Dantzarako ez da musikarik behar

1891an Deustun gor-mutuentzako eta itsuentzako eskola ireki zen, eta hango ikasleek dantza talde bat osatu zuten. Gorrek dantza egiten zuten, eta itsuek txistua jo.

Gor, mutu edo itsu izan, bizimodua aurrera ateratzeko prestatzea zen Deustuko eskolaren helburua. Burges aberatsen eskola zen batik bat, Bizkaiko Aldundiaren eta Bilboko Udalaren laguntzarekin eraikia. Juan Calvo zen zuzendaria, eta Euskal Herriko ikasleak ez ezik, hemendik kanpokoak ere biltzen ziren. Guztiekin osatu zuten dantza taldea.

Sor Maria de los Angeles Burgosko lekaimea eta Boni Fernandez ziren taldeko txistulariak. Bigarrena Bilboko txistulari bandako zuzendaria zen, eta berak erakusi zion txistua jotzen aurrenari.

Baina baziren eskola hartan musikari berezi askoak ere. Itsuek pianoa, organoa, gregoriar kantua, solfeoa, armonia, konposizioa, txistua eta atabala ikasteko aukera zuten, eta musikari ezagunak ere atera ei ziren handik: Gordexolako eta Areetako txistulariak, Victorio Luzarraga Leioako organo-jolea eta txistularia, Pedro Abaitua Berrizko txistularia eta organo-jolea eta Anastasio Gondra Foruko txistularia eta organo-jolea.

Musika ez ezik, abarkagintza ere ikasten zuten itsuek, lan mundura sartzeko.