Itsasotik dantzaz

Kritika, Dantza

Lekeitioko kale-antzerki jaialdiaren aspaldiko ohitura da festibalerako bereziki sortua den ikuskariren bat ekoiztea, eta aurten ere hala izan da Sarritsasoa lanarekin, Dantzaz konpainiaren zuzendaritza artistikopean.

Izenak berak dioen bezala, proiektuaren asmoa zen itsasoaren presentzia nagusia eta Sarrionandiaren indar poetikoa batzea, eta emaitza ikusita, bete-betean asmatu dutela esan dezakegu. Eguneko argia bere azkenetan zegoela heldu ziren naufragoak itsasotik, herriko arraunlariek batel handi batean ekarrita, eta, lehorreratu orduko, dantzaren misterioari ekin zioten, banaka gehienbat hasiera batean, bikoteka gero, eta giza multzo indartsuak sortuz beranduago.

Kale-ikuskizun bati ezinbestean dagokionez, pisu handia hartu zuen jarduera fisikoak Josu Mujikak diseinaturiko koreografia konplexuan, eta dantzariek aukera ederra eduki zuten beren gaitasun itzela frogatzeko, jakitun zirelako hondarraren sendotasun falta eta jantzi ederretan hartutako ura arazo iturri izan zitezkeela mugimenduaren zehaztasunean. Hala ere, eta esandako zailtasunak gaindituta, maila bikaineko keinu-garbitasuna eta barne-energia erakutsi zuten uneoro, eta gero eta harrotuago zegoen harea ez zen oztopo izan dantzarien fintasunaz gozatzeko.

Soinu-bandako kanta bakoitzak eta ikusleen txaloek ezarritako etenek zaildu egin zuten lanaren osotasunaz jabetzea, baina proposamenak bazituen beste alderdi aipagarri batzuk, eta haien artean bereziki polita izan zen zuriz jantzitako umeen parte-hartzea, Gernikako bonbardaketatik edota gaurko miserietatik ihes egindako naufrago metaforikoei kontsolamendua emanez eta, beharbada, biziberritzea ere ekarriz. Lekeitioko Karkabia taldeko dantzariak ere naturaltasunez integratu ziren koreografiaren planteamenduan, eta Dantzaz-eko kideekin batera itsasoratu ziren, apal-apal eta oinez, hildakoen omenez piztutako kandelak ur gainean utzita eta, Sarrik esan bezala, «olatuak betazalen moduan ixten ziren» bitartean.

Arratsaldeko egitarauak Japoniako Ojarus bikotearen umore naif eta samurrarekin jarraitu zuen, eta gauean su-ikuskizun ahalmentsua eskaini zuen Herri Katalanetako ScuraSplats talde beteranoak, munduko botereak euskaraz kritikatuz eta, zelan ez, emozioz, kez eta txinpartez zipriztinduz Lekeitio zaharreko kale eta bazter guztiak.