egin eta hautsi egiten dituzte. Irudiak eta edizioa: Luis Fernando Gonzalez. Zuzendaria eta ekoizpena: Emilio Xabier Dueñas. Hernani, 2013-02-09. (c) E-X Dueñas - Santurtzi, 2013.

Muskildako Ama Birjinaren omenez Otsagabian ospatzen diren iraileko Ama Birjinaren festetan, dantzariak festaren egiazko protagonista eta festaren gidariak bihurtzen dira eremu publikoan. Dantzari hauentzat, festa, beren lan koreografikoari dagokionez, ofizialki hilaren 7an arratsaldez hasten da. Taldea osatuta eta kaskainetak dantzatuz Kofradiaren maiordomoaren etxeruntz abiatzen dira, Blankoako plazaruntz, eta bertan dantzen errepertorio osoa dantzatuko dute, dagoeneko iluntzen hasita dagoenean. Biharamunean, herri osoa Muskildako Ama Birjinaren Santutegira igotzen da, mezara joateko, baina baita dantzarien lanak ikusteko. Tokia mugatua da eta jendetza biltzen da, baina gaita eta danborren erritmora dantzariek beren dantzak egiten dituzte. Ondoren, Ama Birjinaren irudia ateratzen da, Santutegiaren inguruan eraman eta eukaristia ospatzen da. Arratsaldean, dantzariak, berriz ere, maiordomoaren etxean biltzen dira. Oraingo honetan, 2012 urtean, adin desberdinetako bost dantzari talde elkartu ziren, eta beste horrenbeste gaitero talde. Musika eta festak kaleak hartu zituen bezperetara joateko, eta plaza, leporaino beteta, ikuskizun erraldoiaren eskenatoki bihurtu zen. Dantzak banan-banan egin ziren. Makila-dantzen ostean, pañuelo edo zapiaren txanda dator, eta mozkorraldia bezala alde batera eta bestera dabilen hainbat hankatako intsektuaren sigi-sagako joan-etorriak ikusleen barre algarak eragiten ditu. Bukatzeko jota. Bitxia jota, mugimendu geldoa eta airera botatzen diren ostiko biziak uztartzen dituena, auzokoek plazaren lau aldeetatik dantzariak adoretzen dituzten bitartean. Ohitura bete da beste urte batez. Denboraren iraganean parte hartzaileak eta ikusleak aldatzen joango dira, baina dantzak eta musikak herri nortasuna markatzen jarraituko dute. Ibilbideetan egindako dantzak: Pasacalles. Plazan eta Muskildako Amaren Santutegian egindako dantzen ordena: Emperador, Katxutxa, Danza, Modorro, El Pañuelo, Jota. Otsagabia, 2012-09-07 eta 08. Irudiak eta edizioa: Luis Fernando Gonzalez. Zuzendaria eta ekoizpena: Emilio Xabier Dueñas. (c) E-X Dueñas - Santurtzi, 2012.

Lizartzak inauteriak 1994. urtean berreskuratu zituenetik, urtez urte, inauterietako aste ofizialaren aurreko larunbatean, goizez, dantzariek, txantxoek eta txistulariek baserrietan aritzen dira, herriko dantzak eskainiz. Garai batean bezala, jakiak eta dirua biltzen dituzte, festa helburu dutela. Baina 2013 honetatik aurrera, dena ez da berdin, zerbait aldatu da. Berreskuratze eta mantentzeren bultzatzaile nagusietako batek, herriko eta familiako tradizio aberats baten oinordekoak, Iñaki Zubeldiak, bere arima mendian utzi du. Bere oroitzapena gogora etorriko zaigu herriko dantzan ikusten ditugun bakoitzean. Baita bere estilo kementsu hura ere, Dantza Sokan aurreskulari aritu zen azken aldietakoa. Grabaketa honetan ageri diren dantzak, baserrietan: 1. Etxe dantza. 2. Bigarrena. 3. Paseoa. 4. Lehenengoa. 5. Bigarrena. 6. Ostiko dantza. 7. Jota. 8. Arin-arin. Lizartza, 2012-02-11. Irudiak eta edizioa: Luis Fernando Gonzalez. Zuzendaria eta ekoizpena: Emilio Xabier Dueñas. (c) E-X Dueñas - Santurtzi, 2012.

Ilarduia, Egino eta Andoin, Arabako hiru herri txiki hauetan berreskuratutako inauteriak lehen mailako ospakizuna bihurtu dira. Gerra Zibilaren aurretik zeuden mozorro mota guztiak biltzea lortu dute eta ekitaldia dantza tradizionalen eta koreografia berrien bidez indartzea. Ibilbidea Ilarduian hasten da, segidan Eginora jarraitzen du eta Andoin-en bukatzen da. Lehenengoan etxez etxe bisitan joaten dira eta zenbait jaki oparitzen dizkiete. Une horretan "Lastozko gizona" ateratzen dute asto baten gainean. Horrela, segizio zaratatsua Eginora abiatzen da eta bertan dantza gehiago egiten dira. Txokolate beroa hartu eta "Lastozko Gizona" bi mozorrok tiratzen duten gurdi baten gainean jartzen da. Andoin-en bukatzen da ibilbidea, panpina errez eta suaren inguruan dantzatuz. Asparrena, 2012-02-04. Irudiak eta edizioa: Luis Fernando Gonzalez. Zuzendaria eta ekoizpena: Emilio Xabier Dueñas. (c) E-X Dueñas - Santurtzi, 2012.