Dokumentuaren akzioak
Maule-Lextarreko biztanleak arduratuko dira aurten maskaradak antzezteaz
Zuberoako hiriburuan bertan emango dute aurrena otsailaren 3an
Aurreneko emanaldia otsailaren 3an eskainiko dute, Lextarreko plazan
eta larunbatez, nahiz eta usadioaren arabera igandea izan maskaradaren
eguna. Aurrenekoa ez ezik, azkena ere -apirilaren 21ean- larunbatez
emango da, baina igandez bisitatuko dituzte gainerako herriak. Hamaika
hitzordu daude jada finkatuta, baina bada tartean asteburu libreren
bat, eta baliteke egitaraura beste herriren bat biltzea. Historian oso
atzera egiteak bestelakorik erakusten ez badu, aurreneko aldiz arduratu
da Maule-Lextarre euskal herri antzerkiaren laginik oso eta
berezinenetakoa urtebeteko lozorrotik ateratzeaz.
Bertan gozatzekoa
Egin
izan dira maskaradak Zuberoatik ateratzeko saio arrakastatsuak, baina
esperientzian murgiltzeko ez dago tokian tokikoaz gozatzea bezalakorik,
nahiz eta kanpotik doanari ez beti erraza gertatu begien aurrean duenaz
jabetzea.
Europako azalpen folkloriko aberatsenetakoa da adituen
ustez maskarada. Dantza, musika, kantuak eta antzerkia uztartzen ditu,
eta antzezleen eta ikusleen arteko mugak ere ezabatzen ditu, festara
biltzeko aukera ugari baitute guztiek. Iraupenari dagokionez ere zabala
eta luzea da maskarada. Barrikadak ematen dio hasiera goizeko 10etan,
eta maskarada bera bazkalondoan egiten da, 16etatik aurrera. Tarte
horretan, batez ere arratsalde partean, ondo neurtutako egitaraua
jarraitzen du maskaradak, dantzak, jauziak eta koplak tartekatuz.
Bi
talderen arteko liskarretan oinarritzen da esanahien aldetik ugaria den
ikuskizuna. Gorriak daude batetik -bertakoak-, dotoreak jantzietan eta
dantzan. Beltzak dituzte parean -kanpotarrak-, askoz ere zarpailagoak
itxuraren eta dantza egiteko moduaren aldetik. Bi talde horietan
lerratzen dira maskaradako pertsonaia nagusiak. Gorrien taldeko kide
dira, besteak beste, maskaradako aginte gorena duen Jauna eta
ikuskizuneko dantzari trebeenak: zamaltzaina, gatüzaina, entseinaria...
Beltzen artekoak dira xorrotxak -bi emakumek egingo dute lan hori
aurten estreinakoz- buhameak eta Kabanak gidatzen dituen kauterak,
Pitxu jostalaria barne. Eta beste...
Maskarada emateko talde
zabala behar da, eta horien kopuruaren arabera ere aldatzen da
pertsonaiena. Aurten, hogeita hamar lagun dabiltza lanean otsailaren
3tik aurrera -barantailaren 3tik aurrera, zubereraz-, Zuberoan barrena
bertako kulturan eta ohituretan sustrai sakon eta bizi-biziak dituen
maskarada zabaltzeko.
EGUTEGIA
Otsailaren 3an: Maule-Lextarren (Lextarreko plazan)
Otsailaren 11an: Atarratzen.
Otsailaren 18an: Garindainen.
Martxoaren 4an: Gameren.
Martxoaren 11an: Barkoxen.
Martxoaren 18an: Altzürükün.
Martxoaren 25ean: Arrokiagan.
Apirilaren 1ean: Urdiñarben.
Apirilaren 8an: Hokin.
Apirilaren 15ean: Larrainen.
Apirilaren 21ean: Maulen (Maule gaineko pilotalekuan).
Dokumentuaren akzioak