Hiru txistulari handiri esker ona

Kontuan izan behar da tradizio handiko aldizkaria dela, 200. aletik aurrera doalarik. 1928an sortua, frankisko garaian debeku luzea izan zuen eta badira hamarkadak hiruhilabetekari moduan plazaratzen dela.

Urretxuko ekitaldiak gaur hasiko dira, hala ere. Iluntzeko 8etan, Donostiako Udal Txistulari Taldeak kontzertua eskainiko du Labeaga aretoan, Jose Ignazio Ansorena zuzendari izango duelarik.

Omenaldi ekitaldia, berriz, bihar izango da, eta Urretxuko kaleetan goiz eta arratsaldez entzungo dira txistu doinuak.

Javier Hernández Arsuaga

Biharko omenduetako bat, hiruretan zaharrena -70 urte ditu-, Javier Hernández Arsuaga da. Donostian jaioa, txistu ikasketak Isidro Ansorenarekin burutu zituen, Donostiako Kontserbatorioan, gero hango irakaslea izan zelarik. 1965etik 1975era bitartean Donostiako Udal Txistulari Taldearen zuzendari izan zen. Elkarteko kide 1956an egin zen eta orain ere lanean ari da: Andoaingo Txistulari Taldeko zuzendaria dugu.

Txistulari Elkartearen 'Txistulari' aldizkarin lan asko egin zuen. Besteak beste, bi monografia, bata Hilario Olazaran zenari eskainia, bestea txistu eta abesbatzarako doinuen bilduma. Denbora luzean atal baten ardura izan zuen, 'Apuntes sobre la música publicada en este boletín' izenekoa, alegia. Gainera, Donostiako Txistu Talde Esperimentala sortu zuen, Javier Escuderorekin batera.

«Orain tresna hau askoz hobeto fabrikatzen dute eta goi mailako musika egiteko balio du. Balore tradizionalak ez ditugu galdu behar: aire herrikoiak jotzen jarraitu behar dugu eta dantzari lagundu. Bada kezkatzeko moduko datu bat: txistua ez da kalean lehen adina entzuten; lehen, edozein auzotako jaietan entzuten zen, orain ez».

Sabin Bikandi

Sabin Bikandi askoz gazteagoa da. Orain 44 urte ditu. Galdakaon jaioa, orain Zaratamon bizi da. 'Txistulari' aldizkariaren zuzendari izan zen 1993-95 urteetan. Goi mailako ikasketak Donostiako Kontserbatorioan egin zituen, eta etnomusikologiakoak Londreseko Unibertsitatean. Doktoradutzako tesia Alejandro Aldekoa bizkaitar txistulariaz egin zuen.

Txistu ikasketak bukatu ostean Axlor taldea sortu zuen, barroko garaiko musika eta abanguardia uztartzen zituena. Talde horrek disko bat argitaratu zuen 90eko hamarkada hasieran.

Azken urteotan, berriz, herriz herri ari da Aiko taldearekin, musika eta dantza tradizionalak proposatuz; erromeriak antolatzen, azken batean. «Erroetara bueltatu naiz. Garai batean, uste nuen soluzioa zela txistuaz Vivaldiren doinuak jotzea. Konturatu naiz nire tokia dantzan dagoela, Alejandro Aldekoak bezala, jendeak dantza egin dzean jo behar dudala, kalera itzuli behar dela, danbolinteroa izan behar dela: esku batean txistua, bestean danborra», adierazi digu.

«Ni baikorra naiz -jarraitzen du-. Beste musika-tresnekin konparatuta miraria gertatu da. Pentsaezina da klarinete jotzaileen elkarte bat egotea bere aldizkari eta guzti, adibidez».

Txomin Agirregomezkorta

Txomin Agirregomezkorta Perez Pasai Donibanen jaioa da eta, lehenbizi, Iñaki Otaño izan zuen txistu irakasle, herrian bertan. «Beti esaten dut gero atabalari bat izan nuela irakasle, irakasle handia, ofizioa erakutsi baitzidan: Alberto Urkijo, alegia», esan digu. Gero Donos- tiako Kontserbatorioan egin zituen goi mailako ikasketak. Informa- tikako lizentziatura ere egin zuen eta badira urte batzuk Donostiako Santo Tomas Lizeoan ari dela lanean informatikako ira- kasle.

1994tik 1998ra bitartean Donostiako Udaleko Txistulari Taldeko zuzendari izan zen. Azken urteetan oso ezagun bihurtu da talde handietako kontzertuetarako prestatutako moldaketengatik. Donostiako iazko Aste Nagusirako, adibidez, Pier Paul Berzaitzen hiru doinu moldatu zituen, Udal Txistulari Taldeak jo zitzan.

Agirregomezkorta ere baikorra da musika-tresna honen egoeraz: «Txistua ez dago gaizki. Eta txistulari onak asko dira. Ekitaldi pila bat antolatzen da -kalekoak eta barrukoak- eta grabazioak ere sekula baino gehiago egiten dira. Gure elkartea, berriz, bizi-bizia dago, eta web orria da horren froga. Badakigu, txistulariok ez gara izarrak eta horregatik hedabideek esaten dute ez gaudela oso egoera onean. Zera gertatzen da: kalea izan da gure inguru naturala eta orain kalea ez dago behar bezala: bateko, zarata dago; besteko, goizetan jende gutxi dabil; lehen, jendea goizeko 8etako mezatara joaten zen, orain berandu ateratzen da etxetik».

EKITALDIAK