Aupa, Oier eta Xabier. Ederra artikulua, eta ongi esana; baita erantzuna ere. Jatorrizko bere forman behintzat, herri-kultura, oro har, zuzenean praktikatuz ikasten da. Baina gainera, kultura akademikoarekiko barne-arau eta funtzionamendu erabat ezberdinak ditu. Eta ez hori bakarrik: balore-sistema ezberdinak dituzte biak eta beraz, helburuak ere ezin dira izan akademikoaren berdinak. Ondorioz, erabat zentzugabea da bata bestearen parametroetatik begiratzea, baina zoritxarrez hori oso barneratua dago jende gehienaren baitan. Modu horretan, kultura “ikasia” herrikoiaren gainetik jarri besterik ez da egiten, imitatu beharreko eredu gisa, bestea azpiratuz eta konplexuz betez. Niri, biak gustatzen zaizkit, baina bakoitza bere lekuan eta behar den bezala ulertuta, bereak ez dituen ezaugarriak itsatsi gabe. Bata ez baita bestearen bertsio perfekzionatua.
Nik uste dut folklore adierazpenetan bilatzen dena, alde batetik, parte-hartzailearen plazera eta satisfazio pertsonala dela, baina jasotzaileekin komunikazio etengabean eta betiere sartua dagoeneko tradizioan txertaturik; eta aldi berean, aurrekoengandik jasotako kultura horri, modu berrituan beti, jarraipena ematea, hots, hurren datozenei transmititzea. Hala, ongi pasatze horrek, “libertimendu” horrek, aldi berean komunitate osoaren talde-lotura indartu egiten du. Eta ez hori bakarrik, horrekin bizitzaren, historiaren, giza-harremanen… ikuspegi bat transmititzen dela uste dut, norberak bere baitan bizitzen duenak berebiziko garrantzia duelarik. Ez luke, beraz, inoiz ere inpostura izan behar, erraietatik ateratzen den zerbait baizik.
Giro akademikoan, berriz (musikan behintzat, hori baita hobekien ezagutzen dudana) nik uste hauek baloratzen direla gehien: teknika menperatzea, egituraren eta formaren perfekzioa, adierazkortasuna, Akademiak finkatutako edertasun estetiko ideiaren bilaketa… aski balio ezberdinak, beraz.
Hain zaila ote da hau ulertzea?
Auxtin