Dantza goratu zuen kultua

Donostiarraren hitzetan, garai hura ezagutu gabe “oso zaila” da Iztuetaren inguruan zegoen guztia ulertzea. “Garai nahasiak ziren, eta giro nahasi hartan jaio zen Iztueta”. Aitaren testamentua oinarri hartuta azaldu du ez zela familia pobrea. “Ez ziren jauntxoak, baina ezta txiroak ere. Bazuten boterea”. Kultur arloari oso lotuta bizi izan zen Iztueta. “Asko gustatzen zitzaion dantza; oso dantzari ona zen”, hasi du azalpena donostiarrak. “Dantza tradizionalaren alde egin zuen. Giro nahasiaren eraginez, garai hartan Frantzia, Alemania, Suedia… inguru horietako jende asko igarotzen zen Euskal Herritik, eta balsak, kontradantzak eta beste hainbat dantza diziplina ekarri zituzten haiek”. Hirietako kulturaren eta herrietako nekazarien kulturaren arteko borroka zegoela gaineratu du Ansorenak. “Eta dantza zaharrak galtzen ari zirela ikusi zuen”.

Alde horretatik, musikariak garrantzi handia eman dio Iztuetak kaleratu zuen liburu bati: Gipuzkoako dantza gogoangarrien kondaira edo historia lanari. “Hor dauden dantza asko, soinu zaharrak izena dutenak bereziki, ez genituzke ezagutuko bestela. Gaur egun, lan horri esker ezagutzen ditugu hainbat dantza: jorrai dantza, zinta dantza, ezpata dantza…”. Horrez gain, Iztuetak berak hainbat ikasle prestatu zituela ere azpimarratu du donostiarrak: Jose Antonio Olano, Jose Luis eta Candido Pujana… Orduan ez zen normala musika argitaratzea. Bertsolaria ere bazen. “Eta bertso politak utzi zituen idatzita. Gizon kultua zen Iztueta, eta beste hainbat gauza ere idatzi zuen”.