Gamere-Zihigak plazaratuko ditu maskaradak, otsailetik maiatzera

11 agerraldietan lehena otsailaren 10ean gertatuko da Zihigan eta azken plazaratzea, berriz, Gamaren izango da, maiatzaren 5ean

Pentsatua zenetik urte baten berantarekin, baina aurten bai Zuberoan zehar ibili behar lukete Gamere-Zihiga herriko gazteriak paratu dituen maskaradek, dena ondo doalarik bederen. Zuberoako ihauteri berezi horien lehen agerraldia Zihiga auzunean gertatuko da, otsailaren 10ean, eta azken plazaratzea, berriz, Gamere herrian, maiatzaren 5ean. Bi horien artean, Zuberoako bederatzi herriren gonbidapena onarturik, guztira 11 agerraldi egingo dituzte Gamere-Zihigako maskaradakariek. Jelkaldi gehienak Atharratzeko kantonamenduan egingo dituzte, bederatzi orotara, eta bi bakarrik Mauleko kantonamenduan, zehazki Barkoxen eta Arrokiagan. Zuberoako antzinako lurralde antolaketari erreparatuko bagina, ohartuko ginateke Gamere-Zihigako maskaradak Basabürüa eta Arbailla eskualdeetan ibiliko direla eta ez aldiz Pettarrean. Izan ere, gutxik dakite, baina, gaur egun Mauleko kantonamenduan sartuta dauden arren, Arrokiaga Arbaillan zen, eta Barkoxe Basabürüan.

Gamere-Zihigak iaz eman beharrak zituen maskaradak, 2002. urtean paratu zituen azkenengo haietatik hamar urte igaro ondotik. Alabaina, herrian izandako gertakari larri batengatik, maskaradak bertan behera uzteko erabakia hartu zen. Urte baten lehen, 2011n beraz, han ere jazotako beste gertaera latz baten ondorioz, Santa Graziko herriko gazteriak ematen hasi zituen maskaradak ziren garaia baino lehen hortxe bertan gelditu. 2012an Gamere-Zihigak bertan behera utzi ondoren, esan izan zen Santa Grazik hartuko zuela berriro lekukoa. Azken batean, haatik, atzera egin zuten, eta Zuberoako ikastolako ikasle ohiak izan ziren ororen buru lekukoaren hartzaile. Horiek denbora oso gutxi izan zuten prestaketen egiteko, eta apirilean egindako bost agerralditara mugatu ziren.

Aurten bai, Gamere-Zihigaren txanda izango da, eta Arbailla mendialde altzoko herriko gazteria maskaraden ohiko joko egiteak eta dantza emanaldiak ikasten ari da azken hilabeteotan. Denak prest egongo dira, zalantzarik gabe, otsailaren bigarren igandean maskarada hauen lehen agerraldirako, Zihigako plaza politean. Maskaradetako pertsonaia nagusietako joko egileak aipatzearren: kauteren buru kabana handia izango da Mathieu Tauzin; kautere adarjotzailea, pitxu, Michel Garikoitz izango da; buhame jaunaren karguan arituko da Benoit Tauzin; eta biarnesez hitz egiten aritzen diren kerestuak izango dira Jean-Marie Ager eta Gillen Etxebest.

Aurtengo maskaraden ezaugarri nagusietarik izango da jaunaren ezpata zorrozten duten eta joko egite zatien artean kantu laburrak ematen dituzten xorrotxak bi neska izango direla, zehazki Justine Ager eta Maider Larrori. Hori ez da lehen aldikotz gertatuko, haatik, Maule-Lextarrek 2007. urtean eman zituen maskaradetan ere halaxe izan baitzen. Xorrotx neskak ziren ere, jakina, 1992. urtean Eskuila herriak eskaini zituen emakumeek soilik osatutako maskaradetan.

Karguetan, txandakatzeak

Batzutan gertatu ohi den bezala, maskaradetako kargu baten emaileetan txandakatzeak egongo dira Gamere-Zihigakoetan. Hala, anderearen karguan aldizkatuko dira Graxiana eta Joana Ager ahizpak, eta jaunaren jokoan, berriz, Serge Ager eta Nicolas Urruti. Azpimarratzekoa da Nicolas Urruti izan zela 2007an Gamere-Zihigak aurkeztu zuen Eñaut Elizagarai pastoraleko sujet edo pertsonaia nagusia. Egia baita Zuberoako euskal kulturaren bi altxor diren maskaradak eta pastorala elkarren hazle eta bultzagarri direla kasu gehien-gehienean. Hala bedi luzaz.

Zuberoako ikastoletako ikasleen maskaradak, 2012an, Lexantzü herrian. / ALLANDE SOKARROS