Gorputzak nora ezean

Asier Zabaleta koreografoak sorturiko 'Where is my Mind?' lan berria estreinatuko du Fueradeleje taldeak, bihar, Uharten

Ezkerrera begiratu, eskuinera gero, urrats batzuk aurrera, eta une batez galduta diruditen arren, nora ezean, elkarrekin hasi dira dantzan Mirian Ramirez eta Fueradeleje dantza taldeko Iñaki Fortun, Virginia Oroz eta Marisa Vera dantzariak. Hasi da musika, eta Pixies taldearen Where is my Mind? kantuaren hotsetara mugitzen dituzte gorputzak orain, simetrikoki kasik, Uharteko Arte Garaikideko Zentroaren aparkalekuan (Nafarroa). Gune hori hautatu dute Asier Zabaleta koreografoarekin batera sorturiko ikuskizuna erakusteko, autoa eta guzti.

Azken entseguak dituzte, eta auto horiek ikuskizunean nola sartu pentsatzen ari dira, jaso berri dituzten oinetakoetara ohitzen, beren urratsak lur irristakorrera egiten. Bukatu da musika, eta une batez berriz ere nora ezean bezala mugimenduan jarraitu ondoren, gelditu dira gorputzak. Nafarroako dantza taldeak bihar estreinatuko du sorkuntza, 20:00etan. Martxoaz geroztik Uharteko zentroan dantzari buruz antolatutako bi erakusketen itxiera ekitaldia izango da.

Nora eza da ikuskizunaren oinarrian dagoen ideia. Pixiesen kantuaren leloak dioen bezala, «non dut burua?», galdetzen diote beren buruei dantzariek. Gaztaroan izan eta gerora bete ez diren asmoez ari da Zabaletak sorturiko koreografia, lehen urratsa bultzatu zuen hasierako amets hartaz, eta haren gainbeheraz. Antzerki-dantza ikuskizuna izatera heldu gabe, hitzak eta dantza nahasten dira Where is my Mind? lanean. Marisa Verak obra prestatzen ari zirela entsegu batean botatako esaldi bat da konstanteetako bat: «Ez nago nora ezean ibiltzeko egoeran».

Zabaletaren gidaritza

«Geure buruari begira jarri gaitu Zabaletak», dio Verak, «eta aberasgarria izan da hori dantzarentzat». Hasiera batean zituzten ametsei eta egun dauden egoerari buruzko testu bana eskatu zizkion Zabaletak dantzari bakoitzari, eta horien gainean joan da koreografia eraikitzen. «Jasotzen zuenaren arabera eman dio forma dantzari», azaldu du Mirian Ramirezek.

Nolabaiteko elkarlana izan da. Ekainaz geroztik aritu dira Zabaletarekin lanean, Uharteko zentroan bertan. Zabaletak gidak eman, dantzariek gorputzarekin eta mugimenduekin esperimentatu, eta hala joan da ikuskizuna egitura hartuz, Iñaki Fortunek adierazi duenez. «Pauta batzuk markatzen zizkigun Zabaletak, eta haien arabera inprobisatu egiten genuen. Mugimendu eta keinu horiek moldatu egin ditu berak gero, gure esperientziak ere kontuan hartuz, eta prozesu horretatik atera da dantza ikuskizun osoa».

Verak esandakoari eta egiten dituen keinuei erantzuten diete beste dantzariek ikuskizunean, Pixiesenaz gain, 1999. eta 2000. urteetan Bartzelona egindako Sonar jaialdiko musika ere entzuten da. Nora ezean dirudite batzuetan denek, banaka, lurrean, hormetan, airean zerbaiten bila ariko balira bezala, baina elkartu ere egiten dira batzuetan. Batak bestearen buruan eskua jarri, eta eskumuturraren keinuaz beste dantzariaren gorputz guztian eragiten du mugimendua halakoetan; elkarri lotuta baleude bezala, gorputz bakarra balira bezala, uneka.

Hainbat espaziotan entseatu dute ikuskizuna uztailetik hona, baina aste honetan hasi dira benetan erabiliko duten gunean dantzatzen; aparkalekuan. «Ikaragarria da», dio Virginia Orozek, «baina badirudi gune hau espresuki gure ikuskizunerako eraiki dutela!».

Kale eta antzokietarako

Aste honetan heldu zaizkie Karlota Laspalas diseinugileak eginiko oinetako eta arropak ere. Oinetakoetara ohitu nahian dabiltza, horregatik, eta jantziei azken konponketan egingo zain. Beltzez jantzita ari dira entseatzen. Publikoa ere badute. Zeharka begiratzen ditu jendeak aparkalekuan dantzan ari direla. Pozik hartzen dituzte, Orozek dioenez. «Hori da gure asmoa, antzoki batera dantza ikustera joango ez litzatekeen jendea erakartzea, eta dantzara hurbilaraztea».

Bi formatutan prestatuko dute ikuskizuna. Bihar arte zentroaren aparkalekuan ikusi ahal izango dena izango da bat, motzena, kalerako prestatutakoa. 25 minutuko iraupena izango du, baina izango da bertsio luzeago bat ere antzoki eta gisako guneetarako. 50 bat minutuko iraupena izango du bertsio horrek, eta urrian hasiko dira haren prestaketekin dantzariak, berriz ere Zabaletarekin batera. Fortunek azaldu du iraupen ezberdinen zergatia: «Bihar aurkeztuko dugun ikuskizunak Marisaren [Veraren] esperientzia du oinarrian, batez ere, baina bertsio luzean lau dantzarion errealitatea izango da taularatuko dugunaren oinarria». Bideo emanaldiak ere izango dira antzokietarako prestaturiko moldaketan.

Iaz prestatu zuen bere lehen ikuskizuna Fueradeleje dantza taldeak, eta aurten Zabaletaren koreografia bat estreinatzea apustu handia izan omen da. «Handitzeko, ikasteko eta hobetzeko beharra geneukan», dio Fortunek. «Arriskatu egin nahi genuen». Nafarroako Gobernuaren diru laguntza izan dute 30.000 euroko aurrekontua duen ikuskizun hau prestatzeko, eta egoitza artistikoa izan dute Uharteko arte zentroan.