«Hemen Europako mailan egon gintezke, baina apurrak baino ez ditugu jasotzen»

Matxalen Bilbao. Dantzari eta koreografoa

...Sast! lana estreinatuko du gaur Matxalen Bilbao dantzari eta koreografoak (Bermeo, Bizkaia, 1961). Atxarte Lopez de Munainekin batera zuzendu du Bilbaok Portugal eta Bizkaiko hiriburuaren artean sorturiko lana. Gaur eta bihar ikusi ahalko da, 20:00etan, La Fundicion aretoan.

Koreografoek sortzeko dituzuen arazoen isla da ...Sast! lana. Zergatik hasi zenuen Portugalen?

Egoitza artistikoa eman zidaten Portugalgo Algarve eskualdean, lana sortzeko, hau da, antzoki batek sorkuntzarako behar diren baldintzak eman zizkidaten: Faro hirian, 15 egunez, agertokia, argiak eta behar diren tresna guztiak nire esku izan nituen lana sortzen hasteko. Gabonak pasatu eta gero, La Fundicionen eman zidaten egoitza, eta hor amaituko dugu lana. Halako laguntzarik gabe, lanok ezin dira egin. Gainera, egun gutxi genituenez, buru-belarri lanean aritu ginen, 10:00etatik 22:00ak arte. Nik ez dut inoiz halako aukerarik izan, antzoki bat niretzat edukitzea, beraz, etekina atera behar nion. Euskal Herrian ez dugu halako baldintzarik, beti gabiltza dantza eskoletan txokoak alokatzen, eta horrela ezin da lanik egin, argia eta dena irudikatu behar baituzu, zuzenean probatu beharrean.

Dantza Etxeak sortzeko egitasmo baten berri eman zuten iaz...

Dantza Etxea horietaz entzun entzuten dut, bai, baina oraindik ez da ezer gertatu. Hemen Europako beste herrialdeen mailan egon gintezke, laguntza izango bagenu. Orain apurrak baino ez ditugu jasotzen. Artistak baditugu, Atxarte Lopez de Munain Londresen aritu da lanean, esate baterako. Azpiegiturak behar ditugu, apostu ausart bat.

Aurreko lanen artean Haiku4, Lotura eta Mutis dituzu. ...Sast! jarri diozu izenburu gaur estreinatuko duzun lanari. Zeren sastada da hori?

Bizitzak ematen dizkigun sastadak dira. Nire adinarekin esperientzia piska bat badut horretaz. Gorputz bat beste baten barruan sartzen denean sortzen den onomatopeia da. Nire dantza aski abstraktua da, ez dut hitzik edo antzerkirik erabiltzen nire dantzan ezer kontatzeko. Edonola ere, alde gizatiarrera hurbildu nahi izan dut, eta bakarkako lana denez, nire gizatasunera. Bizitzaren sastaden ondorioz egunean gertatzen zaizkigun umore aldaketak jorratzen ditut.

Antzerkiko baliabideak ez dituzula erabiltzen diozu. Zergatik orduan bai bideoa?

Aukera ematen didalako agertokiko espazioa libre eta garbi izaten, eta, aldi berean, dantzarako milaka espazio irekitzen dizkidalako. Horrez gain, musika originala erabiltzen dut, balio erantsia delako eta nire neurrira eginikoa.

Nolakoa da Itziar Madariagak egin dizun musika?

Elektronikoa, baita gitarra eta pianoa ere. Ezin da definitu. Eszena bakoitzaren muina hartzeko eskatu diot, eta lanaren puskak erakutsi, gero berak musika jartzeko. Bideoa sortzeko prozesua ezberdina izan zen, Leire Llanosek proposamen bat egin zidan, eta interesgarria iritzi nion.

Erraza izango zaizu pieza hau munduan barrena eramatea?

Ez da erraza izango, baina saiatuko naiz Espainian, Frantzian, Londresen... Portugalen izango gara, noski. Mundua harrituta dago krisiarekin, baina gu ez, beti bizi izan garelako krisian.