«Euskal dantzak musikaren kontzientzia bat ekartzen du»

‘Soy fauna’ dantza Madrilgo ‘Me, Myself & I’ lehiaketako finalera eraman berri du Indartek. Euskal dantzekin hasi zen, eta, gaur egun, lanbide du dantza. Ikasteko eta bidaiatzeko gosez dago.

Bururatua ez den lan batean lehiatzea, berezia abiapuntua?
Prozesu bat ikusi, lagundu eta sostengatzea du helburu lehiaketak. Biziki aberasgarria izan da, bai soloarentzat, bai nihaurentzat ere. Saio bakoitzetik landa, publikoarekin eta koreografoekin biribilean jarri eta eztabaidatu baitugu solo bakoitza. Besteen inpresio eta galderak izateko parada ukan dugu. Horrek anitz laguntzen zaitu zehazten nora bidera dezakezun zure lana.

Horregatik izan da aberasgarri, nahiz eta lehen saria ez irabazi?
Bai, antolatzaileen helburua da hori. Lehen aukeraketatik nabari da truke memento horietan biziki zorrotzak direla. Nik ezagutzen ez nuen gogoeta maila bat aurkitu dut. Biziki giro onean eta funts on batekin ari direla sendi da. Kritika eraikitzaileak izan dira.

Elirale Senpereko konpainia izaki, Senperetik Madrili begira izatea ez da baitezpada ohikoa.
Pantxikaren [Telleria, Eliraleko koreografo zuzendaria] bidez ukan dugu hitzorduaren berri. Garaia ere egokia zen, jakinez Artha ikusgarria garatzen ari garela. Madrilera joatea aukera bat ere bada, bai Pantxikarentzat, baita niretzat ere; gure lana konparatzeko Espainia mailako beste koreografoekin, beste lanekin. Tenperatura hartzeko manera egokia iruditu zaigu.

Tenperatura hartu duzue?
Ni deskubritzen ari naiz dantza mundua. Pantxika aspalditik ari da. Baina biek tenperatura goxoa sentitu dugu. Ez gara kanpo sentitu. Ez genuen espero finalera iristea, piezaren koloreagatik, beti baitira modak.

Eta zuek ez zarete modan?
Dantza-antzerki edo performanceak ziren gehienak, edo bestenaz, dantza garaikidea. Pantxikaren lanean, neoklasiko kutsu bat bada, ez duguna nabaritu besteetan.

Euskal dantzatik badu zuen sorkuntzak?
Pantxikak dioenez, eta hori ere sentitzen dut nik, Artha-n eramandako denboraren tratamendua hartzen du euskal dantzetatik. Mutxikoen sistematik hartzen du. Aitzineko proiektuek —Xihiko edo 01.01— duten denbora tratamendua entseatzen da aplikatzen manera garaikide batean. Denboraren tratamendua irregularra da, atzematen dena mutxikoetan eta erabiltzen duena Artha-n.

Zu, zeu, euskal dantzak zertan laguntzen zaitu?
Indar handi bat ekarri dit fisikoki, zangoetan. Zuberotar edo gipuzkoarrek, euskal dantzek oro har, badute zorroztasun handi bat. Segitu izan ditudan dantza klasikoko tailerretan galdegin izan didate ea deia dantza klasikorik egina ote nuen. Eta, bestalde, musikaltasun aldetik, euskal dantzek badituzte anitz erritmo. Euskal dantzak ekartzen du musikaren kontzientzia bat, eta erritmoen usaia bat.

Eta, orain, zein dira zure asmoak?
Lehen aldia da ene eskuetan dudana ene geroaren erabakia. Anbizio zehatzik gabe gogoa dut ezker eta eskuin elikatzera joateko: ikastaroak eta dantza entseguak pasatuz. Inportantea da zure dantza sarea sortzea. Gogoa nuke dantza garaikidea biziki bizi den tokietara joatea: Alemaniara, Herbehereetara eta Belgikara. Israelen ere biziki indartsu da dantza garaikidea.