Jende askori eta herri oso bati aldatu zion bizitza Francisco Franco diktadorearen heriotzak, duela 50 urte azaroaren 20an. Ezer ez zen berdina izango orduz geroztik, izango zena ziurgabea zen arren: eraikitzeko zegoen. Giro oso bat zuen bultzaka une hark, korronte asko norabide berean bidea zabaltzen hasita, presa zabaldu zain. Halaxe izan zen Villabonan ere: bilera baterako hitzordua zuten jarrita zenbait gaztek, dantza taldea martxan jartzeko asmoz.
Bai, Arias Navarroren irudi hark dantzarako gogoa edonori piztu zion ziurrenik, baina dantza talde bat eratzea ez da dantza egitea soilik. Bada herri bateko kultur mugimendua egituratzea, lantzea, transmititzea; bada eraldaketa indar bat. Jauzi bat egin daiteke aurrera, egin daiteke gorantz: erortzean lurra desberdin hartzen du gorputzak; jauzi hori kolektiboa bada, zoruan eragiten du. Horixe egin zuten dolu eguna bileran pasa zuten gazteek: euren pausoentzat lur bat asmatu.
Jende askori eta herri oso bati aldatu zion bizitza Francisco Franco diktadorearen heriotzak, duela 50 urte azaroaren 20an. Ezer ez zen berdina izango orduz geroztik, izango zena ziurgabea zen arren: eraikitzeko zegoen. Eta gaur egun ezagutzen dugun Euskal Herria ez zatekeen berdina izango egun hartan hilberria eman ez balitz, baina Villabona ez zatekeen berdina izango bizirik jarraitu balu ere. Dantzatzen duen herria ez da inoiz hilko entzun izan dugu, baina dantzatzea eta dantza talde bat sortzeko hautua egin duen herriak bizitzea erabaki du. Ez hiltzea eta bizitzea bi mutur dira, hari fin batek lotu arren.
«'Dantzatzen duen herria ez da inoiz hilko' entzun izan dugu, baina dantzatzea eta dantza talde bat sortzeko hautua egin duen herriak bizitzea erabaki du»
Hari fin batek lotzen ditu efemeride estatala eta herrikoia. Duela 50 urte, gauzak aldatzen hasi ziren. Gazte haiek Amasa-Villabona bizi baten aldeko hautua egin zuten 1975eko azaroaren 20 hartan, eta behin eta berriz berretsi gerora, azaroaren 14ko astekarian irakurri daitekeen bezala. Soka horri helduta oreka aurkitu dugunon izenean, eskerrik asko eskuz esku helduleku hori pasa diguzuen guztiei.
Soka horri segika iritsi da herria eta gutako bakoitza dena izatera. Gure pausoentzat lur emankor bat aurkitu dugu haien lorratzean. Segi dezala bideak, soka(dantza) horretan lurra mugituz, korrontea eraginez, mende erdiz ereindakoa ugalduz. Hari horri tiraka aro berriak josiko dira; ez gara gogoratuko non geunden gertatu zenean, baina beti jakingo dugu gertatu zelako gaudela gauden tokian.
