Sorgin, txino eta kerestu: dantza komikoaren aldaerak

Sorgin-dantza, txino-dantza, kerestuen dantza... ohartuta al zeundeten denak doinu beraren bueltan dabiltzala dantzan? Musika ez ezik dantzaren egitura eta mugimenduak ere tankerakoak dira batean eta bestean. Lasarte-Oria, Antzuola, Bergara, Aretxabaleta eta Zuberoan dantzatzen dira aire eta mimika honekin, baina baita Euskal Herritik kanpo ere: Biarno, Okzitania, Katalunia, Norvegian... Bikoteen artean antzerki komiko bat errepresentatzen da dantza honek dituen tokian tokiko hainbat aldaeretan.

Sorgin-dantza dantzatzen da Lasarte-Oria, Bergara eta Antzuolan eta txino-dantza Aretxabaletan. Oso antzerako dantzak dira, bi ilaratan kokatzen dira eta hainbat mugimendu eta keinurekin jolasten dira. Zuberoako maskaradetan, berriz, bi kerestuek dantzatzen dute zamaltzaina zikiratu aurretik. Jauzien maneran dantzatzen dute, baina borobilean beharrean aurrez aurre, eta modu irrigarrian: sudurretik tira, belarrietatik tira, zaplaztekoak, bultzakadak... Esan bezala, gure mugetatik kanpo ere aurki dezakegu doinu eta gisa horretan dantzatutako dantza. Biarnon eta Okzitanian ezagutu izan den fricassee dantza. Kataluniako Bages eskualdeko Callús herriko bastonersek, berriz, makila-dantza egiten dute. Eta Norvegiako Oxdans dantzan ere bikoteen arteko mimika jokoa dantzatzen dute, polka zatiekin txandakatuta.

Ikusi 2013an Ezpalak Jaialdian antolatutako Sorgin-dantza eta enbor bereko ezpalen emanaldi osoak hemen.

Sorgin, txino eta kerestu: dantza komikoaren aldaerak, 2025-02-21.