Dantza eta kantuaren plaza joria

Baionako ikastolek karrikara zabaldu dute dantza jauzien eta kantuaren xarma. Urtero bezala, aurten ere Karrikaldiak euskararen txokoa sortu du Jacques Portes plazan. Zazpi orenez, euskara eta euskal kultura dira gune horretako protagonista nagusiak, frantsesez egindako azalpenak luzeegiak izan arren tarteka. Ikastolek, Leinua, Ibaialde, Tuntuna eta Orai Bat elkarteen laguntzarekin, egitarau oparoa eskaintzen dute egunero. Bertsolari gazteen kantuak markatu zuen osteguneko eguna, eta atzokoan ere, gazteen trebezia agerian gelditu zen. Ez hitzen jolasean, makila dantzatzeko gaitasunean baizik.

Makilarien lehiaketak jendeen arreta piztu zuen, eta Jauregi Zaharreko harmailak eta zelaiak mukuru bete ziren. Gaztetxoenen erakustaldiaren ondoren hasi zen lehiaketa, baina txapelduna nor zen erabakitzea baino gehiago, herri dantzen osasuna eta dantzarien trebetasuna erakustea zen xedea.

Karrikaldiaren sustraietan, ekitaldia abiatu zenetik, Dantzazpia dago, eta atzo ere, plaza jauziz eta dantza urratsez bete zen Leinua txarangaren eta gaiteroen doinuen laguntzaz. Batzuk zalu eta zorrotz, bertzeak kiskun-kaskun, Ipar Euskal Herrian biziki indartu den ohituraren isla da plaza. Dantza taldeetan ez egon arren, jendeek mutxikoak ikasten dituzte, plazan dantzatzea delarik helburua. Hala, dantzariek dantzatzeak eta ikasi berriek dantzatzeko ahalak ematen dien poztasuna erakusten dute. Eta, tarteka, Baionako ikastolek ondoan jarri duten ostatuan talo gozoa jateko edo garagardo freskoa edateko aukera dago beti. Hori da bestaren xarma, ez dago presarik, ez dago ordurik. Giroak manatzen du.

Ostatuaren inguruan sortzen diren ohiturak kantura darama, eta dantzaren kasuan bezala, kantua bihotzetan dagoen ohitura dela erakutsi du berriz ere Baiona Kantuz-ek. Atzo, Tuntuna eta Ibaialde abesbatzek alaiturik. Baiona Kantuz hilabetean behin egiten da, eta ekitaldi jendetsua izan ohi da. Sustraiak zabaldu ditu ondoko herrietara, ondoko herrialdeetara. Eta Baionako karrikak Ipar Euskal Herri osoko ahotsez jantzi dira bestetan. Bakoitzak bere berezitasuna du. Ahots indartsuak, gora kantatuz. Bertze batzuk, aldiz, hitzen morroi. Baina kantu liburuxka ugari atera dituzte antolatzaileek. Hainbat liburu ukanik ere, fotokopiek edo ondokoaren liburuak egiten dute afera.

Kanpotarren harridura

Kokaguneagatik, ostatuetatik urruti dagoelako edo, Miarritzetik Baionara doan jendearen sarbidean egiten da Karrikaldia. Kanpotarrak begira, harriturik. Batzuek folklorearen susmoa hartu diote hastapenean. Baina jende gehiegi dantzan, kantuz. «Hau ikustean ohartzen gara zerbait bizia, berezia dagoela horren gibelean», azaldu du Bretainiako bestazale gazte batek.

Orenak aitzinera doaz. Bukatuko dira oholtzako kantuak eta ostatuaren inguruan segituko dute, lagun taldeen arabera. Kanpora begira, irudi sendoa ematen dute ikastolek. Baina kutxak bete behar dira ikastolen iraupena bermatu nahi bada.