Erresistentzia palestinarra dantzan Portugaleten

Sbandieratorien doinua kaletik entzuten da. Jantzi eta soineko tradizionalak, urtean zehar 1.800 ikasle baino gehiago hartu dituzten ikasgeletako leihoetan zintzilik, irrikaz daude emanaldien zain. Asti Leku ikastolako jolastokia kulturaren eta aniztasunaren babesleku bihurtu da beste behin, Portugaleteko Folklore Jaialdiaren 50. urteurrenean. Bederatzi nazionalitate desberdinetako 11 talde baino gehiago bildu dira, eta uztailaren 18tik 27ra bitartean, jaialdiak elkarbizitzaren eta kultur aniztasunaren adibide bikaina eskaini du.

Watani dantza talde palestinarrak, parte-hartzaile nabarmenetako batek, hainbat gogoeta partekatu ditu GARArekin. Fermin Muguruzarekin batera WiZink Center-en aritu ondoren, Danik, taldeko kideak, adierazi du «oso pozik» dagoela Palestinako kultura eta folkloreak une honetan jasotzen duen babesarekin. Hala ere, nabarmendu du «borrokak jarraitu egin behar duela, eta guretzat dantza da gure erresistentzia-modua».

Duela bi urte pasatxo sortu zuten taldea hainbat nazionalitatetako aktibistek, eta ordutik, «egunero lan egiten dugu kultura palestinarrak iraun dezan; hori baita bonbek suntsitu ezin duten gauza bakarra», dio Daianak, taldeko beste kide batek. Kide guztiek lotura pertsonala dute Palestinarekin, eta aurrez jazarritako ideiei uko eginda, «dantzak ospakizunaren eta alaitasunaren bidez borrokatzeko aukera» ematen duela defendatzen dute.

Taldea ez dago Gazatik eta Zisjordaniatik egunero heltzen diren berrien eraginetik kanpo. Onartzen dute genozidioa hasi zenean, parte-hartzaileek jarduera etetea ere hausnartu zutela. Hala ere, ondorioztatu zuten beren jarduerak ez zuela gertatzen ari zena ahaztea helburu, baizik eta horri aurre egitea. Danik azpimarratu duenez, Watani —arabieraz «nire aberria»— «genozidioaren aurka egiteaz gain, Palestinako folklorearen eta kulturaren antzinakotasuna aldarrikatzeko ahalegina ere bada».

Diziplina anitzeko erresistentziaren aldeko apustu garbian, nabarmentzekoa da Dabke-ren balioa Mendebaldeko aurreiritziak apurtzeko tresna gisa. «Zapaldutako emakumearen irudi zabalduaren aurrean, dantzak erakusten du gizonek eta emakumeek antzinatik elkarrekin parte hartu dutela komunitatearentzat funtsezkoak diren zereginetan».

Taldearen etorkizunaz galdetuta, Mohammedek —duela urtebete pasatxo Gazatik Madrilera iritsitakoak—, egunen batean bere herrian bertan dantzatzea du amets. «Bizitza, erresistentzia eta batasuna ospatzen jarraituko dugu», azpimarratu du Daianak.

ANIZTASUNAREN ADIERAZPENA

Elai-Alai elkarteak duela 50 urte sortuta, Portugaleteko Folklore Jaialdiak bere unerik gorenetako bat bizi du. «Hasieran bi edo hiru talde elkartzen ziren; orain, 50 urte igaro ondoren, 200 pertsona baino gehiago gara egunero elkarrekin gosaltzen, bazkaltzen eta afaltzen dugunok», ospatu du Usua Martinezek, ia 30 urte daramatzan jaialdiaren antolatzaileak. «Jaialdiak munduko folklorearen berri izateko eta Portugaleteko herritarrei hurbiltzeko aukera ematen digu», adierazi du, eta azpimarratu du ekitaldiak «desberdinen arteko loturak sortzeko» duen gaitasuna.

Kuba, Georgia, Italia, Euskal Herria, Serbia, Senegal, Zeelanda Berria, Mexiko eta Palestinako taldeek hartu dute parte aurreko bi asteetan ospatutako ekitaldietan. Artistek ikastaroak eman dituzte beren dantza tradizionalak ezagutzera emateko. «Publikoak dantzaren eta musikaren bidez adierazitako kultura-aniztasunaren irudia antzematen du, eta hori ikaragarria da», gehitu du antolatzaileak.