Santakrutzak 2011: Ezpatadantza osatuz doa

Andoain Dantzan amaitu eta berehala Santakrutzen atarian jarri gara. Etenik gabe zabiltzate lanean...
Jon Iraola Treku. Udaberria, uda..., giro ona hasten denean dantza saioak izaten dira han eta hemen. Pozik gaude, erritmo onean, poliki eta letra onez idatzi nahi baitugu talde honen historia. Ez dugu eredurik izan, ez dugu talde heldurik izan aurretik erreferentzia gisa herrian, eta orain pixkanaka eredu bihurtzen ari garen honetan, dinamika polita eman nahi diogu taldeari.
Mugitzen hasi gara eta herrian dantzarekiko sugar hori piztu nahi dugu.

Basteroko bi saio haietatik zein ondorio atera dituzue?
J.I.T. Nik bi ondorio nagusi azpimarratuko nituzke. Lehena, Andoainek sekulako harrobia duela dantzarako. Urkik horren erakustaldia egin zuen Basteron. Orain herriak Urkiri horri eutsi diezaiokeela erakutsi behar diola deritzot. Dena ez dela futbola, eskubaloia..., aukera ugari dago Andoainen eta Urki aukera horietatik beste bat gehiago da, indartsu datorrena.
Bigarren ondorioa, Urki talde indartsua izatera irits daitekeela da. Ostiraleko saiorako oso larri ibili ginela aitortu behar dut. Azken orduko entseguak, asistentzia falta denon aldetik..., eta hala ere, emanaldi duina eskaini genuen. Horrek bere alde ona eta txarra du. Baina ezin gara autokonplazentziara mugatu. Dantzariok entsegu gutxirekin emanaldi duina egiteko gai garela pentsatzeko arriskua dago. Zabarkerian erortzeko arriskua dago, oraindik ordea saihesten ari garen joera bat da.
Ez du, hala ere, ezkorra izan nahi. Lan gutxi eginez ikuskizun hori egiteko gai izan ginenez, zer egiteko gai izango ginateke sasoi betean egongo bagina? Apirilaren hasierako saioak niri behintzat lanean jarraitzeko gogoa eman dit: gauza berriak ikasteko, Urki indartzeko..., eta uste dut taldeko gehienok ere horrela pentsatzen dugula, zorionez.

Jendetza jarri duzue dantzan. Sasoiko dago Urki.
J.I.T. Horrela ikusten da kanpotik, eta egia da. Ezin gara kexatu azken urtean taldea hartzen ari den indarrarekin eta herriak taldeen ekintzatan duen parte hartzearekin. Askotan behar izaten dugu bultzadatxoa, gauza asko egiten lehenak garenez, erreferentziarik ez dugunez, zalantza asko izaten baitugu. Orokorroean orain arte ezin gara kexatu, herritarron bultzada eta laguntza jaso dugulako. Babes horrek zalantzak uxatzeaz gain, Urki berari indarra ematen dio.
Lanerako gogoa dago, herriari gauzak eskaintzeko grina. Garrantzitsua da norbera bere buruarekin gustura aritzea, horrela gozatzen baita dantzan, eta Andoain dantzarako toki ezin hobea da jendearen onarpena erabatekoa delako. Dantzaria gustura eta dantzazaleak ere bai, hortaz. Horrek jendea guregana hurbiltzen du, jendea "oinak airian" jartzeko gogoz dago eta gu irakasteko, gauza berriak proposatzeko..., dantzarako prest gaude azken finean.

Erraldoiak eta buruhandiak, Urki dantza taldea... non gehiago ikusiko dugu Jon aurtengo jaietan?
J.I.T. Neronek jakingo banu! Txalaparta jo behar dudala badakit, larunbat goizez. Eta koadrilen egunean ateratzeko ohitura ezin da galdu. Hortik aurrera, batek daki. Normalean egunean bertan programa eskutan nora joan eta nondik ibili erabakitzekoa naiz ni. Zenbait gauzatan parte hartu eta antolakuntzan lagunduko dut, ahal bada. Txosnatan ere txandaren bat egingo dut. Jaietan hobe gauzak irteten diren bezala egitea, eta ez aldez aurretik pentsatuz.

Santakrutzetan zer da bereziki bizitzea gogoko duzuna?
J.I.T. Santa Krutz jaiak badu beste festa askok ez dutena: herriaren parte hartzea. Andoaindarrak ikusle izateaz haratago festaren parte gara. Aukera asko  dago bakoitzak bere ezaugarriei egokitutako ekintzatan parte hartzeko: kros herrikoia, erreka jaitsiera, erromeriak...
Jai hauetan gakoa parte hartzea da, ondo pasa nahi izanez gero menua hartu eta bakoitzak zer jango duen aukeratzen du, horrela asetzen da bat Santakrutzetan. Lastima dieta egin behar izaten dela hurrengo urtekoak heldu arte.

Gauez ala egunez, noiz bizi behar dira jaiak?
J.I.T. Nekatu bitartean bietan ahal bada, batzuk lana eta ikasketak direla ezin baitute, ez gauez ezta egunez ere irten. Nik egun eta gau guztietan ikusi dut gustuko zerbait, beraz, harat eta honat ibiliko naiz betiko lez. Aurretik aipatu bezala, Santakrutzetan aukera asko dago eta norberak ikusi behar du zeri heldu. Gauez ala egunez herria jai giroan jartzea dugu xede denok eta horretan ahaleginduko gara andoaindarrak. Gora Santakrutzak!