Argia Dantza Taldea

Iruinean, Donostian eta Gasteizen dugu laster

Laster ikusi ahal izango dugu euskaldunok ARGIA dantza taldeak eratu duen saioa Iruinean izango dute nafarrek Martxoaren 30ean. Donostian izango dugu gipuzkoarrok Apirilaren 3an. Gasteizen, berriz, araberrek Maiatzean.

Berrogeiren bat dantzarik osatzen dute talde hau Lehendik ere oso ezaguna da Euskal Herrian. Baina are ezagunago egingo da oraingoan. Ia galdurik zeuden dantza eta doinu berriak azalduko dizkigu oraingo agerraldian
Izugarrizko lana egiten ari dira dantzak bilatzen eta berritzen; pausoak, doinuak, jantziak ohiturak eta abar nola ziren aztertzen.
Jendearen aurrean egin behar duen agerraldia baino lehen ikusteko zoria izan dugu talde hau dantzan "San Telmo"n. Kazetari eta argazkigile asko ikusi genuen Taldearen zuzendari Juan Antonio Urbeltz eta idazkari Joxe Ormazabalekin mintzatzeko aukera ere izan genuen
-Noiztik hartu du honelako eraberritua taldeak?
-Orain dela zazpi urte eraberriitu zen taldea. Geroztik dantzen jatortasunaren bila gabiltza etengabe. Herriz herri ibili ohi gara dantza-bila. Herri bakoitzean egiten den bezala jaso nahi izaten dugu. Herri bakoitzeko aiton-amonengandik ikasi nahi izaten dugu. Gero, zaharrengandik ikasitakoa, geuk osatu behar izaten dugu.
-Bai al du batasunik zuen dantza saioak?
-Bai, azken urteotan halako batasun bat eman nahi izaten diegu gure dantzei. Eskualde edo bailara batekoak hartu ohi ditugu. Horixe egin genuen Nafarroa. Behereko inauteriaz. Horretan ere bi zati bereizten genituen. Aurreneko zatia Iztuetari jarraituz moldatu genuen. Bigarrena, berriz, plazako dantzari jarraituz, gizonezko eta emakumezko, nahasian zirelarik.
-"Lesakako dantzak" deituriko dantza dauzkazue beste batzuen artean Emaiguzu horren berri?
-Gipuzkoako ezpatadantzari oso loturik dago. San Fermin egunez dantzatu ohi da Lesakan. Garai batean San Juan eta Besta berri egunaz ere egin ohi zen. Bi hauzoek, Onin zubigainean egin ohi zuten batzarrea ospatzen da dantza horretan. Gillermo Agara, Santiago Irigoyen eta Manuel Igeak lagundu digute dantza hau osatzen.
-Nola borobiltzen duzue aurreneko zatia?
-"Lapurdiko iñauteriaz" amaitzen dugu lehenengo zatia. Nafarroa behereko eta Nafarroa goeneko zenbait dantzaren kutsuz taxuturik dago. Ustaritz aldean aurkitu dugu.
-Urdiaingo dantzak ere sartu dituzue.
-Aspaldiko dantzak dira. Emakume talde baten abestiz hasten dira. "Giza-dantza" deitzen zaio Urdiainen. Bizkaiko "Gizon-dantzaren" antza du eta Bi dasoako "soka-dantza"rena Tartean "Pazkuetan den alegerena" deituriko dantza sartzen dugu. Mende honen haseran galdu zen Urdiainen. Joxe Mari Satrustegik eta bertako gazteek lagundu digute ikastea. Jantzien berri, berriz, Karmele Gofiik eman digu.
-"Lizarrako Larrain dantzaz" amaitzen duzue saioa
-Nafarroako "Ingurutxo"aren antzekoa da Lizarragako Aita Hilario Olazaranek bildu, gorde eta moldatu zuen. Gizonezkoek eta emakumezkoek dantzatzen dute.
-Dantza hauekin azaldu behar al duzue boladi batean?
-Orain arte aldatzeko ohitura genuen. Baina oraingoan bolada batean dantza hauek egingo ditu gure agerraldietan. Badaiteke gerora Zuberoako iñauteriaz osatzea eta aberastea gure dantzak.
Dantza saio bikaina moldatu duela uste dugu ARGlAk. Dena zaintzen du ondo: jantziak, abestiak, musika-tresnak, dantzak .
Jendeak oso gutxi ezagutzen dituen dantzak agertuko dizkigu dantzari talde honek. Ez da nolanahikoa "Lapurdiko iñauteriak" sortzen duten alaitasuna. Jendea ahozabalik utziko dute dantza hauek.
Udaberria berain zoroa eta apaina agertzen zaigu ARGIA bere dantza hauekin. Dena kantu, dena lo dena bizitasun, alaitasun. Dantza batean jartzen Udaberriak izadi osoa. Hala jartzen du ARGIAk jendearen barruan.