"Oroitzen naiz", Malandain balleta eta EKEren arteko lankidetzaren emaitza gogoangarria

"Helburua ez da sorkuntza honen bitartez nolabaiteko omenaldi baten eskaintzea, ez eta nostalgiaz beteriko begirada bat ekartzea bakoitzak ezagutu duen ibilbidearen gainean, baina haien gizatasunaren sakontasuna agerraztea" esplikatu du Mizel Theret obraren aurkezteko.

"Dantzarien gorputzaren zahartzearen gaia, gorputzaren memoriarena bezainbat, sorkuntza hunen muinean kokatuko dira" gaineratu du koregrafoak.

Dantzarien aukeraketatik harago doan omenaldia da Theretena; izan ere, protagonista bakoitzaren izaera koreografian agertzen da. "Diren bezala hartu ditut. Esaterako, Jean beti bere txapelarekin ezagutu dut eta hori eszena bat egiteko baliatu dut. Koldoren ibilbide klasikoa ere agerian gelditzen da koreografian".

Ibilbide zabal eta nabarmena izanik hiru protagonisten izaera ere mintzagai da koreografian: "Gaitzeko pertsonalitatea badute eta hori ere ikusten da taula gainean. Hori ez da usaiazkoa gaur egun, beraien jendetasuna agerikoa da".

Dantzari handi hauekin egindako lanaren garrantzia azpimarratu nahi izan du koreografoak. "Lan honek ondorio bat izango du, hemendik aurrera dantza ulertzeko manera ere bestelakoa izanen dut".

Dantzariek ere koreografoari egindako lana eskertu nahi izan zioten. "Mizelek sentitzeko eta sortzeko begia eta ausardia izan du", baieztatu du Koldo Zabalak. Jean Nespriasek ere koreografoak elkartzeko eman dien aukera eskertu du: "Elkartu eta ezagutzeko aukera eman digu".

"Pieza garratza da batzuetan eta arrunt argia besteetan, jendetasunez betea. Itxaropenez beteriko pieza da", laburbildu, bere aldetik, sorkuntzaren sortzaileak.

Film bat ere egina izanen da ikuskizun honi buruz. Caroline De Otero eta Catherine Guillaudek entsegu guztiak filmatu dituzte eta publiko aurrean eginen diren antzezpenak bilduz film bat osatuko dute. Film osoa estreinatu baino lehen aurrekari bat aurkeztuko dute abendurako.

Dantzarien aurkezpen labur bat
Philippe Oyhamburu ( 1921 ) dantzari, koregrafo, abesbatza buru, irratilari eta konferentzialari gisa, haren bizitza guzian zehar euskal kulturaren ezagutarazteko lanean aritu da. Olaeta balletan eskusoinulari eta gero dantzari izanen da zuzendari bilakatu eintzin. Etorki balleta eta abesbatzaren buru zelarik, zonbeit hamarkadaz mundu itzulian kurritu da. 1940. urteetan euskara ikasi zuen eta garai huntan euskal kulturaz eta euskal arazoaz konferentziak emaiten hasi zen.

1940 hamarkadaren bukaeran Eusko Ikaskuntzen Nazioarteko Sozietateko idazkaria bilakatu zen. Baita ere, liburu ugariren autore izan da Oyhamburu: "L'irreductible ph�nom�ne basque", "Zoinbat hitz euskal dantzez, l'esth�tique dans la danse basque", "Euskal deituren hiztegia", "Euskadi pays des Basques", "Dictons sagesses et proverbes basques"... Jarduera artistikoekin batera irratigintzan ere aritu da.

Jean Nesprias (1927 ) dantzari, koregrafo eta txistulari famatua da. Haren gaztetasunetik euskal dantza hedatzen eta gizarteratzen ari izana da eskola eta elkarte munduetan. 1940tik 1945ra� Jean Segundo de Olaetaren ikasle izan zen. 1943an, "Ohidurak" Euskal Herriko dantza eta musika lehen eta bigarren mailako eskoletan irakastea xedetzat duen kultur elkartea sortu zuen. 1000 dantzariz gorako topaketak antolatu zituen.

1963an, Orai bat balletarekin Europa eta munduko beste herri askotan ibiliko da festibala esberdinetan parte hartuz. 1971tik eintzina, Nespriasek lehen nazio arteko folklore festibalak antolatzen ditu Baiona, Biarritz eta Iruñean besteak beste.

Dantzari, koregrafo eta pedagogo den Koldo Zabalak ( 1936 ) haren bizitza osoa dantzari eskaini dio. Euskal dantza tradizionalari formatu ondoren, dantza klasikoa ikasi zuen, garaikideari lotu eintzin. Oldarra balletan parte hartu du. Taldeak bira andana burutuko du Europa, Estatu Batuak eta Ertamerikan zehar.

1983an, dantza klasikoko Gaitasun Agiria lortu ondoren, erakasle gisa sartu zen Brive hiriko eta berantago Baionako Kontserbatorioetan.