Irrintzi eta Antxiñako Ama-koak Mendizabalekin harremanetan jarri ziren eta hau ipuin bat prestatzen hasi zen. Ondoren, Marotori ipuina ilustratzea proposatu zion.
Zumarragako idazleak historia eta fikzioa uztartu ditu. «Juan Antonio Urbeltz folkloristak ezpata-dantzaren inguruan egin dituen interpretazioetan oinarrituta, Zumarragako ezpata-dantzaren interpretazio bat egin dut. Zumarragako historia eta Urbeltzen teorian oinarritutako fikzio bat uztartu ditut. Liburua fikzioarekin hasten da eta ondoren sei ipuin txiki daude. Guztietan ezpata-dantza ageri da, garai ezberdinetan: historiaurretik gaurdaino. Garai bakoitzaren hasieran garai horretara eramaten gaituen lamina bat eta azalpen historiko txiki bat dago».
Marrazkilari bat behar zuen eta Marotorengana jo zuen. «Lankide on bat behar nuen eta Josurengana jo nuen. Zailena estiloa finkatzea izan da. Halako ipuin bitxi baten estiloa aukeratzea ez zen erraza, baina oso ondo egin du».
Erronka eta ohorea
Marotok erronka eta ohore handia izan dela dio. «Antxiñeren munduan sartu beharra nuen, 50 marrazkirekin gainera. Estiloa aukeratzen denbora dezente pasa nuen, ipuina ez baitago adin zehatz batekoei zuzendua. Zumarragar guztiei zuzendutako altxor txiki bat da».
Liburuan Zumarragako toki eta pertsona ezagunak ageri dira: Antioko irudiak, Anjel Kruz Jaka historialaria, Joxe Oria trikitilaria, Mikaela Zunzunegi pandero jotzailea, Felipa Ormazabal serora…
Gogor lan egin dute. «Zumarragako ezpata-dantzari buruzko lan bat egitea, erantzukizuna da. Dakigun guztia hemen jarri dugu. Informazio asko bildu behar izan dugu. Datu historiko guztiak kontrastatuta daude eta asko ikasi dugu».
Ipuina Zumarragako Udalak argitaratu du eta herriko liburu-dendetan, kultur etxean eta interpretazio zentroan salgai jarriko da, 14 eurotan.
