«Dantza da pentsamendutik muskuluetara zuzenean doan hizkuntza bakarra»

Maria Ribot 'La Ribot' - Dantzaria eta koreografoa

Mara Ribot La Ribot dantzari eta koreografoa (Madril, 1962) Londresen (Ingalaterra) bizi izan zen 1997tik 2004ra bitarte, eta bertan egin zuen lan. Egun, Genevan (Suitza) bizi da. Bere bizitza profesionalean sarituriko pieza ugari sortu ditu. 2000. urtean, esaterako, Espainiako Kultura Ministerioak Dantzako Sari Nazionala eman zion.

Zein ezaugarri ditu Laughing Hole (Barrearen zuloa) ikuskizunak?

Ikuskizun hori Basileako (Suitza) azokarako sortu nuen 2006an, ArtUnlimited sailaren barruan. Musikoak zuzenean barrea grabatu eta zuzenean manipulatzen du. Bortizkeria eta izaera komikoa du 4-8 ordu bitarteko iraupena duen ikuskizun honek. Nirekin batera, beste aktore eta dantzari batzuek egiten dute lan.

Eta zein da ikuskizunaren funtsa?

Pilatzearekin asko jokatzen da; areto hustu batean, lurrean, testu batzuk daude buruz behera, eta gure ikuskizunaren xedea testu horiek agerian jartzea da. Egiteko horretan gauden bitartean, etengabe barrez gaude -ekintza behartua da-, eta estropezu egiten dugu nahi gabe, lurra oso irristakorra delako. Beraz, denbora guztian erori egiten gara eta, aldi berean, lurreko testu orriak paretean itsasten goaz. Ordu asko pasatzen dira pareteko testuek zentzua izan arte.

Barrea eta estropezua dira hortaz Laughing Hole ikuskizunaren ardatzak. Zein esanahi du bakoitzak?

Barrea asko interesatu izan zait beti, eta, hortaz, nire lan askotan agertu da. Lan honetan, barrearen alderdi bortitza landu nahi izan dut. Ikusleari agertzen diogun testuak auzi politiko eta pertsonalak nahasten ditu; esaterako, amatasunaren gaia agertzen da, eta, era berean, Guantanamoko kartzelarena eta torturarena. Bestalde, estropezuak ere beti arreta eman izan dit; horizontaltasunak, lurrera zaramatzan bideak, erorketa bortitzak...

Zure dantza lan batzuk live art estiloaren barruan kokatu izan dira. Nola definituko zenuke joera hori?

XX. mendean, 90eko hamarkadan ingelesek ekintza politiko bati emandako izena da. Adierazpen artistikoen bidez gauzatzen da, eta gorputzarekin, ekintzarekin, dantzarekin, kantuarekin, irratsaioekin eta performance-arekin du lotura, besteak beste. Mugimendu hori sortu zen jarduera horiek ez zituztelako erakundeek onartzen; arauak errespetatzen ez zituztelako, arrikutsuagoak zirelako, ez zutelako izaera komertzial edo esperimentala... Funtsean, ingelesek live art kontzeptua sortu zuten ez uzteko kanpoan inongo arte ekintzarik.

Zer nahi duzu lortu dantzaren bidez?

Dantzatzen dudanean, inguratzen nauen mundua ulertzen ahalegintzen naiz. Era berean, gaurko gaiek lekua izaten dute nire lanetan; hala nola prostituzioak, generoak, politikak, sexuak eta bortxak.

Nola ikusten duzu dantza garaikidea?

Gauza interesgarriak daude, baina baita aspergarriak ere. Gainera, maiz errepikatu egiten dugu. Funtsean, arteak beti izan dituen arazo berak ditu dantzak ere.

Zer du dantzak beste edozein adierazpen artistikok ez duena?

Pentsamenduarekin, errealitatearekin eta emozioekin zerikusia du dantzak. Pentsamendutik muskuluetara zuzenean doan hizkuntza bakarra da. Dantza pentsamendu fisiko bat da.